Rząd proponuje wielomiliardowe oszczędności w NFZ: limity świadczeń, cięcia programów i zmiany w płacach. Opozycja ostro reaguje

Ujawniona w poniedziałek korespondencja Ministerstwa Zdrowia, wysłana do Ministerstwa Finansów, do której dotarła także PAP, dotyczyła planu finansowego NFZ na 2025 r. i na rok 2026, których minister finansów nie zatwierdził. Resort zdrowia przedstawił w piśmie do MF datowanym na 29 października propozycje obniżenia kosztów NFZ. Zakładają one oszczędności w NFZ na kwotę blisko 10,4 mld zł w 2026 r. i blisko 213 mln zł jeszcze w roku 2025. Do tego zmiany systemowe miałyby przynieść 4,5 mld zł w 2026 r.

Po urealnieniu wpływu ze składek zdrowotnych w 2026 r., a także wprowadzeniu zaproponowanych przez MZ zmian i oszczędności luka w NFZ w 2026 r. wyniosłaby blisko 12,9 mld zł. Natomiast bez tych korekt niedobór w budżecie NFZ na 2026 r. szacowany jest na ok. 23 mld zł. PAP zapytała w poniedziałek MZ, czy propozycje resortu zdrowia są aktualne. Do czasu publikacji depeszy PAP nie otrzymała odpowiedzi.

4,9 mld zł oszczędności miałoby przynieść wprowadzenie od 1 stycznia 2026 r. limitów na świadczenia w AOS z wyłączeniem świadczeń pierwszorazowych i zabiegowych, zabiegu usunięcia zaćmy i badań obrazowych.

Limity w diagnostyce (tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny) pozwoliłyby zaoszczędzić blisko 1,3 mld zł.

Po zmianie o 1,5 mld zł niższe byłyby wydatki na darmowe leki dla dzieci i seniorów. 0,9 mld oszczędności przyniosłoby nieprzedłużanie programu "Zdrowy posiłek" w szpitalach.

Ponadto resort zdrowia zaproponował zmiany dotyczące finansowania koordynatora w POZ, taryfikacji świadczeń w kardiologii, chirurgii kręgosłupa, okulistyki, teleradioterapii, elektrofizjologii, badań obrazowych - łącznie NFZ wydałby mniej o 1,8 mld zł na te działania.

Według tej propozycji przesunięcie waloryzacji wynagrodzeń minimalnych z lipca na styczeń, począwszy od 1 stycznia 2027 r. miałoby przynieść ok. 6 mld zł oszczędności w 2026 r. Ponadto resort zdrowia zaproponował powiązanie waloryzacji ze wskaźnikiem wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej. To wskaźnik o niższej dynamice wzrostu niż obecnie obowiązujący przy wyliczaniu podwyżki płac minimalnych, czyli procent wzrostu przeciętnego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej. Przy uwzględnieniu obu zmian, koszt podwyżek, według resortu zdrowia, spadłby z ok. 10 mld zł do ok. 2,7 mld zł w 2027 r. Kosztem w wysokości 5,2 mld zł byłoby natomiast podniesienie współczynników grup 5. i 6. pracowników w ochronie zdrowia. Resort zdrowia w piśmie z końca października zaproponował także ograniczenia w zawieraniu kontraktów - m.in. maksymalne wynagrodzenie określone ustawowo.

O propozycjach zmian w wynagrodzeniach w systemie ochrony zdrowia we wtorek ma rozmawiać trójstronny zespół do spraw ochrony zdrowia.

MZ zaproponowało ograniczenie i docelowo likwidację stażu podyplomowego, co miałoby obniżyć wydatki budżetu w 2027 r. o ponad 680 mln zł, w 2028 r. o ponad 750 mln zł, a w 2029 r. o ponad 880 mln zł.

Oszczędności miałyby zmniejszyć wyliczony deficyt NFZ w 2026 r. z ok. 23 mld zł do blisko 13,4 mld zł. Do tego MZ doliczyło jednak koszt przedłużonego do końca 2026 r. pilotażu Centrów Zdrowia Psychicznego, czyli blisko 2,5 mld zł. To spowodowałoby zwiększenie luki do niemal 15,9 mld zł. Natomiast przy uwzględnieniu wszystkich zmian, w tym systemowych planowanych na 2026 r., to deficyt w budżecie NFZ zmniejszyłby się do blisko 11,4 mld zł. MZ uwzględniło jednak także niższy o 1,5 mld zł wpływ ze składki zdrowotnej co daje ostatecznie niedobór na poziomie ok. 12,9 mld zł.

Plany resortu zdrowia skrytykowali w mediach społecznościowych politycy opozycji, w tym prezes PiS Jarosław Kaczyński oraz była minister zdrowia Katarzyna Sójka. Sójka we wpisie na X zamieściła dokument MZ, określając go mianem "skandalu". "10,3 mld zł cięć w NFZ w 2026 r. Nie reformy. Brutalne oszczędności na pacjentach. Minister Domański NIE DA ANI GROSZA na chorych" - oceniła polityk.

"Pamiętacie, jak kłamali: Nic, co dane, nie zostanie odebrane? Teraz, w biały dzień, okradają pacjentów!" - napisał z kolei na X prezes Kaczyński. "Z pieniędzy przeznaczonych na leczenie zabierają w przyszłym roku ponad 10 mld zł i wprowadzają limity m.in. na leczenie zaćmy, badania tomograficzne osób chorych onkologicznie, likwidują "dobry posiłek" w szpitalach i ograniczają refundację leków. Wracają limity do specjalistów... Myślicie, że Tusk się tym przejmuje?" - napisał.