Przysmaki na Wszystkich Świętych. Tak smakują trupi miodek i pańska skórka

W okolicach uroczystości Wszystkich Świętych przy cmentarzach pojawiają się stragany z jedzeniem i słodyczami. Tworzy to nieco jarmarczną atmosferę. Choć głównym celem tego święta jest odwiedzanie grobów bliskich i modlitwa, wielu ludzi korzysta z okazji, by skosztować tradycyjnych przysmaków.

Co można w tym czasie kupić na straganie? Wygląda to bardzo różnie, w zależności od regionu i miejscowości, także w Kujawsko-Pomorskiem.

Jeśli już przy cmentarzu pojawi się taki stragan z jedzeniem, zwykle znajdziemy tu

• obwarzanki
• orzeszki w karmelu, w papierowych rożkach, czasem nawet na ciepło
• ciastka i pierniki sprzedawane luzem lub pakowane, nierzadko w kształcie serc, aniołków
• lizaki
• watę cukrową
• cukierki w rożkach - na przykład malinki

W większych miejscowościach czasem ustawiają budki, gdzie można także kupić:

• kiełbasę z grilla z bułką i musztardą
• zapiekanki
• frytki
• a nawet gofry

Dlaczego takie jedzenie? Wielu ludzi spędza na cmentarzach długie godziny odwiedzają groby, uczestniczą w mszach i procesjach, a często przyjeżdżają z daleka. Stragany z jedzeniem są formą ułatwienia dla odwiedzających, ale też elementem lokalnej tradycji - taka "cmentarna gastronomia" staje się częścią dorocznej atmosfery.

W okresie Wszystkich Świętych największą popularnością cieszą się jednak słodycze o nieco "cmentarnych" nazwach. Tak wyglądają - w galerii także przepisy na "cmentarne" przysmaki:

Rodzaje słodkości różnią się w zależności od regionu.

Jeśli okoliczności sprzyjają, warto wybrać się, by sprawdzić, jakie tradycje są w Poznaniu, Warszawie, Krakowie czy Lublinie.

Inne miejsca kopiują czasem te tradycje, dodając też swoje pomysły. Ale już żelaznym towarem na każdym tego typu stoisku są obwarzanki - spotykane właściwie w całej Polsce, nawijane na sznurek okrągłe ciastka.

Dla niektórych to symbol warszawskich straganów na pierwszego listopada. Białe bądź różowe, twarde i lekko ciągnące się cukierki powstają z cukru, ubitych białek, mąki ziemniaczanej i syropów owocowych.

Znane jeszcze przed wojną, obecnie wpisane są na Listę Produktów Tradycyjnych. Delikatny wygląd i kolor miał nawiązywać do "skóry młodych dziewcząt", co tłumaczy też nazwę.

- Chociaż wielu zajada się nimi z sentymentem, to słodycze, które nie oszczędzają plomb - śmieje się pani Alicja z Bydgoszczy, która odwiedza groby rodzinne właśnie w Warszawie.

Mimo złowieszczej nazwy, to jeden z najsłodszych i najbardziej lubianych przysmaków tego dnia. Produkowany z cukru, orzechów i aromatycznych olejków, występuje w różnych smakach: od waniliowego po kawowy. Tradycja jego spożywania podczas Święta Zmarłych w Krakowie sięga ponad 100 lat.

Ciastko przypominające piernik, z miodem i przyprawami, często o ząbkowanych brzegach. Nazwa "rura" lub "trąba" nawiązuje do jej kształtu, a lokalna legenda tłumaczy inspirację - nawiązuje do dachówek, które miały spaść z dachu wskutek wichury, podczas procesji Bożego Ciała. Dziś to poznański klasyk przy cmentarzach.

Kolorowe, twarde, długie cukierki, często na 15 cm, przygotowywane z cukru i barwników. Ich nazwa pochodzi prawdopodobnie od "szczapek drewna", które przypominają kształtem. To cukrowa bomba. Dodatkowo taki cukierek, nafaszerowany barwnikami, zostawia kolorowe ślady na języku.

Czy kupowanie słodyczy przy cmentarzach to przesada? Opinie są podzielone.

Jedni podkreślają, że 1 listopada powinien być dniem ciszy i modlitwy, a nie handlu i jedzenia. Inni wskazują na wieloletnią tradycję odpustowych straganów, które nieodłącznie towarzyszyły obchodom Święta Zmarłych. Dla wielu dorosłych to powrót do dzieciństwa, kiedy pańska skórka czy obwarzanek były nagrodą po długim spacerze w chłodzie i zadumie.

Czy Ty też masz swój ulubiony, "cmentarny" przysmak?