Odpoczywasz i wdychasz... smog. Małe miasta na czele niechlubnego rankingu

Polski Alarm Smogowy ogłosił ranking smogowych rekordzistów za 2024 rok. W czołówce znalazły się głównie małe miejscowości, a bezapelacyjnym liderem została Nowa Ruda, która zajęła pierwsze miejsce we wszystkich trzech kategoriach - benzo(a)piren, pył PM10 i liczba dni smogowych. Stężenie rakotwórczego benzo(a)pirenu w tym dolnośląskim mieście osiągnęło aż 700% dopuszczalnej normy. Dane GIOŚ potwierdzają: po latach poprawy jakość powietrza w Polsce znów się pogarsza.
Smog w mieścieSmog w mieście
Źródło zdjęć: © Adobe Stock
Małgorzata Czuba-Skarzyńska

Smog wraca - lider jest tylko jeden

Ranking smogowych rekordzistów przygotowano na podstawie rocznych ocen jakości powietrza Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska za 2024 rok. Obejmuje on trzy kategorie:

  • średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu,
  • średnioroczne stężenie pyłu PM10,
  • liczbę dni smogowych, czyli dni z przekroczeniem dobowej normy PM10.

Uwzględniono wyłącznie miejscowości, w których znajdują się stacje pomiarowe GIOŚ.

Bezkonkurencyjnym liderem zestawienia została Nowa Ruda (woj. dolnośląskie), która zajęła pierwsze miejsce we wszystkich trzech kategoriach. W mieście tym stężenie rakotwórczego benzo(a)pirenu wzrosło rok do roku z 4 do aż 7 ng/m³, co oznacza siedmiokrotne przekroczenie normy.

Na kolejnych miejscach znalazły się Nowy Targ, Sucha BeskidzkaMyszków, gdzie wartości przekraczały normę pięciokrotnie. Wciąż wysokie - czterokrotne - stężenie benzo(a)pirenu odnotowano m.in. w uzdrowiskowej Rabce-Zdroju.

Nowa Ruda zajmuje także pierwsze miejsce pod względem średniorocznego stężenia pyłu PM10 i liczby dni smogowych. Mieszkańcy oddychali zanieczyszczonym powietrzem przez 73 dni w roku - to ponad dwa miesiące. Dla porównania, w Nowym Targu takich dni było 38, a w Pszczynie - 36.

W pierwszej trzydziestce miejscowości z najwyższym stężeniem PM10 aż dziesięć pochodzi z województwa łódzkiego, w tym Radomsko, które zajęło drugie miejsce w kraju.

Zobacz smog w liczbach

Według danych GIOŚ średnioroczne stężenie pyłu PM10 w Polsce w 2024 roku wzrosło o 7% w porównaniu z rokiem 2023.

- To bardzo niepokojące zjawisko - mówi Piotr Siergiej, rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego. - Prezentujemy nasz ranking już po raz dziesiąty i do tej pory obserwowaliśmy systematyczny spadek stężeń. Czy obecny wzrost to chwilowe wahnięcie, czy może początek nowego trendu prowadzącego nas na powrót do smogowej przeszłości?

Rzecznik zwraca uwagę, że w 2025 roku proces likwidacji "kopciuchów" gwałtownie zahamował, a program "Czyste Powietrze" przechodzi poważny kryzys.

- Dwa lata temu widać było silne wsparcie ze strony władz centralnych, co przełożyło się na rekordową liczbę wniosków o dotacje w 2024 roku. Dziś tego zaangażowania brakuje. W obliczu nowych, ostrzejszych norm jakości powietrza, które zaczną obowiązywać już za cztery lata, konieczne jest podjęcie przez rząd zdecydowanych działań. Jak na razie tej determinacji nie widać - podkreśla Siergiej.

To miasto pokazuje, że można

Pozytywny wyjątek stanowi Kraków, niegdyś smogowa stolica Polski. W 2024 roku po raz pierwszy w historii pomiarów żadna stacja w mieście nie odnotowała przekroczenia dopuszczalnego poziomu benzo(a)pirenu. Stężenie tej substancji spadło tam ponad siedmiokrotnie w ciągu dziesięciu lat.

Dla porównania - wyższe wartości niż w Krakowie odnotowano m.in. w uzdrowiskach: Busko-Zdrój, Kudowa-Zdrój, Szczawno-Zdrój oraz Rabka-Zdrój.

- Cieszymy się z takiej poprawy jakości powietrza w naszym mieście - komentuje Anna Dworakowska z Krakowskiego Alarmu Smogowego. - Konsekwentne działania antysmogowe, wymiana kotłów i przestrzeganie uchwały antysmogowej przynoszą pozytywne skutki. Zwracam jednak uwagę na wysokie stężenia zanieczyszczeń komunikacyjnych - Kraków zajmuje drugie miejsce w kraju pod względem poziomu dwutlenku azotu. Strefa Czystego Transportu jest więc konieczna dla dalszej poprawy jakości powietrza.

Ranking smogowych rekordzistów za rok 2024 Średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu (ng/m³) - rok 2024 (norma: 1 ng/m³):

  1. Nowa Ruda - 7
  2. Nowy Targ - 5
    Sucha Beskidzka - 5
    Myszków - 5
  3. Nowy Sącz - 4
    Rabka-Zdrój - 4
    Tuchów - 4
    Żywiec - 4
    Opatów - 4
    Skarżysko-Kamienna - 4
  4. Wałbrzych - 3
    Chojnów - 3
    Szczawno-Zdrój - 3
    Olkusz - 3
    Zabierzów - 3
    Zabrze - 3
    Rybnik - 3
    Godów - 3
    Pszczyna - 3
    Łagów - 3
    Działdowo - 3
    Nowe Miasto Lubawskie - 3

Średnioroczne stężenie pyłu PM10 (µg/m³) - rok 2024 (norma: 40 µg/m³):

  1. Nowa Ruda - 34
  2. Radomsko - 31
    Opatów - 31
  3. Zduńska Wola - 30
    Głubczyce - 30
    Zdzieszowice - 30
    Pszczyna - 30
    Nowiny - 30
    Katowice - 30
  4. Piotrków Trybunalski - 29
    Zabierzów - 29
    Gliwice - 29
    Knurów - 29
    Zawiercie - 29

Roczna liczba dni z przekroczeniem dopuszczalnego poziomu dobowego PM10 - rok 2024 (norma: 35 dni):

  1. Nowa Ruda - 73
  2. Nowy Targ - 38
  3. Pszczyna - 36
  4. Gliwice - 35
  5. Radomsko - 34
    Zdzieszowice - 34
  6. Piotrków Trybunalski - 32
    Sucha Beskidzka - 32
    Zabierzów - 32
    Żywiec - 32
    Nowe Miasto Lubawskie - 32
  7. Oświęcim - 31
    Racibórz - 31
    Nowiny - 31
    Skarżysko-Kamienna - 31

Wybrane dla Ciebie
Kraków: Kilkunastu Hindusów przedarło się nielegalnie do Małopolski
Kraków: Kilkunastu Hindusów przedarło się nielegalnie do Małopolski
Poznań: Sprzedawali bilety na koncerty widmo? Oszukanych ma być kilkaset osób. Ruszył proces w głośnej sprawie firm Sollus i Tixer
Poznań: Sprzedawali bilety na koncerty widmo? Oszukanych ma być kilkaset osób. Ruszył proces w głośnej sprawie firm Sollus i Tixer
Warszawa wprowadza prohibicję, jakie kary grożą za jazdę po alkoholu?
Warszawa wprowadza prohibicję, jakie kary grożą za jazdę po alkoholu?
Metraż to nie wybór, a konieczność. Finanse stawiają pod ścianą
Metraż to nie wybór, a konieczność. Finanse stawiają pod ścianą
Polacy odkładają w pracy jak nigdy. Już 40 miliardów i rośnie
Polacy odkładają w pracy jak nigdy. Już 40 miliardów i rośnie
Giby: Ważą się losy chlewni na niemal 2 tys. świń w gminie
Giby: Ważą się losy chlewni na niemal 2 tys. świń w gminie
Chorzów: Lekcja pokory u siebie dla lidera śląskiej drugiej ligi juniorów młodszych, SMS Oświęcim, w szlagierze jesieni ze Stadionem Śląskim Chorzów
Chorzów: Lekcja pokory u siebie dla lidera śląskiej drugiej ligi juniorów młodszych, SMS Oświęcim, w szlagierze jesieni ze Stadionem Śląskim Chorzów
Blond, grzywka, bob, a nawet krótkie włosy! Wszystkie fryzury Kasi Cichopek
Blond, grzywka, bob, a nawet krótkie włosy! Wszystkie fryzury Kasi Cichopek
Dane 700 milionów graczy EA mogą trafić w ręce „represyjnego, autorytarnego rządu”. Senatorzy biją na alarm
Dane 700 milionów graczy EA mogą trafić w ręce „represyjnego, autorytarnego rządu”. Senatorzy biją na alarm
Warszawa: Kierująca Audi spadła z wiaduktu prawie na trasę S8. Porzuciła pojazd i uciekła pieszo
Warszawa: Kierująca Audi spadła z wiaduktu prawie na trasę S8. Porzuciła pojazd i uciekła pieszo
Tajemniczy ogród? Nie, to Ogrody Kapias w Goczałkowicach-Zdroju! Jesienią jest tam pięknie. Co za kolory, jak w bajce! Zobaczcie te ZDJĘCIA
Tajemniczy ogród? Nie, to Ogrody Kapias w Goczałkowicach-Zdroju! Jesienią jest tam pięknie. Co za kolory, jak w bajce! Zobaczcie te ZDJĘCIA
Gulczewo: Pięć osób, w tym dzieci, poszkodowanych w wypadku busa. Policja bada okoliczności zdarzenia
Gulczewo: Pięć osób, w tym dzieci, poszkodowanych w wypadku busa. Policja bada okoliczności zdarzenia