Warszawa: Wystawa "Starba. Fotograf Warszawy 1944" w Galerii Przystanek

Wystawę "Starba. Fotograf Warszawy 1944" będzie można oglądać w "Galerii Przystanek" na ogrodzeniu parku Stefana Żeromskiego (plac Wilsona 19) 29 lipca do 30 września 2025.

Wystawa podzielona jest na dwie części. Pierwsza część obejmuje zdjęcia okupowanej stolicy, prezentując codzienność jej mieszkańców tuż przed wybuchem powstania warszawskiego. Druga część dotyczy już samego powstania, podczas którego Stefan Bałuk wypełniał konspiracyjne zadania specjalne, m.in. dostarczając kanałami meldunki. Zachowały się niestety jedynie zdjęcia "Starby" z pierwszych dni powstania, przedstawiające m. in. zbiórkę oddziału "Agaton" na cmentarzu ewangelicko-augsburskim i budowę barykady przez mieszkańców Warszawy.

Stefan Klemens Bałuk urodził się 15 stycznia 1914 w Warszawie. Ukończył szkoły w Milanówku i na Bielanach, studiował na Szkole Głównej Handlowej, Szkole Nauk Politycznych w Warszawie i Uniwersytecie Warszawskim (prawo). Do wybuchu II wojny światowej pracował jako urzędnik w stołecznym magistracie.

W pierwszych dniach września 1939 Bałuk zaciągnął się do batalionu pancernego w Lublinie, a po jego rozbiciu podążył do Lwowa. Aresztowany przez NKWD, zdołał zbiec na Węgry i do Rumunii. W grudniu 1939 znalazł się we Francji, gdzie dołączył do brygady pancernej gen. Stanisława Maczka. Po upadku Francji ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie był szkolony na cichociemnego. W kwietniu 1944 został zrzucony na spadochronie w Polsce.

Już w Warszawie Bałuk został kierownikiem mieszczącej się przy ul. Chłodnej 20 pracowni fotograficznej Wydziału Legalizacji i Techniki Oddziału II Komendy Głównej Armii Krajowej. Specjalizował się w mikrofotografii, ale wykonywał też zdjęcia okupowanej Warszawy. Po wybuchu powstania warszawskiego został zastępcą dowódcy plutonu "Agaton" kompanii "Zemsta" batalionu "Pięść" Zgrupowania "Radosław". Za przejście kanałami z meldunkiem gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego został odznaczony orderem Virtuti Militari.

W listopadzie 1945 Bałuk został aresztowany przez komunistyczną bezpiekę i skazany na 2,5 roku więzienia za udział w konspiracji Armii Krajowej. Po wyjściu z więzienia wskutek amnestii w 1947 został taksówkarzem, a następnie pracował jako fotografik. W 1952 znalazł zatrudnienie w Centralnej Agencji Fotograficznej. Pięć lat później ukazał się jego album fotograficzny "Miasto nieujarzmione" poświęcone powstaniu warszawskiemu.

Stefan Bałuk zmarł 30 stycznia 2014 w Warszawie.