Cztery miasta z Pomorza dalej w grze o dużą dotację od Szwajcarii. Co Słupsk, Lębork, Malbork i Chojnice chciałyby zrobić za te pieniądze?

O zakończeniu oceny merytorycznej „wstępnych propozycji projektów” poinformowało w czwartek (10 lipca) Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej jako krajowa instytucja koordynująca i operator Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast.

103 wnioski przeszły pozytywnie wstępną weryfikację i zostały zakwalifikowane do kolejnego etapu. Sklasyfikowany na 1 miejscu wstępnej listy rankingowej Tarnów otrzymał 98,78 pkt, a ujęta na 103 pozycji Kamienna Góra - 60,66 pkt. Czternaście wniosków zostało odrzuconych z negatywną oceną.

Lista rankingowa wniosków została utworzona na podstawie oceny merytorycznej przeprowadzonej przez ekspertów zewnętrznych. Wnioskowane kwoty dofinansowania mogą ulec zmianie w zależności od weryfikacji badania występowania pomocy publicznej w projektach. Następnym krokiem jest skierowanie listy do analizy Komitetu Sterującego Polsko-Szwajcarskiego Programu Rozwoju Miast, który podejmie ostateczną decyzję odnośnie listy rankingowej – informuje MFiPR.

W naborze mogły wziąć udział samorządy z listy 139 miast, które zostały wskazane w Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2030 jako ośrodki zagrożone utratą funkcji społeczno-gospodarczych. Czyli miasta, w których np. w wyniku transformacji ustrojowej upadły duże państwowe przedsiębiorstwa, pojawiły się wyzwania związane z odpływem ludności do największych miast, niską dzietnością czy zanieczyszczeniem powietrza.

Samorządy mogły zawnioskować o dofinansowanie w wysokości pomiędzy 44 a 80 mln zł na projekty, które wpisują się w strategie ich rozwoju. Przedsięwzięcia powinny mieć charakter kompleksowy, łącząc inwestycje w infrastrukturę z działaniami społecznymi.

Wysokie, 10 miejsce z 91,10 pkt zajęło miasto Słupsk z projektem „Przyszłość w Równowadze. Wspólnie ze Szwajcarią dla lepszego i bezpiecznego Słupska”.

To kilka zadań o łącznej wartości 79 971 744 mln zł, a kwota wnioskowanej dotacji - 76 284 317 zł. W projekcie znajdują się działania:

• poprawa efektywności energetycznej budynków wraz z zastosowaniem energii odnawialnej;
• rozwój zielono-niebieskiej infrastruktury oraz edukacja ekologiczna mieszkańców;
• poprawa bezpieczeństwa drogowego oraz czytelności stref Tempo 30;
• zwiększenie poczucia bezpieczeństwa wśród mieszkańców – modernizacja systemów bezpieczeństwa i infrastruktury sieciowej w słupskich placówkach oświatowych, rozwój monitoringu miejskiego i wsparcie służb miejskich w Słupsku;
• przygotowanie oferty promocji gospodarczej miasta Słupska oraz wsparcie przedsiębiorczości;
• poprawa funkcjonowania systemów wsparcia osób  wykluczonych społecznie - remont i wyposażenie lokali mieszkalnych stanowiących zasób komunalny miasta, rozwój kompetencji pracowników pomocy społecznej oraz edukacja osób zagrożonych wykluczeniem społecznym;

działanie uzupełniające - przebudowa ulic Murarskiej, Zamenhofa, Jedności Narodowej w Słupsku, przebudowa nawierzchni ulic wraz z przebudową chodników i miejsc postojowych oraz wykonaniem wyniesionych skrzyżowań w celu uspokojenia ruchu, wzrostu bezpieczeństwa i komfortu.

58 miejsce z 77,33 pkt zajęło miasto Lębork, które zgłosiło projekt „Impuls do zmian - aktywny, bezpieczny i ekologiczny Lębork” i oczekuje dotacji na poziomie 80 726 400 zł na działania:

• transport i zrównoważona mobilność - rozbudowa dróg rowerowych o charakterze transportowym oraz organizacja wydarzeń i kampanii edukacyjnych;
• poprawa bezpieczeństwa - rozbudowa monitoringu miejskiego;
• modernizacja systemu ciepłowniczego - budowa układu technologicznego pomp ciepła na ściekach oczyszczonych oraz agregatu kogeneracyjnego zasilanego gazem ziemnym, likwidacja pieców kaflowych i pieców c.o. na paliwa stałe w 10 budynkach komunalnych (ok. 20 proc. budynków)m kompleksowa modernizacja energetyczna budynków mieszkalnych;
• tworzenie miejsc spotkań, integracji międzykulturowej, podnoszące jakość życia - Bank Kultury z letnią czytelnią, Park Żeroma, amfiteatr w miejscu starego basenu.

Malborski projekt to „Malbork – miasto dla ludzi i środowiska”, z wnioskowaną kwotą dofinansowania 50 344 811,84 zł. Składa się na niego 10 zadań o łącznej wartości około 55 mln zł (różnica to wkład własny samorządu) zaplanowanych w partnerstwie z miejskimi spółkami (ZGKiM, PWiK, MZK), Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Komendą Powiatową Policji, Starostwem Powiatowym, Powiatowym Urzędem Pracy i organizacjami pozarządowymi.

• „Zawodowy Malbork” i „Malbork dla edukacji” – dwa projekty powiatu malborskiego z zakresu kształcenia zawodowego i doradztwa zawodowego;
• „Wprowadzenie nowej jakości pomocy społecznej”, w tym m.in. zlokalizowanie MOPS w jednym miejscu i testowe wprowadzenie kilku nowych usług społecznych;
• „Zaangażowany Malbork” - zwiększenie puli dotacji dla organizacji pozarządowych;
• „Bezpieczny Malbork” – m.in. wymiana istniejących kamer monitoringu miejskiego na nowoczesne, wysokiej jakości, a także zakup radiowozów dla Straży Miejskiej i policji oraz samochodu ratowniczo-gaśniczego dla OSP Malbork;
• „Malbork dla czystego środowiska” - działania edukacyjne, ale przede wszystkim dotacje dla mieszkańców na zazielenianie miasta;
• „Elektromobilny Malbork” - zakup jednego autobusu elektrycznego i ładowarki oraz prace w bazie MZK (modernizacja budynku stacji paliw i myjni, budowa wiaty fotowoltaicznej dla autobusów), a także wymiana wiat autobusowych;
• budowa sieci kanalizacyjnej w Kałdowie (ul. Kwiatowa, Różana, Dębowa, Czereśniowa i Topolowa) i przebudowa sieci wodociągowej na „Międzytorzu” (ulice Partyzantów, Pionierów, Poznańska);
• dwa projekty ZGKiM – podłączenie do sieci ciepłowniczej ponad 140 lokali mieszkalnych (lokali, a nie budynków) i sortowni, czyli stacji zbierania i przeładunku odpadów komunalnych (najdroższe zadanie w całym wniosku, bo szacowane na 20 mln zł brutto).

Czwarte miasto z Pomorza, które zgłosiło się po pieniądze z Funduszy Szwajcarskich to Chojnice. Również zostało zakwalifikowane do II etapu, otrzymując 62,10 pkt, co dało 102 miejsce na liście rankingowej. Ten samorząd chciałby otrzymać 45 325 507 zł na projekt „Po pierwsze mieszkańcy – pakiet przeciwko stagnacji społeczno-gospodarczej Chojnic”, czyli na:

• budowę nowej oraz modernizację istniejącej infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, w tym budowę kanalizacji sanitarnej i deszczowej na osiedlu Metalowiec i ul. Słoneczne Wzgórze oraz modernizację 11 miejskich przepompowni ścieków, celem rozwoju zrównoważonego mieszkalnictwa, ochronie gleby i wód gruntowych;
• budowę oświetlenia wzdłuż ciągu pieszo-rowerowego na Osiedlu Metalowiec i ul. Słoneczne Wzgórze oraz drogi wojewódzkiej nr 212 łączącej osiedla z miastem, celem wzrostu zeroemisyjnej mobilności miejskiej i poprawy bezpieczeństwa publicznego;
• wymianę kotłów na paliwa stałe i zwiększenie wykorzystania OZE celem polepszenia jakości powietrza w mieście;
• rozwój infrastruktury i usług społecznych z zakresu pomocy osobom i rodzinom zagrożonym wykluczeniem społecznym, poprzez remont i dostosowanie do potrzeb osób z niepełnosprawnością budynku Ośrodka Pomocy Rodzinie przy ul. Strzeleckiej w Chojnicach i dobudowę do budynku ośrodka hostelu dla ofiar przemocy celem niwelowania negatywnych zjawisk społecznych w mieście.

W drugim etapie naboru zakwalifikowani wnioskodawcy będą musieli złożyć wniosek rozszerzony, który będzie weryfikowany przez ekspertów.

Polsko-Szwajcarski Program Rozwoju Miast jest jednym z elementów Funduszy Szwajcarskich, które działają na podobnej zasadzie jak Fundusze Norweskie. Norwegia, Islandia i Liechtenstein, niebędące członkami Unii Europejskiej, de facto dotacjami płacą za dostęp do wspólnego rynku. Identycznie jest ze Szwajcarią, która do UE nie chce należeć, ale jest członkiem Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA).

Obecne Fundusze Szwajcarskie to druga edycja realizowana w naszym kraju na podstawie uzgodnień Szwajcarii z Unią Europejską oraz z Polską (umowa zawarta w 2022 roku w Warszawie). Helweci przyznali Polsce 320,1 mln franków szwajcarskich. Do tej puli należy doliczyć również wkład krajowy, co daje w sumie kwotę 375,46 mln franków szwajcarskich na cały program, który dzieli się na:

• Polsko-Szwajcarski Program Rozwoju Miast – 327,88 mln franków szwajcarskich (278,7 mln wkładu Szwajcarii i 49,18 mln wkładu Polski), czyli w przeliczeniu po obecnym kursie ponad 1,4 miliarda złotych.
• Program Badania Naukowe i Innowacje – 41,18 mln franków szwajcarskich (odpowiednio 35 mln franków i 6,18 mln franków),
• Pomoc Techniczna (w tym Fundusz Przygotowawczy) - 6,4 mln franków szwajcarskich.