Ważne świadczenie zagrożone. Ministerstwa przerzucają się odpowiedzialnością
Ustawa o asystencji osobistej: Ministerstwo Finansów chce ograniczyć jednoczesne pobieranie świadczenia wspierającego
Asystencja osobista na stole rządu: Rozbieżności na linii MF-MRPiPS w sprawie kumulacji świadczeń
Obecnie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapewnia usługi asystenckie jedynie w ramach tymczasowych programów, kierowanych do samorządów i organizacji pozarządowych. Brakuje więc systemowych regulacji, które zagwarantowałyby stały dostęp do asystencji każdej osobie z niepełnosprawnością, która jej potrzebuje.
Sytuację tę ma zmienić projekt ustawy o asystencji osobistej osób z niepełnosprawnościami, opublikowany w grudniu 2024 r. Po przyjęciu przez Stały Komitet Rady Ministrów pod koniec września, projekt ten trafi we wtorek pod obrady rządu.
Seria eksplozji na Krymie. Wywiad Ukrainy uderzył z zaskoczenia
Kluczową kwestią, którą Rada Ministrów będzie musiała rozstrzygnąć, jest rozbieżność stanowisk między MRPiPS a Ministerstwem Finansów. Dotyczy ona możliwości jednoczesnego korzystania z asystencji osobistej i pobierania innych świadczeń, takich jak np. świadczenie wspierające, w pełnej wysokości.
Ministerstwo Finansów chce, by korzystanie z asystencji wykluczało pobieranie pełnej kwoty
Ministerstwo Finansów podtrzymuje, że projekt w obecnym kształcie nie uwzględnia wcześniejszych ustaleń roboczych. MF postuluje, aby korzystanie z asystencji wykluczało pobieranie pełnej kwoty np. świadczenia wspierającego. Zgodnie z tą propozycją, beneficjent musiałby wybrać jedno świadczenie w pełnej wysokości, podczas gdy drugie zostałoby obniżone, zmiarkowane lub proporcjonalne. Resort Finansów uważa, że ta kwestia powinna zostać uregulowana w ustawie, czego projekt aktualnie nie przewiduje.
"Prowadzi to do kumulacji świadczeń oraz znacznego zwiększenia wydatków publicznych. Świadczenie wspierające może być przeznaczone na "zakup usług wspomagających" - w praktyce może finansować dokładnie te same działania, które ma zapewniać asystent osobisty - zgodnie z projektowaną ustawą" - podkreślił resort finansów.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi podkreśliło, że świadczenie wspierające ma charakter pieniężny i jest przyznawane osobie z niepełnosprawnością na zasadzie uprawnienia indywidualnego. Jego beneficjent ma możliwość - nie tylko - zakupu usług wspomagających.
"Świadczenia pieniężne niwelują przeszkody związane z dodatkowymi potrzebami w zakresie leczenia, rehabilitacji czy niezbędnego sprzętu medycznego oraz technologii (likwidacji barier mieszkaniowych, architektonicznych, komunikacyjnych, technologicznych), a asystencja osobista bariery w wykonywaniu codziennych czynności" - przekazał resort.
Podkreślił, że usługi asystencji osobistej mają z kolei formę świadczenia usługowego (rzeczowego), finansowanego i organizowanego przez podmiot publiczny. Jak przekazał, stanowią one instrument o charakterze gwarantowanym, którego celem jest zapewnienie określonego standardu i minimalnego poziomu wsparcia niezależnie od sytuacji finansowej czy decyzji osoby uprawnionej.
Zdaniem resortu przyjęcie proponowanych przez MF zmian może prowadzić do zarzutów naruszenia ochrony praw nabytych (przyznanych decyzją administracyjną przyznającą świadczenie wspierające) oraz konieczności zmiany wydanych decyzji administracyjnych przyznających świadczenie wspierające. W praktyce zmiana decyzji mogłaby zająć od kilku miesięcy do nawet dwóch lat, uwzględniając możliwość skorzystania z drogi sądowej.
Usługa osobistego asystenta dla osoby z niepełnosprawnością - na czym polega?
Propozycja przygotowana w biurze pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych zakłada, że z usług osobistego asystenta będzie mogła bezpłatnie skorzystać osoba z niepełnosprawnością w wieku od 13. do 65. roku życia.
Miesięczny wymiar godzin asystencji i zakres wsparcia mają być ustalane indywidualnie przez powołany do tego zespół. Miesięcznie dla osób w wieku 18-65 lat minimalna liczba godzin asystencji będzie wynosiła 20, a maksymalnie docelowo - 240 (w pierwszym roku 200, w drugim - 220). Dla osób w wieku 13-18 lat minimalna liczba godzin asystencji będzie wynosiła 20, a maksymalnie - 80.
Świadczenie wspierające kierowane jest do osób z niepełnosprawnościami, które ukończyły 18 lat i wynosi od 40 do 220 proc. aktualnej wysokości renty socjalnej. Aby je otrzymać, należy najpierw uzyskać od wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności decyzję o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia (od 70 do 100 punktów).
