Truła nazistów. Najmłodsza sabotażystka II wojny światowej

Dzieciństwo w Leningradzie i wybuch wojny

Urodziła się w lipcu 1926 roku w Leningradzie jako córka pracownika kolejowego. Rodzina przeprowadziła się w drugiej połowie lat trzydziestych do miejscowości na terenie okupowanej Polski. Wybuch wojny oraz niemiecka inwazja zastały ją jako piętnastolatkę z dala od rodzinnego miasta.

W 1942 roku dołączyła do organizacji partyzanckiej działającej w okolicach białoruskiej miejscowości. Mimo młodego wieku została przyjęta do struktur ruchu oporu prowadzącego działania dywersyjne. Białoruskie lasy stały się jej domem przez następne dwa lata intensywnej walki.

Sabotaże i akcje partyzanckie

Uczestniczyła w licznych operacjach wymierzonych przeciwko niemieckim obiektom wojskowym oraz liniom komunikacyjnym. W 1943 roku, mając zaledwie szesnaście lat, wstąpiła do oddziału specjalnego prowadzącego najbardziej ryzykowne misje. Jej determinacja oraz odwaga zwróciły uwagę dowódców partyzanckich.

Najbardziej spektakularną akcją było zatrucie posiłku przeznaczonego dla niemieckich oficerów w jednej z zajezdni. Dodała truciznę do zupy serwowanej żołnierzom, co skutkowało śmiercią ponad dziewięćdziesięciu z nich. Ten akt sabotażu wywołał panikę oraz masowe represje wobec ludności cywilnej w regionie.

Przez dwa lata prowadziła również działalność wywiadowczą, zbierając informacje o ruchach wojsk niemieckich. Przekazywała dane o planowanych operacjach oraz lokalizacji magazynów zaopatrzenia. Jej raporty umożliwiły skuteczne ataki na konwoje transportujące broń oraz amunicję.

Aresztowanie i brutalne przesłuchania

W 1944 roku niemieckie służby bezpieczeństwa aresztowały ją podczas jednej z misji rozpoznawczych. Poddano ją torturom mającym wymusić informacje o strukturach partyzanckich oraz planowanych akcjach. Mimo brutalnych przesłuchań nie zdradziła swoich towarzyszy ani lokalizacji obozów.

Podczas próby ucieczki z celi więziennej zabiła strażnika jego własną bronią. Ponownie schwytana, została skazana na natychmiastową egzekucję przez rozstrzelanie. Według niektórych relacji, podczas wykonywania wyroku uruchomiła granat, zabijając kilku obecnych niemieckich oficerów.

Zginęła w wieku osiemnastu lat, nie doczekawszy końca wojny ani wyzwolenia okupowanych terenów. Jej ciało porzucono na otwartym polu jako ostrzeżenie dla innych członków ruchu oporu. Miejscowa ludność odnalazła zwłoki oraz potajemnie pochowała je z honorami należnymi bohaterowi.

Powojenne uznanie i upamiętnienie

W 1964 roku władze radzieckie pośmiertnie nadały jej najwyższe odznaczenie państwowe – tytuł Bohatera Związku Radzieckiego. Jej historia stała się obowiązkowym elementem szkolnych programów nauczania w całym ZSRR. Dziesiątki szkół oraz pionierskich drużyn przyjęło jej imię.

Na Białorusi w miejscowości, gdzie prowadziła działalność partyzancką, wzniesiono pomnik upamiętniający jej czyny. Nakręcono filmy oraz napisano książki przedstawiające jej życie jako wzór patriotyzmu dla młodego pokolenia. Muzea poświęcone ruchowi oporu eksponują przedmioty związane z jej działalnością.

W Polsce oraz innych krajach bloku wschodniego propagowano jej postać jako przykład walki z faszyzmem. Do dziś pozostaje jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci młodzieżowego ruchu oporu. Jej historia inspiruje kolejne pokolenia badaczy zajmujących się historią drugiej wojny światowej.