Nawet 1000 zł więcej. Zmiany w 2026 roku zaskoczą pracowników

Zmiany w naliczaniu stażu pracy są efektem projektu przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Do tej pory tylko okresy pracy na podstawie umowy o pracę były wliczane do stażu.

Zgodnie z nowymi przepisami, od 1 stycznia 2026 roku będą wliczane także m.in.:

• okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej;
• okresy wykonywania umów zlecenia lub umów o świadczenie usług;
• okresy wykonywania umowy agencyjnej lub bycia osobą współpracującą z osobą prowadzącą działalność;
• okresy pracy za granicą (innej niż zatrudnienie na podstawie umowy o pracę) - jeśli są odpowiednio udokumentowane.
  Zmiana ma charakter wyrównawczy - chodzi o to, by osoby, które przez lata pracowały w formach nieetatowych albo prowadziły działalność gospodarczą, nie były dyskryminowane przy obliczaniu stażu pracy.

Zmiana obejmuje szeroką grupę pracowników i osób aktywnych zawodowo - zarówno tych zatrudnionych na etacie po wejściu w życie ustawy, jak i tych, którzy wcześniej pracowali albo prowadzili działalność.

• Projekt mówi, że przepisy działają wstecz - czyli okresy sprzed wejścia w życie będą mogły być zaliczone, o ile zostaną odpowiednio udokumentowane.
• Szacuje się, że nawet około 2 mln osób może zostać objętych zmianą.
• Ważne jednak: jeśli okresy nakładały się (np. umowa o pracę i jednocześnie umowa zlecenia) - zgodnie z projektem wliczy się jeden z tych okresów, nie oba równolegle.
• Są też wyjątki i pewne wątpliwości - np. Źródła wskazują, że umowa o dzieło nie będzie wliczana.

Zwiększony staż pracy ma konkretne konsekwencje dla pracownika - nie tylko symboliczne, ale i finansowe.

• Jednym z najważniejszych uprawnień jest wyższy wymiar urlopu wypoczynkowego: dotychczas pracownik z co najmniej 10 lat stażu pracy ma 26 dni urlopu; poniżej - 20 dni. Dzięki nowym przepisom wielu pracowników przekroczy ten próg.
• Możliwość uzyskania wyższego dodatku stażowego lub nagrody jubileuszowej - zwłaszcza w sektorze publicznym.
• Lepsze warunki wypowiedzenia umowy o pracę, wyższe odprawy - bo staż pracy wpływa na te prawa w niektórych regulacjach.
• Dla wielu to oznacza realną korzyść finansową - w istniejących analizach pojawiają się kalkulacje typu "500-700 zł, a nawet 1000 zł więcej miesięcznie" w zależności od wynagrodzenia i dodatków.

Jeśli jesteś pracownikiem lub prowadzisz działalność i chcesz skorzystać z tych zmian, oto co warto zrobić:

• Zgromadź wszystkie dokumenty potwierdzające okresy aktywności zawodowej: np. zaświadczenia z Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) dotyczące opłaconych składek, umowy zlecenia, rachunki, faktury, dokumenty prowadzenia działalności gospodarczej.
• Sprawdź, czy okres został odpowiednio uwzględniony w Twoim dotychczasowym stażu u pracodawcy - po wejściu w życie zmian pracodawca będzie musiał przeliczyć staż.
• Przygotuj się na termin; choć przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2026 r., to czas na dokumentację może być ograniczony i warto działać wcześniej.
• Monitoruj komunikaty pracodawcy - ponieważ to on będzie odpowiedzialny za aktualizację danych w kadrach i ewentualne zmiany w regulaminach wewnętrznych (ustalanie dodatków, urlopów).
• Upewnij się, że Twój przypadek spełnia warunki: opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne lub rentowe w okresach działalności czy umów zleceń - to istotny element.

Choć zmiana jest korzystna, nie oznacza to automatycznego rozwiązania każdej sytuacji - są pewne "ale":

• Dokumentacja: w wielu przypadkach pracownik będzie musiał samodzielnie wykazać okresy - np. w działalności gospodarczej lub pracy za granicą.
• Nie wszystkie formy współpracy czy aktywności będą wliczane - np. umowa o dzieło nie przewidziana jest do wliczenia w większości przypadków.
• Nakładanie się okresów: jeżeli osoba jednocześnie wykonywała pracę na etacie i umowę zlecenie - wliczy się tylko jeden okres.
• Dostosowanie pracodawców: firmy muszą przygotować się organizacyjnie i finansowo do zmian - np. poprzez aktualizację regulaminów, przeliczenie stażu - co może być czasochłonne.
• W niektórych przypadkach nadal może być konieczne ustalenie, czy składki były opłacane, albo czy dokumenty są zgodne z wymaganiami - co może prowadzić do sporów.

Jeśli pracujesz na umowie zlecenia, prowadziłeś własną działalność gospodarczą lub łączyłeś różne formy aktywności zawodowej - zmiany w naliczaniu stażu pracy od 2026 roku mogą dla Ciebie oznaczać realną korzyść. Dłuższy urlop, wyższy dodatek stażowy czy lepsze warunki odprawy mogą stać się faktem. Kluczem jest jednak wcześniejsze przygotowanie - zebranie dokumentów, sprawdzenie sytuacji u pracodawcy i upewnienie się, że spełniasz warunki. Zmiana jest dużą szansą na wyrównanie praw osób zatrudnionych w różnych formach - szczególnie tych, którzy przez lata pracowali "na zlecenie" lub jako samozatrudnieni.