Czy król Polski był gejem? Fakty, źródła i opinie historyków

Kandydatki na żony Władysława Warneńczyka

Jednym z argumentów przemawiających za tym, że syn Władysława Jagiełły i Zofii Holszańskiej mógł być gejem było to, że nigdy się nie ożenił! Rzućmy jednak okiem na kandydatki na żony dla Władysława Warneńczyka.

Pierwszą z nich była wnuczka cesarza Zygmunta Luksemburskiego i siostra przyszłej polskiej królowej Elżbiety Rakuszanki – Anna Habsburżanka. Potencjalna narzeczona Warneńczyka w chwili, gdy polskie poselstwo przybyło na dwór Zygmunta, prosząc go o rękę Anny dla polskiego króla, miała zaledwie dwa lata. Cesarz nie wyraził jednak zgody na to małżeństwo.

Do sprawy ożenku Władysława Warneńczyka powrócono, gdy cesarz Zygmunt Luksemburski już nie domagał, dlatego jego druga żona – Barbara Cylejska, dowiedziawszy się, że starszy syn Jagiełły pretenduje do węgierskiego tronu, postanowiła zawalczyć o jego względy, by utrzymać się u władzy po rychłej, jak się spodziewała, śmierci męża.

Mimo że Zygmunt Luksemburski leżał zmożony chorobą, gdy dowiedział się, co planuje jego żona, zdecydował o jej uwięzieniu. Wydał taki rozkaz 5 grudnia 1437 roku, a więc zaledwie cztery dni przed swoją śmiercią! Barbara Cylejska urodziła się w 1392 roku, a więc była o 3 lata młodsza od Zofii Holszańskiej – matki swojego potencjalnego męża!

Władysław Warneńczyk królem Węgier

Po śmierci Zygmunta Luksemburskiego, madziarski tron przejął zięć Barbary Cylejskiej – Albrecht II Habsburg. Doszło do tego w 1438 roku. Zdecydował on o pozbawieniu teściowej majątku i wygnaniu jej z Węgier! Trafiła wówczas do Polski! Rządy Albrechta II Habsburga na Węgrzech i w Czechach, bo koronę św. Wacława też włożył na swe skronie, nie trwały jednak długo. Ojciec przyszłej polskiej królowej zmarł w 1439 roku.

Pozostawił jednak brzemienną żonę, która 22 lutego 1440 roku urodziła syna – Władysława Pogrobowca. Postanowiła przeszkodzić Władysławowi Warneńczykowi w objęciu tronu Madziarów i zamierzała koronować swojego maleńkiego synka na króla Węgier. W tym celu zdecydowała się poprosić dwórkę, aby ta wykradła koronę św. Stefana z królewskiego skarbca, co też uczyniono.

Koronacja Pogrobowca odbyła się 15 maja 1440 roku. Wcześniej, bo 8 marca 1440 roku odbyła się elekcja 16-letniego Władysława Warneńczyka na tron węgierski, a następnie 17 lipca 1440 roku to syn Jagiełły został koronowany na króla Węgier.

Nie ożenię się, ale pomogę...

Elżbieta Luksemburska nie mogła zaakceptować faktu intronizacji Władysława Warneńczyka. Postanowiła coś na tym jeszcze ugrać i dlatego pojawiła się propozycja ożenku króla właśnie z nią. Syn Jagiełły wprawdzie odrzucił tę ofertę, ale jednocześnie zobowiązał się do pomocy małemu Władysławowi Pogrobowcowi w odzyskaniu ziem, które należały do jego ojca – Albrechta II Habsburga.

Postanowił też, że w razie swojej bezpotomnej śmierci tron węgierski przejdzie na Władysława Pogrobowca. Tak się właśnie stało, bo, jak wiemy, Warneńczyk zginął pod Warną 10 listopada 1444 roku. Władysław Pogrobowiec nie pożył jednak długo, ponieważ zmarł niespodziewanie w 1457 roku. Miał wtedy zaledwie 17 lat.

Po śmierci Pogrobowca o tron węgierski starał się jego opiekun – cesarz Fryderyk III Habsburg. Nie udało mu się zdobyć tronu Madziarów, gdyż w 1458 roku królem Węgier został Maciej Korwin – syn Jana Hunyady'ego, który walczył u boku Władysława Warneńczyka pod Warną.

Władysław Warneńczyk gejem?

Sensacyjna wiadomość o rzekomym homoseksualizmie Władysława Warneńczyka miała się znaleźć w liście legata papieskiego Juliana Cesariniego, obecnego na polu bitwy pod Warną. Według tej nieznanej historykom epistoły, klęska króla podczas tej batalii miała być karą za sodomię władcy.

Jednak autentyczność tego dokumentu budzi poważne wątpliwości, szczególnie że Cesariniego spotkał tragiczny los — zginął podczas ucieczki z pola walki. Co więcej, Jan Długosz, w swoich "Rocznikach" wcale nie pisał o homoseksualizmie Warneńczyka. Interpretacje sugerujące taką tezę pojawiły się dopiero w XX wieku, głównie w wyniku nowych, bardziej sugestywnych tłumaczeń jego kronik.

Większość historyków, bazujących na oryginalnych łacińskich rękopisach, zgadza się, że Długosz nie miał na myśli "rozkoszy z mężczyznami". Jak zauważył Stanisław A. Sroka, mediewista i znawca historii Węgier, wyrażenie "rozkosze męskie" należy rozumieć zupełnie inaczej, aniżeli sugerują to współczesne spekulacje.

Te informacje spowodowały, że Władysław Warneńczyk stał się bardzo popularny wśród środowisk LGBT. Ich przedstawiciele mieli nawet organizować pielgrzymki do symbolicznego grobu króla, znajdującego się na Wawelu. Wygląda jednak na to, że starszy syn Jagiełły nigdy nie ożenił się z powodów politycznych, a nie przez swoją orientację seksualną.