Nowy gatunek kleszcza już w Europie. Może przenosić ponad 30 patogenów groźnych dla zdrowia
W tym artykule:
Inwazyjny kleszcz już w Turcji. Może wywołać groźne choroby
Haemaphysalis longicornis, znany jako kleszcz długorogi, został po raz pierwszy zidentyfikowany w Turcji. Odkrycie to – jak podkreślają badacze z Tokat Gaziosmanpaşa University (TOGÜ) – może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia publicznego. Ten inwazyjny gatunek kleszcza znany jest z przenoszenia ponad 30 groźnych patogenów, w tym wirusów i pasożytów chorobotwórczych zarówno dla ludzi, jak i zwierząt.
Kleszcz długorogi pochodzi z Azji Wschodniej. Jego obecność była już notowana w Chinach, Korei Południowej, Japonii oraz Australii. W ostatnich latach pojawił się również w Stanach Zjednoczonych.
W Turcji po raz pierwszy uwagę na nowy gatunek zwrócono w 2023 roku, gdy mieszkaniec Stambułu przekazał próbkę kleszcza znalezionego na swoim ciele do analizy.
– Uważamy, że ten gatunek kleszcza zadomowił się już w Turcji – twierdzi profesor Adem Keskin z Wydziału Biologii TOGÜ.
Odkrycie zostało opublikowane we współpracy z dr. Kandai Doi z Japońskiego Instytutu Badawczego Leśnictwa i Produktów Leśnych, w prestiżowym czasopiśmie Experimental and Applied Acarology.
Kleszcz długorogi atakuje. Szybko się rozprzestrzeniania i łatwo rozmnaża
Kleszcz długorogi może rozmnażać się bez udziału samców – zjawisko znane jako partenogeneza. Dzięki temu potrafi błyskawicznie zwiększać swoją liczebność. Naukowcy podkreślają, że już teraz obserwują wszystkie stadia rozwojowe tego pasożyta – od larw, przez nimfy, po dorosłe osobniki – co dowodzi, że rozmnaża się on lokalnie.
– Nie tylko obserwujemy wzrost populacji, ale także oceniamy obecność i rozpowszechnienie organizmów chorobotwórczych – mówi prof. Keskin.
Żywicielami kleszcza długorogiego mogą być dzikie i domowe zwierzęta oraz ludzi. Największe obawy budzi jednak jego zdolność do przenoszenia patogenów.
– Wiadomo, że Haemaphysalis longicornis ma wysoki potencjał wektorowy, podobny do Hyalomma marginatum, i jest powiązany z ponad 30 czynnikami chorobotwórczymi – zauważa prof. Keskin.
Wśród zagrożeń zdrowotnych wymienia się m.in. wirusy powodujące ciężką gorączkę z zespołem małopłytkowości (SFTS), a także pasożyty wywołujące teileriozę i babeszjozę – choroby niebezpieczne zarówno dla ludzi, jak i zwierząt gospodarskich.
Jakie patogeny przenosi nowy kleszcz?
Obecnie, w ramach projektu wspieranego przez TOGÜ i władze uczelni, naukowcy prowadzą systematyczne badania terenowe. Ich celem jest nie tylko monitorowanie populacji kleszcza, ale również identyfikacja potencjalnych patogenów, które może on przenosić. Trwają też badania molekularne, które mogą doprowadzić do aktualizacji klasyfikacji niektórych gatunków kleszczy obecnych na terenie Turcji.
– Nie tylko obserwujemy wzrost populacji, ale także oceniamy obecność i rozpowszechnienie organizmów chorobotwórczych – mówi prof. Keskin.
Zarówno prof. Keskin, jak i dr Doi, podkreślają wagę edukacji i czujności w kontekście zdrowia publicznego. Świadomość społeczna, odpowiednia profilaktyka i dalsze badania mogą pomóc zminimalizować ryzyko rozprzestrzeniania się tego groźnego pasożyta.
Źródła:
- Discovery of the potentially invasive Asian longhorned tick, Haemaphysalis longicornis Neumann (Acari: Ixodidae) in Türkiye: an unexpected finding through citizen science Experimental and Applied Acarology
- Researchers confirm invasive tick species spreading in Türkiye Daily Sabah
