Nowe emerytury będą niższe. Zmiana w tablicach życia GUS

Tablice dalszego trwania życia to zestawienia statystyczne opracowywane przez Główny Urząd Statystyczny (GUS), które pokazują, ile miesięcy przeciętnie przeżyje osoba w określonym wieku. Nowe dane publikowane są co roku i wykorzystywane są przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych przy obliczaniu wysokości nowych emerytur.

Dlaczego te tablice są tak istotne? Bo wysokość emerytury oblicza się, dzieląc zgromadzony kapitał emerytalny przez przewidywaną dalszą długość życia. Im dłużej statystycznie mamy żyć, tym kapitał jest dzielony na większą liczbę miesięcy, co oznacza niższe miesięczne świadczenie.

- Tablica jest kluczowym elementem przy obliczaniu emerytury dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku. Wysokość świadczenia ustala się na podstawie prostego działania matematycznego: kapitał emerytalny dzielony jest przez przeciętne dalsze trwanie życia. Im większy jest licznik, a im mniejszy mianownik, tym wyższa emerytura - informuje Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim.

• Prawo do przejścia na emeryturę w Polsce przysługuje kobietom w wieku 60 lat i mężczyznom w wieku 65 lat.

W tym roku opublikowane tablice pokazują kolejny wzrost długości życia. Dla przykładu: średnia długość życia dla 60-latków wynosi obecnie 266,4 miesiąca, a dla 65-latków 220,8 miesiąca. Rok wcześniej było to odpowiednio 264,2 i 218,9 miesiąca. W poprzednich latach wartości te były jeszcze niższe, a wpływ miała na to epidemia COVID-19. Dla przykładu w 2022 roku średnia wynosiła 238,9 miesiąca dla 60-latków oraz 196,2 miesiąca dla 65-latków.

Zmiana w tabelach od kwietnia oznacza, że w praktyce nowe emerytury będą nieco mniejsze (niż gdyby obliczono je ubiegłym roku). Na przykład 60-latek z kapitałem emerytalnym w wysokości 700 tys. zł otrzyma emeryturę w wysokości 2627,63 zł miesięcznie, co jest kwotą niższą o około 22 zł w porównaniu z wyliczeniem według zeszłorocznych tablic. Dla 65-latka z takim samym kapitałem emerytura wyniesie 3170,29 zł, czyli o około 27,50 zł mniej.

Warto podkreślić, że nowe tablice nie dotyczą wszystkich emerytów. Nie obejmują one osób, które już pobierają świadczenia. Jak informuje ZUS, przeliczenie emerytury według nowych tablic możliwe jest tylko w określonych przypadkach, np. gdy emeryt pracuje i odprowadza dodatkowe składki. Wtedy raz w roku lub po zakończeniu pracy można doliczyć te składki do świadczenia, ale wyłącznie do ich wartości, a nie do całej emerytury.

- ZUS będzie wykorzystywał nowe tablice GUS do obliczenia emerytury w ramach zreformowanego systemu emerytalnego dla osób, które przejdą na świadczenie między kwietniem bieżącego roku a marcem 2026 roku. Przyszli świadczeniobiorcy, którzy osiągną wiek emerytalny w tym okresie, nie muszą spieszyć się z decyzją o przejściu na emeryturę, aby skorzystać z tegorocznej tablicy - mówi Krystyna Michałek.

Jak precyzuje rzeczniczka, przy przyznawaniu emerytury ZUS zawsze sprawdza, która z tablic dotyczących długości życia - obowiązująca w momencie złożenia wniosku o świadczenie, czy w momencie ukończenia wieku emerytalnego - będzie korzystniejsza dla zainteresowanego.

• Przykład: osoba, która osiągnęła wiek emerytalny w maju 2024 roku, będzie mogła skorzystać z tablicy obowiązującej w tamtym okresie, jeśli okaże się ona bardziej korzystna

W marcu 2025 roku emerytury zostały zwaloryzowane o 5,5 procent. To oznacza wzrost świadczeń, które ZUS wypłaca emerytom. Przykładowe wyliczenia emerytur netto po waloryzacji - z uwzględnieniem podatku oraz składki zdrowotnej - można znaleźć w naszej tabeli: