Punkt Wymiany Poezji w Poznaniu. Przyjdź, wywieś lub zabierz wiersz. Gdzie jest?

To rameczki z wierszami w różnych częściach miasta. Znajdują się m.in. przy ul. Roosevelta, ul. Gwarnej, ul. Zamkowej, na Wartostradzie, ul. św. Jacka. Wśród wierszy są te znanych poetek i poetów jak Wisławy Szymborskiej czy Charlesa Bukowskiego, ale też anonimowe – napisane odręcznie. Każdy może powiesić swój wiersz lub zabrać czyjś ze sobą. Twórcy chcą, aby poezja „uwolniła się z tomików i zamkniętych grup” i trafiła do zamyślonych w codzienności przechodniów.

Pierwszy Punkt Wymiany Poezji powstał 22 sierpnia 2023 roku w Poznaniu. Założył go Jakub Kozłowski, który później poszerzył grupę miłośników poezji. W tej chwili mają już 75 ramek w całej Polsce (i jedną w Lublanie) i chociaż jest się czym chwalić, to wolą działać z ukrycia.

Założenie mają proste – uwolnić poezję i wyrwać z wąskiej bańki i pokazać przechodniom. Pomysł się sprawdza, ponieważ w skali 2 lat tysiące wierszy znalazło nowe domy, a wiele osób wyciągnęło swoje wiersze z szuflad i zaczęło wieszać na tabliczkach.

– Każdy może przynieść wiersz i zabrać wiersz. Każda ramka ma swojego opiekuna, który dba, by na ramce pojawiały się wiersze z naszej puli oraz robi zdjęcia wieszanych wierszy – wyjaśnia Kuba z Punktu Wymiany Poezji. – Udało nam się zamknąć krąg pomiędzy offline i online, więc wiersz powieszony na poznańskiej ramce może pojawić się na naszym profilu Facebook, a później trafić do drukowanej puli wierszy i trafić na przykład do Rzeszowa. Wciąż znajdują się kolejne osoby, które chcą powiesić ramkę w swojej miejscowości.

Najbliższe plany to 100 ramek, a w przyszłości może kolejny wspólny tomik. Nie są grupą formalną, co oznacza, że rozwijają się bez dotacji i sponsorów. Pomagają ludzie, którzy są „zakręceni na punkcie poezji i wspólnie chcą tworzyć ogólnopolską pulę wierszy”. Rameczkę można zrobić samemu przy pomocy ich grafiki. Wystarczy zgłosić się po „zestaw startowy”.

Jakie są zalecenia dla osób, które chcą być opiekunem poetycznej rameczki? Na papierze 300g Kuba tworzy karteczki, na której po jednej stronie jest wiersz, po drugiej – wygenerowana grafika. W każdym Punkcie Wymiany Poezji powinno znaleźć się kilka tych karteczek. Oprócz tego opiekun może wykazać się własną inwencją. Jakie kryterium decyduje z kolei o wyborze miejsca, gdzie zawisną wiersze? To mają być miejsca zwiewne, znajdowane przypadkiem i z przyjemnością.

– Jest coś, co nazywam współczynnikiem Szymborskiej, czyli dwie osoby na tysiąc lubią poezję. Miejsce musi być więc w miarę ruchliwe, żeby wiersze znikały. Wyłącznie na zaniedbanej, opuszczonej ścianie. Zależy mi, żeby Punkt Wymiany Poezji nie był kojarzony z wandalizmem, a podnoszeniem jakości naszej przestrzeni – wyjaśnia pomysłodawca.

Punkty Wymiany Poezji to też pretekst dla debiutujących, jeszcze nieznanych poetek i poetów, którzy na razie pisali do szuflady. Dzięki inicjatywie mogą powiesić wiersz i cieszyć się, że trafia on do nowych odbiorców – niezależnie, czy chcą się pod nim podpisać czy nie.

Co więcej tymczasowo poznaniacy mogą oglądać Aleję Wierszy, która powstała na ul. Święty Marcin i w okolicy Centrum Kultury Zamek w ramach festiwalu Poznań Poezji, który trwa do 24 maja. Na latarniach i słupach powieszono wiersze autorów i autorek goszczących na festiwalu.