Masz cholesterol i triglicerydy w normie? Eksperci wprowadzili nowe normy

Nowe wytyczne dotyczące poziomu cholesterolu i trójglicerydów we krwi opracowane przez Polskie Towarzystwo Diagnostyki Laboratoryjnej i Polskie Towarzystwo Lipidologiczne zostały zaostrzone. Od kwietnia 2024 roku obowiązują nowe wytyczne dotyczące diagnostyki laboratoryjnej zaburzeń lipidowych. Eksperci wprowadzili kluczowe zmiany, które mają na celu lepszą ochronę pacjentów przed chorobami układu krążenia.

Zaburzenia lipidowe są najczęstszym (stwierdzanym nawet u 70 proc. populacji) i najgorzej monitorowanym czynnikiem ryzyka sercowo-naczyniowego (jedynie 1/4 pacjentów w Polsce i w krajach Europy Środkowo-Wschodniej osiąga docelowy poziom cholesterolu w lipoproteinach o niskiej gęstości [LDL-C]). W celu poprawy tej sytuacji, konieczne jest wprowadzenie jasnych i prostych kryteriów diagnostycznych dla wszystkich składowych profilu lipidowego - podkreślają specjaliści.

Profil lipidowy, inaczej lipidogram to badanie sprawdzające poziom tłuszczów we krwi. Jest ono wykonywane w celu oceny ryzyka sercowo-naczyniowego. Pozwala więc sprawdzić, czy nie grozi ci miażdżyca, choroba wieńcowa, zawał serca lub udar mózgu. Eksperci podkreślają, że największe znaczenie w diagnostyce ma stężenie LDL-C.

Na profil lipidowy składają się badania:

• cholesterolu całkowitego (TC),
• cholesterolu lipoprotein o dużej gęstości (HDL-C),
• cholesterolu lipoprotein o małej gęstości (LDL-C),
• triglicerydów (TG),
• cholesterolu nie-HDL (nie-HDL-C).

Najważniejsza zmiana dotyczy norm poziomu trójglicerydów. Do tej pory ich prawidłowa wartość wynosiła na czczo < 150 mg/dl (1,7mmol/l). Obecnie zakres normy został znacząco obniżony i wynosi < 100 mg/dl (< 1,1 mmol/I).

Triglicerydy nowe, zaostrzone normy:

• Wynik w normie (na czczo): <100 mg/dl (<1,1 mmol/l)
• Wynik w normie (nie na czczo): <125 mg/dl (<1,4 mmol/l)
• Hipertrójglicerydemia graniczna: 100-150 mg/dl (1,1-1,7 mmol/I)
• Hipertrójglicerydemia umiarkowana: 150-500 mg/dl (1,7-5,7 mmol/l)
• Hipertrójglicerydemia ciężka: 500-880 mg/dl (5,7-10,0 mmol/l)
• Hipertrójglicerydemia bardzo ciężka: >880 mg/dl (>10,0 mmol/l).

Eksperci zaostrzyli normy poziomu trójglicerydów, podczas gdy normy poziomu cholesterolu zostały takie jak dotychczas i są następujące

• norma poziomu cholesterolu całkowitego dla zdrowych osób: <190 mg/dl (<4,9 mmol/l)
• norma cholesterolu HDL u kobiet: >45 mg/dl (>1,2 mmol/l)
• norma cholesterolu HDL u mężczyzn: >40 mg/dl (> 1,0 mmol/l).

Interpretacja wyników badania cholesterolu LDL jest zależna od indywidualnego ryzyka sercowo-naczyniowego pacjenta. Lekarz ocenia wynik w kontekście takich czynników jak wiek, płeć, występowanie chorób współistniejących (np. cukrzyca, nadciśnienie) oraz historia chorób serca w rodzinie.

• ryzyko niskie: <115 mg/dl (< 3,0 mmol/l)
• ryzyko umiarkowane: <100 mg/dl (< 2,6 mmol/l)
• ryzyko wysokie: <70 mg/dl (< 1,8 mmol/l) (lub obniżenie stężenia min. 50 proc.)
• ryzyko bardzo wysokie: <55 mg/dl (< 1,4 mmol/l) (lub obniżenie stężenia min. 50 proc.)
• Ryzyko ekstremalne (u pacjentów po 2 przebytych zawałach lub innych incydentach sercowo-naczyniowych): <40 mg/dl (< 1,0 mmol/l)

Podobnie interpretowane są przez lekarza wyniki poziomu cholesterolu nie-HDL. Normy dla tego parametru wynoszą:

• ryzyko niskie lub umiarkowane: <130 mg/dl (<3,4 mmol/l)
• ryzyko wysokie: <100 mg/dl (<2,6 mmol/l)
• ryzyko bardzo wysokie: <85 mg/dl (<2,2 mmol/l)
• ryzyko ekstremalne: <70 mg/dl (<1,8 mmol/l)

Źródło: Wytyczne Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej i Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego dotyczące diagnostyki laboratoryjnej zaburzeń gospodarki lipidowej. 2024 Polskie Towarzystwo Diagnostyki Laboratoryjnej