Niezwykła wieża w lesie koło Rymanowa-Zdroju. Ma podziemny labirynt

W Rymanowie-Zdroju jest obecnie jedna z większych w Polsce kolonii podkowca małego, rzadkiego nietoperza, który ma tutaj swój północny zasięg.

- Między innymi dla niego na terenie naszych lasów budowane są specjalne obiekty, mające pomóc mu znaleźć dobre warunki do życia. Rzecz w tym, żeby nietoperze miały jak najwięcej miejsca do zimowania. Wcześniej znajdowały schronienia w piwnicach, czy na strychach wiejskich zabudowań, ale takich obiektów jest coraz mniej - zaznacza Barbara Kułak z Nadleśnictwa Rymanów.

Wieża ma 13 metrów wysokości i jest połączona ze sztucznym podziemnym labiryntem. Na tym obszarze niewiele jest jaskiń mogących zapewnić nietoperzom spokój w zimie, stąd ogromna piwnica pod wieżą będzie pełnić funkcję zimowiska dla nich. Ma kształt spiralnego korytarza, co zapewni odpowiednie, zróżnicowane warunki mikroklimatyczne w jej wnętrzu. Dostęp do tego labiryntu dostęp będą mieli tylko badacze prowadzący monitoring zwierząt. Natomiast sama wieża będzie "kryjówką" dla podkowców na lato, czyli okres rozrodu.

W okolicy wybudowano ponadto "leśne chatki" dla tych latających ssaków.

- Na tym terenie występują między innymi podkowiec mały, nocek duży, mopek zachodni, nocek orzęsiony, mroczek późny, a to gatunki wymagające tego typu schronień, których zaczyna mocno brakować. W zbudowanych do tej pory leśnych chatkach obserwujemy już podkowce małe, nocki Brandta, nocki wąsatki, karliki i mopki zachodnie wykorzystujące te siedliska do rozrodu - wyjaśnia Rafał Szkudlarek, koordynator projektu z ramienia Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Przyrody Pro Natura.

Wieża w rymanowskich lasach, która ma być całorocznym schronieniem dla nietoperzy, to pierwszy taki obiekt z planowanych do budowy w ramach dużego projektu realizowanego wspólnie z Rumunią, Czechami i Słowacją. W Polsce projekt jest realizowany przez PTPP Pro Natura z Wrocławia oraz Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych. Wartość całego przedsięwzięcia związanego z ochroną nietoperzy to 5 milionów euro. Ich źródłem są głównie fundusze UE Life i NFOŚWiGW, pieniądze na ten cel dokładają także Lasy Państwowe.

Odbiór wieży budowanej na terenie Nadleśnictwa Rymanów przewidziano na koniec września. Realizatorzy projektu mają nadzieję, że szybko zostanie ona zasiedlona przez podkowce.

Kolejne budowle dla latających ssaków mają powstać na południu Polski - dwie lokalizacje przewidziano na terenie krośnieńskiej RDLP - w nadleśnictwach Dukla i Baligród. Kolejne siedem zaplanowano w górach poza naszym regionem. Wybrane zostały te miejsca, gdzie przetrwanie istniejących kolonii nietoperzy jest zagrożone i ratunkiem może być ich przeniesienie się do innego obiektu, zaprojektowanego pod kątem ich potrzeb.

Ideą przedsięwzięcia jest "zaoferowanie" nietoperzom powrotu do lasu gdzie, dzięki specjalnie dla nich przygotowanej infrastrukturze, znajdą optymalne warunki w każdej porze roku.

Jak zaznaczają autorzy projektu, znalezienie odpowiedniego miejsca na budowę takiej wieży nie jest proste. Oprócz aktywności żerujących nietoperzy lokalizacja musi spełniać jeszcze kilka innych warunków, w tym umożliwiać dojazd sprzętu i mieć stabilne podłoże.

W najbliższym otoczeniu każdej z budowli znajdą się także chatki chroniące nietoperze. Jak wyjaśniają realizatorzy projektu Life Podkowiec Plus, mają one rozwiązania konstrukcyjne stworzone z myślą o ich mieszkańcach - to szczeliny pod elewacją, specjalna górna szczelina tzw. koronka, drewniane poddasze z nieheblowanych desek z licznymi nacięciami, dodatkowe deski zapewniające szczeliny, podwieszone cegły dziurawki czy chropowate deski ułatwiające zaczepianie się pazurkami do sufitu.

Jak tłumaczą specjaliści - dla podkowców są to schronienia tymczasowe, w których mogą zatrzymać się na krótki odpoczynek, skonsumowanie większej zdobyczy, schować się na nocny okres nieaktywności owadów lub przed deszczem.