Rolnicy sadzą ją na potęgę. Rekordowy wzrost upraw i jeszcze nie koniec

W Polsce obserwujemy dynamiczny wzrost powierzchni upraw soi. Według rejestru Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w ubiegłym roku było to prawie 80 tysięcy hektarów, a w 2025 roku rośnie jej na polskich polach już 98 tysięcy.

Badacze zwracają uwagę, że trend wzrostowy jest wyraźny i to bardzo dobra sytuacja dla Polski i całej Unii, ponieważ jesteśmy obszarem deficytowym w produkcji surowców wysokobiałkowych.

Czytaj też: Stara uprawa znika z polskich pól, choć zapotrzebowanie na nią rośnie

Powierzchnia uprawy soi w Polsce w ostatnich latach według danych ARiMR (czyli na podstawie powierzchni upraw deklarowanych przez rolników we wnioskach o dopłaty bezpośrednie):

• 2025 - 98 026,97 ha
• 2024 - 79 699,15 ha
• 2023 - 44 438,89 ha
• 2022 - 47 867,38 ha
• 2021 - 25 547,78 ha
• 2000 - 21 501,75 ha

Obecnie importujemy około 3 miliony ton soi, dlatego wzrost produkcji krajowej jest bardzo pożądany. Oby tylko opłacalność skupu soi utrzymała się na dobrym poziomie.

Do uprawy soi w Polsce zachęca m.in. Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych. W wydanej broszurze przedstawia najważniejsze aspekty jej uprawy. Jednym z kluczowych jest dobór stanowiska.

Soja, roślina dnia krótkiego, która, wymaga gleb przewiewnych, niezlewnych, ciepłych i umiarkowanie wilgotnych, o strukturze gruzełkowatej, wolnych od wieloletnich chwastów i kamieni. Optymalne są gleby klas bonitacyjnych III-IVa (pszenne dobre i żytnie bardzo dobre), niezachwaszczone i w ciągłej uprawie.

Nie nadaje się na gleby zbyt lekkie, skłonne do przepuszczania wody, ani na gleby zwięzłe, które utrudniają wschody, wskazuje Broszura „Soja - 10 najważniejszych aspektów uprawy”.

Poza tym kluczowe jest uregulowane pH gleby w zakresie 6,5-7,2. Wapnowanie zakwaszonych stanowisk należy przeprowadzić rok wcześniej (jesienią po przedplonie), preferując wapno tlenkowe na glebach cięższych i węglanowe na lżejszych, często z dodatkiem magnezu. Wymagana wilgotność gleby podczas wschodów to 60% polowej pojemności wodnej, a temperatura gleby 12°C.

System korzeniowy soi, sięgający do 80 cm, wzbogaca glebę w azot dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi. Sama ma wysokie zapotrzebowanie na azot, który w 50-60% pozyskuje z atmosfery dzięki bakteriom.

Soja jest doskonałym przedplonem dla zbóż, pozostawiając w glebie około 80 kg azotu na hektar. Najbezpieczniejsze są stanowiska po zbożach ozimych i jarych oraz kukurydzy.

W Polsce zaleca się odmiany bardzo wczesne (0000, ok. 120-130 dni wegetacji) i wczesne (000, ok. 130-150 dni). Informacje o zalecanych odmianach dostępne są w Listach Odmian Zalecanych (LOZ) i wynikach Doświadczeń Porejestrowych Rozpoznawczych (PDO) COBORU.

Najwięcej soi na świecie uprawia się w Ameryce Południowej i Północnej. Trzej najwięksi producenci, którzy odpowiadają za zdecydowaną większość globalnej produkcji, to:

1. Brazylia
2. Stany Zjednoczone
3. Argentyna

Te trzy kraje łącznie odpowiadają za około 80% światowej produkcji nasion soi. Inni znaczący producenci to Chiny, Indie, Paragwaj i Kanada.