Testament bez tajemnic - jak zadbać o swoją ostatnią wolę?

Testament to jednostronne oświadczenie woli. W tym dokumencie osoba sporządzająca, czyli testator, decyduje, kto ma odziedziczyć jej majątek po śmierci. Testament może zawierać również dodatkowe postanowienia. Możesz w nim wskazać wykonawcę testamentu, ustanowić zapis dla konkretnej osoby lub dokonać wydziedziczenia.

Aby testament był ważny, musi być sporządzony osobiście przez osobę pełnoletnią posiadającą pełną zdolność do czynności prawnych. Nie można zrobić tego przez pełnomocnika. Testament powinien przybrać jedną z form przewidzianych w przepisach prawa.

Polskie przepisy przewidują testamenty zwykłe oraz testamenty szczególne. Do testamentów zwykłych należą: testament własnoręczny (holograficzny), testament notarialny i testament allograficzny (urzędowy). Testamenty szczególne to testament ustny, testament podróżny i testament wojskowy.

Przyjrzyjmy się bliżej każdej formie testamentu.

To najprostsza forma testamentu i bardzo często wybierana przez testatorów. Sporządzasz go samodzielnie, bez udziału notariusza. Testament własnoręczny musi być w całości napisany odręcznie, zawierać datę oraz podpis. Pamiętaj, że napisanie testamentu na komputerze lub maszynie czyni go nieważnym, nawet jeśli się pod nim podpiszesz.

To testament sporządzany w kancelarii notarialnej w formie aktu notarialnego. Jest trudniejszy do podważenia, ponieważ notariusz czuwa nad spełnieniem wszystkich wymogów prawnych. Testament notarialny przechowywany jest w bezpieczny sposób i zarejestrowany w Notarialnym Rejestrze Testamentów. Dzięki temu łatwiej go odnaleźć po śmierci spadkodawcy.

Jeżeli chcesz mieć pewność, że Twój testament będzie przejrzysty i zgodny z prawem, rozważ skorzystanie z tej formy.

Testament allograficzny

To testament składany ustnie przed urzędnikiem - np. wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta czy kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Wymaga obecności dwóch świadków. Sporządza się protokół, który podpisuje testator, świadkowie i urzędnik. Testament allograficzny jest stosowany rzadziej, zwykle w sytuacjach, gdy spadkodawca nie może sam spisać testamentu.

Ten rodzaj testamentu sporządza się w wyjątkowych sytuacjach, na przykład w przypadku nagłej choroby, katastrofy lub bezpośredniego zagrożenia życia. Testator składa oświadczenie w obecności trzech świadków. Następnie musi ono zostać spisane i podpisane przez spadkodawcę oraz świadków.

Testament ustny jest ważny tylko przez sześć miesięcy, o ile testator przeżyje. To rozwiązanie awaryjne, gdy sporządzenie testamentu w zwykłej formie jest niemożliwe.

Testament podróżny dotyczy szczególnych sytuacji związanych z podróżą na polskim statku morskim lub powietrznym. Ostatnia wola jest wyrażana wobec dowódcy statku lub jego zastępcy, w obecności dwóch świadków. Dowódca spisuje oświadczenie, odczytuje je, a następnie dokument podpisują wszyscy obecni.

To szczególna forma testamentu przewidziana dla żołnierzy podczas działań zbrojnych lub w okresie mobilizacji wojskowej. Z uwagi na specyficzne warunki, testament wojskowy ma uproszczone zasady sporządzenia.

Nie istnieje jeden wzór testamentu, ale każdy ważny testament powinien zawierać jasne wskazanie spadkodawcy, powołanie spadkobierców, datę oraz podpis. Testament można w każdej chwili zmienić lub odwołać. Pamiętaj, że nowszy testament co do zasady unieważnia wcześniejszy.

Tak, testament można podważyć, ale wyłącznie w określonych sytuacjach. Najczęściej dochodzi do tego, gdy testament sporządzono pod wpływem błędu, groźby lub przymusu. Testament może być też nieważny, jeśli spadkodawca nie miał świadomości w chwili jego sporządzenia lub nie zachowano wymogów formalnych.

Aby podważyć testament, trzeba zwrócić się do sądu i przedstawić odpowiednie dowody, np. zeznania świadków czy dokumentację medyczną.

Warto sporządzić testament odpowiednio wcześnie, kiedy jesteś w dobrej kondycji zdrowotnej i możesz świadomie podjąć decyzje. Pamiętaj, że wybór formy testamentu zależy od Twojej sytuacji majątkowej i rodzinnej. Jeśli sprawa jest skomplikowana, skorzystaj z pomocy prawnika.

Jeśli Twoja sytuacja majątkowa lub rodzinna jest skomplikowana, warto skorzystać z pomocy prawnika. W kancelarii Jakubowska, Dyś i Wspólnicy otrzymasz wsparcie w wyborze odpowiedniej formy testamentu oraz zadbasz o to, by dokument był zgodny z prawem i jasno odzwierciedlał Twoją wolę.

Czy testament musi być sporządzony u notariusza?
Nie, testament możesz sporządzić własnoręcznie. Jednak testament notarialny jest trudniejszy do podważenia i bezpieczniejszy.

Czy można sporządzić kilka testamentów?
Tak, ale ważny jest zawsze najnowszy testament, który unieważnia wcześniejsze, jeśli zawiera sprzeczne zapisy.

Czy testament można napisać na komputerze?
Nie, testament własnoręczny musi być spisany odręcznie. Dokument napisany na komputerze będzie nieważny.

Autor artykułu: radca prawny Krzysztof Białek