Była mistrzynią sarkazmu. Przez całe życie walczyła o prawa kobiet

Dorothy Parker znana była z mistrzowskich ripost, ironii i poezji, która bawiła, ale też przejmowała publiczność. Pracowała w redakcjach "Vanity Fair" i "The New Yorker", a jej felietony czytały tysiące nowojorczyków.

Dorothy Parker Dorothy Parker
Źródło zdjęć: © Wikimedia Commons
Przez Wieki

Dzieciństwo i młodość

Dorothy Rothschild przyszła na świat 22 sierpnia 1893 roku na Manhattanie w zamożnej żydowsko-protestanckiej rodzinie. Jej dzieciństwo upłynęło w otoczeniu nowojorskiej elegancji, lecz straciła matkę w wieku pięciu lat.

Boli od samego patrzenia. Rower aż wyrzuciło w powietrze

Uczęszczała do prywatnych szkół katolickich i po śmierci ojca samodzielnie rozpoczęła dorosłe życie. Parker pracowała jako nauczycielka gry na fortepianie, zanim podjęła studia w zakresie literatury i zaczęła publikować w prestiżowych magazynach.

Jej pierwszy wiersz, zatytułowany "Any Porch", ukazał się w "Vanity Fair" w 1914 roku. W 1917 roku objęła stanowisko recenzentki teatralnej w tej samej redakcji, gdzie słynęła z ciętego humoru i nowatorskiego stylu. Redakcja "Vanity Fair" pozwoliła jej wejść do kręgu najbardziej prestiżowych środowisk literackich Nowego Jorku w latach 20. XX wieku.

Literacka rewolucja

W latach dwudziestych Parker była kluczową postacią Algonquin Round Table, nieformalnej grupy pisarzy, dziennikarzy i satyryków. Spotykali się w salonie hotelu Algonquin przy West 44th Street w Nowym Jorku, gdzie każdego dnia dyskutowali o sztuce, polityce i nowościach literackich. Parker szybko zdobyła sławę wśród rówieśników dzięki szybkim ripostom i dowcipnym felietonom.

Jej wiersze pojawiały się w "The New Yorker", gdzie była jedną z pierwszych współpracowniczek magazynu. Tworzyła krótkie formy poetyckie na temat samotności, ironii międzyludzkich relacji oraz nowojorskiej codzienności.

W tym czasie napisała tomik "Enough Rope" (1926), który natychmiast zdobył uznanie krytyków i czytelników. Przekaz jej tekstów był bezkompromisowy – stawiała pytania o rolę kobiet, zgłębiała temat samotności i rozczarowań.

Kariera w Hollywood i działalność polityczna

Dorothy Parker przeniosła się w latach trzydziestych do Hollywood, gdzie pisała scenariusze dla przemysłu filmowego. Współtworzyła scenariusz do filmu "A Star Is Born" (1937), za który otrzymała nominację do Oscara. Parker angażowała się w działalność na rzecz praw obywatelskich i była aktywna w związkach zawodowych scenarzystów.

Jej twórczość w Hollywood zbiegła się z okresem wielkich zmian społecznych w Stanach Zjednoczonych. Była zwolenniczką lewicowych ideałów, angażowała się w walkę o prawa kobiet, stawała po stronie robotników i społeczności marginalizowanych. Słynęła z wyrazistego charakteru i nie bała się wyrażać własnych przekonań, nawet jeśli narażało ją to na ataki ze strony przeciwników politycznych.

Parker pozostawała w Hollywood do lat pięćdziesiątych, po czym powróciła do Nowego Jorku. W kolejnych latach publikowała pojedyncze felietony, wiersze i recenzje, choć jej twórczość przyćmiły nowe literackie tendencje. Do końca życia była autorytetem dla młodych pisarzy, którzy szukali własnego głosu w amerykańskiej literaturze.

Śmierć, testament i legenda

Dorothy Parker zmarła w Nowym Jorku 7 czerwca 1967 roku w wieku siedemdziesięciu trzech lat. Nie posiadała potomków, a jej testament przekazał majątek na rzecz organizacji NAACP walczącej o prawa obywatelskie czarnoskórych Amerykanów.

Jej prochy początkowo przechowywano w biurze adwokata, by w 1988 roku przenieść je do nowojorskiego ogrodu NAACP.

Parker zyskała pośmiertnie miano mistrzyni ironii i ciętego dowcipu. Jej teksty wciąż pojawiają się w antologiach współczesnej poezji, a styl uznaje się za źródło inspiracji dla kolejnych pokoleń twórców. Biografie, filmy dokumentalne i prace naukowe badają wpływ Parker na rozwój amerykańskiej literatury, kabaretu i publicystyki.

Wybrane dla Ciebie
Gniezno: Noc Świętych z Carlo Acutisem. To pierwszy święty z generacji Milenialsów
Gniezno: Noc Świętych z Carlo Acutisem. To pierwszy święty z generacji Milenialsów
Sosnowiec: Upiorne Halloween! "Straszne stwory" bawiły się na największej imprezie w Zagłębiu
Sosnowiec: Upiorne Halloween! "Straszne stwory" bawiły się na największej imprezie w Zagłębiu
Radomsko: Policyjna akcja "Wszystkich Świętych"
Radomsko: Policyjna akcja "Wszystkich Świętych"
Złotniki Kujawskie: Groźny wypadek na DK 25. Zderzyły się dwa auta, trzy osoby poszkodowane, w akcji LPR
Złotniki Kujawskie: Groźny wypadek na DK 25. Zderzyły się dwa auta, trzy osoby poszkodowane, w akcji LPR
Bydgoszcz: Halloweenowy zlot Bydgoskich Klasyków. Zobacz motoryzacyjne perełki w strasznym wydaniu
Bydgoszcz: Halloweenowy zlot Bydgoskich Klasyków. Zobacz motoryzacyjne perełki w strasznym wydaniu
Łódź: Halloween 2025. Upiorna parada przeszła ulicą Piotrkowską
Łódź: Halloween 2025. Upiorna parada przeszła ulicą Piotrkowską
Szczecin: Sedina Apartamenty przy Odrze na finiszu
Szczecin: Sedina Apartamenty przy Odrze na finiszu
Nowa Wieś: 40-latek jechał na zakazie, w aucie miał narkotyki i wagę
Nowa Wieś: 40-latek jechał na zakazie, w aucie miał narkotyki i wagę
Powiat ełcki: Zaginęli Marcin i Jan Borowik. Trwają poszukiwania
Powiat ełcki: Zaginęli Marcin i Jan Borowik. Trwają poszukiwania
Zagórzany: niezwykła piramida w Małopolsce zaskakuje turystów
Zagórzany: niezwykła piramida w Małopolsce zaskakuje turystów
Bydgoszcz: Halloweenowa Masa Krytyczna przejechała ulicami miasta
Bydgoszcz: Halloweenowa Masa Krytyczna przejechała ulicami miasta
Zduńska Wola: Zbierają na odnowę zabytkowych nagrobków. To 13. kwesta
Zduńska Wola: Zbierają na odnowę zabytkowych nagrobków. To 13. kwesta