Pomnik upamiętniający powstańców styczniowych w Szygach zostanie uroczyście odsłonięty 13 lipca
Wydarzenie odbędzie się w niedzielę, 13 lipca 2025 roku o godzinie 14.00, na placu przy nowo powstałym pomniku bitwy pod Szygami, zlokalizowanym przy drodze prowadzącej z Szyg do Załęża.
To ważny moment dla lokalnej społeczności oraz wszystkich, którym bliska jest pamięć o bohaterach walk o niepodległość Polski.
W programie uroczystości:
- msza święta polowa w intencji poległych,
- ceremonia odsłonięcia i poświęcenia pomnika,
- Apel Pamięci,
- wystąpienia zaproszonych gości,
- złożenie kwiatów i zapalenie zniczy,
- program artystyczny.
Pomnik został wzniesiony w miejscu, gdzie 16 lipca 1863 roku rozegrała się bitwa pod Szygami. W starciu z rosyjskim zaborcą zginęło około 80 powstańców. W latach 60. XX wieku znajdował się tam jeszcze fragment dębowego krzyża wystawionego przez miejscowego proboszcza przed 1905 rokiem, upamiętniający to wydarzenie.
Odsłonięcia pomnika dokonają potomkowie poległych powstańców: Marek Klat, Maria Magdalena Trzaskowska z Marchwickich oraz Bogumił Okrągliński, potomek Teofili i Onufrego Anfulskich.
Pomysł zbudowania pomnika zrodził się w lipcu 2023 roku. W 2024 roku, z inicjatywy grupy miłośników lokalnej historii związanej z gminą Różan, powołano Społeczny Komitet Budowy Pomnika. Od 16 czerwca 2024 roku trwały intensywne prace zmierzające do powstania obelisku. Inicjatywa obejmowała m.in. pozyskanie nieruchomości, budowę pomnika z tablicą o wadze 5 ton, wykonanie utwardzonego placu oraz tablicy opisującej szczegóły bitwy pod Szygami.
Społeczny komitet budowy pomnika przypomina historię tego miejsca.
Do bitwy pod Szygami doszło 16 lipca 1863 r. Była jedną z największą z bitew stoczonych w czasie Powstania Styczniowego na Ziemi Różańskiej. W bitwie pod Szygami brało udział ok. 500 powstańców, którymi dowodził kapitan Trąmpczyński. Przewaga liczebna i w uzbrojeniu wojsk rosyjskich doprowadziła do przegranej zgrupowania powstańczego.
W bitwie zginęło ok. 80 powstańców, a drugie tyle zostało rannych.
W bitwie pod Szygami walczył Jan Bojarski, pochodzący ze wsi Chodkowo-Kuchny. Za udział w powstaniu został aresztowany i skazany na karę dziesięciu lat katorgi. Przeżył tę okrutną karę i wrócił do Polski. Mieszkał w Łasi, gdzie zmarł w wieku 90 lat w 1933 r. W 1930 r w wolnej Polsce, ppor. Jan Bojarski został uhonorowany przez prezydenta Ignacego Mościckiego wysokim odznaczeniem państwowym - Krzyżem Niepodległości z Mieczami.
Do zgrupowania powstańczego maszerującego przed bitwą w stronę Różana dołączyli czynni powstańcy z terenów obecnej gminy Różan i przyległych do niej wiosek:
- z Różana - Ludwik i Franciszka Kowalscy, Stanisław Kurowski, Konstanty Magnuszewski, Paweł Małkiewicz, Grzegorz Matczyński, Michał Nalewajski, Aleksander Olendzki, Eliasz Prześnicki, Piotr Tygielski, Franciszek Trojanowski, Konstanty Zygmuntowicz, Zurin Abram Gaworczyk, Moszek i Rachela Gert
- z Załęża Wielkiego - Piotr Dawidko, Stanisław Klimczak, Konstanty Orłowski, Wincenty Targoński
- Z Prycanowa - Kazimierz Tryppenbach i Władysław Tryppenbach
- z Chrzczonek - Józef Zawadzki
- z Załuzia - Paweł Wiśniewski i Józef Dąbrowski
- z Pruszk - Antoni Pruszkowski
- z Łasiewit - Andrzej Napiórkowski
- z Chrzczon - Antoni i Aleksander Dzwonkowscy i Jan Ponikiewski
- z Chrzanowa - Mateusz Borucki
- z Napiórk - Jan Dudziński i Jan Głażewski.
- z Małk - Stanisław Olszewski
- z Dzbądza - Antoni Zadziński
- z Młynarzy - Adam Maniński (Mamiński)
- z Chełst - Stanisław Chełstowski i Paweł Gołębiewski
- z Kruszewa - Onufry i Teofila Anfulscy.
