Nie bagatelizuj zespołu jelita drażliwego i niedoboru witaminy D
Naukowcy wzięli pod lupę 155 chorób
Badanie opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Science Advances przeanalizowało dane dotyczące aż 155 różnych schorzeń i ich powiązań z późniejszym rozwojem choroby Alzheimera i Parkinsona. Naukowcy przyjrzeli się problemom związanym z układem hormonalnym, metabolicznym, pokarmowym i czynnikami odżywienia.
Co ważne, uwzględnili również moment wystąpienia chorób - dzieląc je na okresy:
- 1-5 lat,
- 5-10 lat,
- oraz 10-15 lat przed diagnozą neurodegeneracji.
Dzięki temu udało się zaobserwować, że im wcześniej pojawiały się niektóre schorzenia, tym silniejszy był ich związek z późniejszym ryzykiem.
Wyższe ryzyko Alzheimera powiązane z 14 schorzeniami przewlekłymi. Co może zapowiadać chorobę Parkinsona?
W badaniu opublikowanym w Science Advances naukowcy wskazali aż 14 różnych schorzeń, które mogą zwiększać ryzyko rozwoju choroby Alzheimera nawet kilkanaście lat przed jej wystąpieniem. Co ciekawe, wiele z nich to problemy stosunkowo częste i dobrze znane w praktyce lekarskiej. Wśród nich znalazły się m.in.:
- amyloidoza (odkładanie się nieprawidłowych białek),
- zaburzenia metabolizmu lipidów i hiperlipidemia,
- zapalenie żołądka i dwunastnicy,
- cukrzyca typu 1 i 2,
- zapalenie przełyku,
- infekcje bakteryjne jelit,
- zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej (np. niski sód, potas),
- czynnościowe zaburzenia jelit, takie jak zespół jelita drażliwego,
- niezakaźne zapalenie jelit i żołądka,
- niedobór witaminy D.
Z kolei w przypadku choroby Parkinsona szczególnie silnie powiązane okazały się:
- przewlekła niestrawność (dyspepsja),
- cukrzyca typu 1 i 2,
- zaburzenia wydzielania wewnętrznego trzustki (m.in. hipoglikemia, nadmierne wydzielanie glukagonu),
- czynnościowe zaburzenia jelit,
- niedobór witamin z grupy B.
- Najbardziej uderzające jest to, jak wyraźnie badanie powiązało choroby ogólnoustrojowe, zwłaszcza te związane z osią jelitowo-mózgową, z ryzykiem neurodegeneracji na wiele lat przed diagnozą. To wzmacnia pogląd, że Alzheimer i Parkinson nie są izolowanymi chorobami mózgu, lecz końcowym stadium wieloletnich procesów zachodzących w całym organizmie. - przyznał neurolog, dr David Perlmutter, gdy poproszono go, by odniósł się do wyników badań.
Oś jelitowo-mózgowa, hormony i metabolizm
Dlaczego jelita i niedobory witamin miałyby mieć związek z mózgiem? Badacze coraz częściej wskazują na oś jelitowo-mózgową, system dwukierunkowej komunikacji między układem nerwowym jelit a mózgiem, w którym pośredniczą hormony, nerwy (m.in. nerw błędny) i układ odpornościowy.
Kiedy ten system zostaje zaburzony, mogą pojawić się bóle brzucha, IBS, zmiany nastroju czy nawet zwiększone ryzyko chorób neurodegeneracyjnych. Dodatkowo rolę odgrywają hormony i metabolizm:
- cukrzyca typu 2 jest od lat znanym czynnikiem ryzyka choroby Alzheimera,
- cukrzyca typu 1 zwiększa ryzyko zarówno Alzheimera, jak i Parkinsona,
- zaburzenia hormonów tarczycy (zarówno niedoczynność, jak i nadczynność) powiązano z chorobą Parkinsona,
- niedobory witaminy D i witamin z grupy B są częściej obserwowane u chorych na te schorzenia.
Niektóre leki przeciwcukrzycowe są obecnie badane jako potencjalne terapie spowalniające rozwój chorób neurodegeneracyjnych.