Śmierć Erwina Rommla. Tragiczny koniec "Lisa Pustyni"

Oskarżenia wobec Rommla

Latem 1944 roku sytuacja Erwina Rommla uległa gwałtownej zmianie. Jeszcze kilka miesięcy wcześniej był on jednym z najbardziej cenionych dowódców Wehrmachtu, a jego imię budziło powszechny respekt. Z uwagi na to, że był znany z dowodzenia "Afrika Korps" i obrony Wału Atlantyckiego nie wahał się krytykować bezsensownych rozkazów Hitlera.

Po nieudanym zamachu na Hitlera 20 lipca 1944 roku, w którym zginęło wielu wysokich oficerów, władze III Rzeszy rozpoczęły szeroko zakrojone śledztwo. Rommel, choć nie był bezpośrednim uczestnikiem spisku, znalazł się w kręgu podejrzeń. Jego krytyczny stosunek do dalszego prowadzenia wojny, otwarte rozmowy z innymi generałami na temat konieczności zakończenia konfliktu sprawiły, że stał się dla Hitlera niewygodny.

Warto podkreślić, że Rommel był postacią niezwykle popularną wśród żołnierzy i ludności cywilnej. Jego legenda "Lisa Pustyni" była wykorzystywana przez propagandę, ale z czasem stała się także zagrożeniem dla samego reżimu. Hitler obawiał się, że Rommel mógłby stać się symbolem oporu lub nawet liderem nowego rządu po ewentualnym upadku nazistów.

Skutki wypadku

W lipcu 1944 roku Rommel został ciężko ranny podczas alianckiego nalotu w Normandii. Jego samochód został ostrzelany przez samolot, a feldmarszałek doznał poważnych obrażeń głowy i twarzy. Po tym wydarzeniu został przewieziony do swojego domu w Herrlingen, gdzie przechodził długą rekonwalescencję. W tym czasie był praktycznie odcięty od świata zewnętrznego. Odwiedzali go bowiem jedynie najbliżsi współpracownicy i rodzina.

Okres ten był dla Rommla czasem refleksji i narastającego poczucia zagrożenia. Wiedział, że jest obserwowany przez Gestapo. Zdawał sobie również sprawę z tego, że jego los jest już przesądzony, a władze szukają tylko pretekstu, by się go pozbyć.

Mimo ciężkich ran, Rommel nie stracił kontaktu z rzeczywistością. Regularnie czytał raporty wojenne, rozmawiał z oficerami i interesował się sytuacją na froncie. Jego dom w Herrlingen stał się miejscem narad i dyskusji o przyszłości Niemiec, choć sam feldmarszałek coraz częściej wycofywał się w głąb siebie.

Śmierć feldmarszałka

14 października 1944 roku do domu Rommla przybyli wysłannicy Hitlera, generał Wilhelm Burgdorf i generał Ernst Maisel. Przekazali feldmarszałkowi ultimatum: popełnienie samobójstwa, co pozwoli ocalić rodzinę przed represjami, lub stanięcie przed Trybunałem Ludowym, gdzie groził mu haniebny proces, egzekucja i odium zdrajcy. Dla Rommla wybór był dramatyczny, ale nie miał złudzeń co do intencji władz.

Ostatecznie Rommel zdecydował się przyjąć truciznę – kapsułkę z cyjankiem. Wyszedł z domu wraz z generałami, wsiadł do samochodu i po krótkim czasie zmarł.

Wyreżyserowany pogrzeb

Nazistowska machina propagandowa natychmiast przystąpiła do działania. Śmierć Rommla przedstawiono jako wynik powikłań po ranach odniesionych w Normandii, a dokładniej – zatoru mózgowego po wypadku samochodowym. Oficjalne komunikaty podkreślały bohaterstwo feldmarszałka i jego zasługi dla Rzeszy, pomijając całkowicie prawdziwe okoliczności śmierci.

Rommelowi zorganizowano państwowy pogrzeb z pełnymi honorami wojskowymi. Uroczystości odbyły się w Ulm, a następnie w Herrlingen, gdzie tłumy żegnały "Lisa Pustyni". Trumna była okryta flagą ze swastyką, a w przemówieniach oficjalnych mówców podkreślano patriotyzm i oddanie Rommla dla Niemiec. Hitler nie pojawił się na pogrzebie, ale wysłał swojego przedstawiciela i przekazał rodzinie kondolencje.

W rzeczywistości cała ceremonia była starannie wyreżyserowana. Władze chciały uniknąć skandalu i niepokojów społecznych, dlatego zadbano o to, by prawda o śmierci Rommla nie wyszła na jaw. Dopiero po wojnie, dzięki relacjom rodziny i współpracowników, świat poznał kulisy tej tragedii.

Reperkusje dla rodziny

Wybór, przed którym postawiono Rommla, miał na celu nie tylko jego eliminację, ale także zastraszenie innych potencjalnych przeciwników reżimu. Rodzina feldmarszałka została oszczędzona – żona Lucie i syn Manfred nie tylko uniknęli represji, ale mogli zachować dom i majątek. Manfred Rommel po wojnie został znanym politykiem i przez wiele lat sprawował funkcję burmistrza Stuttgartu, starając się pielęgnować pamięć o ojcu.

Lucie Rommel dożyła sędziwego wieku i została pochowana obok męża w Herrlingen. Przez lata dbała o spuściznę po feldmarszałku, publikując wspomnienia i dokumenty, które rzucały nowe światło na jego życie i śmierć.

Wybrana bibliografia

-Marshal C., Życie i śmierć Lisa Pustyni. Jak zamordowano Erwina Rommla?, Gdańsk 2002.

-Remy M., Mit Rommla, Warszawa 2006.