Dotacje na walkę z przymrozkami. Rolnicy mogą dostać nawet 200 tys. zł

– Wiosną 2025 roku w wielu miejscach w Polsce wystąpiły przymrozki, które zniszczyły wiele upraw. Uszkodzenia dotyczyły głównie drzew i krzewów owocowych, ale także rzepaku, kukurydzy i wielu gatunków warzyw. Zjawisko to miało miejsce także w poprzednim roku i kilku wcześniejszych latach – zauważa w interpelacji poselskiej Mirosław Maliszewski, szef sejmowej komisji rolnictwa i jednocześnie prezes Związku Sadowników RP.

W 2024 roku tylko producenci owoców i winogron, poszkodowani wskutek wiosennych przymrozków, otrzymali łącznie 470 mln zł. A same straty były znacznie wyższe. W 2025 roku przymrozki wiosenne w niektórych regionach kraju wywołały straty na poziomie nawet 90-100 proc. Tak było chociażby w okolicach Proszowic, Sandomierza, ale też na Dolnym Śląsku, Lubelszczyźnie, Małopolsce, Kujawach i Warmii.

– Jedną z najskuteczniejszych metod zapobiegania skutkom wiosennych przymrozków jest ciągłe zraszanie roślin wodą, mieszanie powietrza różnego typu wiatrakami, stosowanie mobilnych urządzeń oddających ciepło ze spalania np. gazu, stawianie piecyków, w których spalany jest brykiet drzewny, podnosząc w ten sposób temperaturę wokół roślin. Koszt zakupu każdego z systemów jest bardzo wysoki. Dlatego wielu plantatorów nie jest w stanie pokryć go w 100 proc. z własnego budżetu – dodaje Mirosław Maliszewski.

Poseł dopytuje też resort rolnictwa czy rolnicy mogą liczyć na jakiekolwiek dotacje na walkę z przymrozkami. Poniżej przedstawiamy wyjaśnienia Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na ten temat.

Jak wskazuje resort rolnictwa jedną z możliwości uzyskania dotacji na walkę z przymrozkami jest ich pozyskanie w ramach interwencji 10.1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększające konkurencyjność (dotacje). W ramach tej interwencji wspierane są operacje w czterech obszarach.

– Biorąc pod uwagę zakres tych obszarów to inwestycje związane z ochroną upraw przed skutkami przymrozków mogłyby być wspierane w obszarze B. Czyli pomoc na operacje dotyczące wyłącznie produkcji ekologicznej w gospodarstwach prowadzących produkcję ekologiczną na rynek – wyjaśnia Stefan Krajewski, nowy minister rolnictwa.

Oto jakie trzeba spełnić warunki, żeby otrzymać dotacje w obszarze B:

• Rolnik musi prowadzić działalność rolniczą, z której uzyskał przychód ze sprzedaży produktów ekologicznych lub produktów w okresie konwersji, w wysokości co najmniej 45 tys. zł.
• Gospodarstwo powinno mieć powierzchnię użytków rolnych nie większą niż 300 ha. Natomiast wielkość ekonomiczna gospodarstwa w roku wyjściowym wynosi co najmniej 25 tys. euro i nie więcej niż 250 tys. euro.
• Co najmniej 80 proc. powierzchni użytków rolnych (lub 50 proc. UR i cała produkcja zwierzęca objęta operacją) jest objęta systemem rolnictwa ekologicznego.
• Operacja musi w ciągu 5 lat od przyznania pomocy doprowadzić do wzrostu wartości dodanej brutto (GVA) w gospodarstwie o co najmniej 10 proc. w stosunku do roku wyjściowego.
• Operacja obejmuje wyłącznie inwestycje (materialne lub niematerialne) bezpośrednio związane z obszarem produkcji ekologicznej.
• Operacja uzyskała co najmniej 4 punkty za kryteria wyboru obowiązujące w danym naborze.

Dofinansowanie z Inwestycji, w tym dotacje na walkę z przymrozkami, ARiMR udziela w formie refundacji części poniesionych kosztów kwalifikowalnych. Maksymalny limit to 65 proc. kosztów kwalifikowalnych.

Jak podaje resort rolnictwa, rolnicy, którzy mają mniejsze gospodarstwa mogą ubiegać się o dotacje na walkę z przymrozkami w ramach interwencji Rozwój małych gospodarstw (I.10.5). Mogą z niej skorzystać rolnicy, którzy posiadają gospodarstwa rolne o wielkości ekonomicznej mniejszej niż 25 tys. euro.

Inwestycje związane z ochroną upraw przed przymrozkami mogą być wspierane w ramach operacji dotyczących:

• produkcji rolnej lub produkcji i przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytworzonych metodami innymi niż ekologiczne,
• produkcji ekologicznej lub produkcji i przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytworzonych metodami ekologicznymi.

Dotacje przyznawane są w formie ryczałtu na realizację biznesplanu i wypłacane w dwóch ratach:

• 120 tys. zł dla gospodarstw rozpoczynających działalność w ramach krótkiego łańcucha dostaw (rolniczy handel detaliczny, sprzedaż bezpośrednia, dostawy bezpośrednie) oraz dla gospodarstw prowadzących produkcję ekologiczną.
• 100 tys. zł dla pozostałych gospodarstw.

Wysokość ryczałtu to maksymalnie 85 proc. kosztów operacji.

Inwestycje związane z ochroną upraw przed skutkami przymrozków mogą być także finansowane z Premii dla młodych rolników. W ramach tych inwestycji uwzględnia się chociażby zakup nowych maszyn, urządzeń, wyposażenia, sprzętu,  służących wsparciu wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży.

Na dodatek katalog możliwych w tej interwencji inwestycji nie jest zamknięty. A to oznacza, że można wspierać niewymienione w nim inwestycje w środki trwałe. Ważne, aby wpisywały się w spójną koncepcję rozpoczynania i rozwoju działalności rolniczej w gospodarstwie. Co więcej, pozostałe 30 proc. kwoty premii młody rolnik może przeznaczyć na inne działania związane z rozpoczynaniem i rozwojem działalności rolniczej.

Premia dla młodych rolników przyznawana jest w formie płatności ryczałtowej. Młody rolnik może dostać do 200 tys. zł wsparcia.

Resort rolnictwa wskazuje, że o dotacje na urządzenia zapobiegające przymrozkom mogą strać się także organizacje producentów owoców i warzyw. O ile tylko realizują programy operacyjne trwające od 3 do 7 lat.

Jedną z interwencji jest „Poprawa infrastruktury służącej do planowania i organizacji produkcji…” (1.7.1). W jej ramach można sfinansować inwestycje służące do ochrony drzew i krzewów owocowych oraz upraw warzywnych przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, w tym przymrozkami. Jak podaje resort rolnictwa, w tej interwencji można kupić chociażby urządzenia do mieszania powietrza, nagrzewnice przeciwprzymrozkowe oraz generatory dymu.

Ronicy, którzy chcą kupić urządzenia do zapobiegania przymrozkom mają także możliwość skorzystania z dwóch form preferencyjnych kredytów.

Pierwszy z nich kredyt z gwarancją w ramach Funduszu Gwarancji Rolnych Plus (FGR Plus). Jest to instrument wsparcia zwrotnego, który ułatwiaj rolnikom uzyskanie kredytu poprzez oferowanie gwarancji bankowej przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK).

W ramach FGR Plus rolnicy mogą uzyskać gwarancję do 5 mln zł, jako zabezpieczenie do 80 proc. wartości kredytu inwestycyjnego. Do tego można też otrzymać dotację na spłatę nawet do 100 proc. odsetek przez okres 2 lat.

Drugą z pożyczek, które można przeznaczyć na zakup urządzeń zapobiegających przymrozkom jest kredyt preferencyjny  z ARiMR. Kwota kredytu nie może przekroczyć:

• 5 mln zł oraz 80 proc. wartości nakładów inwestycyjnych w przypadku inwestycji w gospodarstwie rolnym;
• 8 mln zł oraz 70 proc. wartości nakładów inwestycyjnych w przypadku inwestycji w dziale specjalnym produkcji rolnej.

Oprocentowanie kredytu jest zmienne i nie może przekraczać stopy referencyjnej WIBOR 3M powiększonej o nie więcej niż 2,5 punktu procentowego. Obecnie oprocentowanie dla kredytobiorcy wynosi 7,7200 proc.

Rolnicy, którzy chcą uzyskać dotacje na urządzenia zapobiegające przymrozkom powinni pamiętać też o terminach naborów wniosków. W najbliższym czasie zakończy się nabór wniosków na Premie dla młodych rolników. ARiMR kończy przyjmowanie wniosków 31 lipca. Agencja informuje, że jak na razie około 1 tys. młodych rolników złożyło wnioski. W tym roku na to wsparcie przeznaczono 811 mln zł.

Natomiast o dotacje na rozwój małych gospodarstw będzie można złożyć wniosek od 1 października do 28 listopada. W przypadku dofinansowania na grup producentów owoców i warzyw, to ARiMR zakończyło przyjmowanie wniosków 25 lipca. ARiMR kolejny nabór zorganizuje zapewne w 2026 roku.