Omega-3 i aktywność fizyczna ochroni zdrowie jamy ustnej

Regularna aktywność fizyczna w połączeniu z suplementacją kwasami omega-3 może znacząco wzmocnić funkcjonowanie układu odpornościowego i złagodzić nasilenie przewlekłego zapalenia okołowierzchołkowego.

Choroba ta obejmuje stan zapalny w obrębie wierzchołka korzenia zęba i otaczających go tkanek, najczęściej wywołany nieleczoną próchnicą. Gdy ubytki nie są właściwie leczone, bakterie mogą przedostać się do kanału korzeniowego i dotrzeć do wierzchołka, powodując infekcję oraz utratę kości wokół zęba.

Według badaczy jest to pierwsze dowiedzione naukowo potwierdzenie, że połączenie umiarkowanej aktywności fizycznej z przyjmowaniem kwasów omega-3 może skutecznie zmniejszać stan zapalny związany z zapaleniem okołowierzchołkowym. Takie połączenie spowalniało rozprzestrzenianie się bakterii, ograniczało degradację kości, regulowało wydzielanie cząsteczek zapalnych i zwiększało aktywność fibroblastów - komórek kluczowych dla odbudowy i utrzymania tkanek.

Nieleczona infekcja może ostatecznie prowadzić do utraty zęba. Autorzy badania podkreślają też istnienie dwukierunkowego związku między zapaleniem okołowierzchołkowym a chorobami ogólnoustrojowymi. Takie schorzenia jak cukrzyca, zespół metaboliczny, miażdżyca czy choroby nerek mogą nasilać infekcję w obrębie jamy ustnej, a z kolei stan zapalny przy wierzchołku zęba może pogarszać przebieg tych chorób.

- To choroba, której pacjent często nawet nie jest świadomy ze względu na jej przewlekły charakter, ale która może się rozwijać i prowadzić do destrukcji kości oraz rozchwiania zębów. W określonych sytuacjach, np. przy spadku odporności, może stać się ostra - wtedy pojawia się ból, tworzy się ropa, a twarz może puchnąć - wyjaśnia profesor Rogério de Castilho z Wydziału Stomatologii w Araçatubie na Uniwersytecie Stanowym w Săo Paulo.

- U szczurów sama aktywność fizyczna przyniosła poprawę ogólnoustrojową, regulując miejscową odpowiedź immunologiczną. Połączenie ćwiczeń z suplementacją dodatkowo ograniczyło destrukcyjne zmiany powodowane przez patologię endodontyczną - dodaje Ana Paula Fernandes Ribeiro, współautorka badań.

Naukowcy wywołali zapalenie okołowierzchołkowe u 30 szczurów i podzielili je na trzy grupy. Pierwsza nie otrzymała żadnej interwencji, druga i trzecia przechodziły 30-dniowy program pływania. Trzecia grupa dodatkowo otrzymywała suplementację kwasami omega-3, wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi znanymi z działania przeciwzapalnego.

Grupa, która tylko pływała, osiągnęła lepsze wyniki niż grupa kontrolna, jednak połączenie aktywności fizycznej z suplementacją omega-3 przyniosło jeszcze lepszą regulację odpowiedzi immunologicznej i kontroli infekcji. Analizy immunohistochemiczne wykazały różne poziomy cytokin - interleukiny 17 (IL-17) i czynnika martwicy nowotworów alfa (TNF-α) - wskazujących na intensywność reakcji zapalnej.

Szczury bez leczenia miały umiarkowane poziomy tych cytokin, ćwiczące - niższe, a te otrzymujące suplementację - najniższe. Dodatkowo u ćwiczących szczurów zaobserwowano mniej osteoklastów, czyli komórek odpowiedzialnych za resorpcję tkanki kostnej. Wyniki były jeszcze korzystniejsze w grupie suplementowanej omega-3, z istotnymi statystycznie różnicami względem grupy kontrolnej.

Zwierzęta, które pływały, traciły mniej kości wyrostka zębodołowego (czyli kości otaczającej zęby) niż te z grupy kontrolnej, a u suplementowanych strata była jeszcze mniejsza. Zdaniem autorów badanie dostarcza nowych dowodów na korzystny wpływ aktywności fizycznej i kwasów omega-3 na układ odpornościowy - tym razem z wyraźnymi korzyściami dla zdrowia jamy ustnej.

Na podstawie:

The Surprising Oral Health Benefits of Working Out and Taking Omega-3