Jastrzębie-Zdrój: Związek "Jedność" chce cięć wśród dyrektorów JSW

Zarząd przygotowuje Jastrzębską Spółkę Węglową do restrukturyzacji. Już kilka tygodni temu zapowiedziano konieczność częściowego obniżenia wynagrodzenia. Do tej pory nie osiągnięto porozumienia ze związkami zawodowymi.

Kierownictwo spółki poinformowało, że w ramach przygotowań do opracowania planu restrukturyzacji analizowane są różne koncepcje i scenariusze, które "pozwolą lepiej wykorzystać potencjał produkcyjny i zasobowy należących do JSW zakładów". Jednym z rozważanych rozwiązań jest połączenie dotychczasowych kopalń i utworzenie z nich dwóch centrów wydobywczych.

Pierwsze obejmowałoby kopalnie zlokalizowane na północy - KWK Knurów-Szczygłowice oraz KWK Budryk - natomiast drugie, południowe, tworzyłyby KWK Pniówek oraz KWK Borynia-Zofiówka.

Jak przekazała spółka, "w toku prac szczegółowo analizowane są potencjalne korzyści i synergie wynikające z połączenia dotychczasowych zakładów". Planowana konsolidacja ma na celu nie tylko scentralizowane zarządzanie majątkiem i ograniczenie funkcji administracyjnych, ale także osiągnięcie szeregu dodatkowych efektów organizacyjnych i operacyjnych. Należą do nich m.in. zwiększenie efektywności procesów produkcyjnych oraz optymalne wykorzystanie zasobów ludzkich i technicznych.

- Naszym celem jest stworzenie bardziej elastycznej, nowoczesnej i odpornej organizacji, która będzie mogła skuteczniej reagować na zmiany rynkowe i technologiczne. Konsolidacja potencjału kopalń pozwoli nam w pełni wykorzystać synergie pomiędzy poszczególnymi zakładami oraz zbudować solidne fundamenty pod dalsze funkcjonowanie JSW SA - podkreśla Bogusław Oleksy p.o. Prezesa Zarządu JSW.

Prace analityczne i konsultacyjne są obecnie w toku. Po ich zakończeniu Zarząd JSW przedstawi finalne założenia planu restrukturyzacji, który zostanie następnie poddany dalszym etapom oceny i wdrożenia.

Zaproponowany scenariusz w pewnym sensie jest odpowiedzią na postulaty związków zawodowych. Jakiś czas temu Federacja Związków Zawodowych ,,Jedność" skierowała list otwarty do zarządu JSW. Zwrócono w nim uwagę na zwiększenie liczby stanowisk dyrektorskich.

- W 1993 r. JSW S.A. zatrudniała 41 000 pracowników w jej skład wchodziło 7 kopalń i w każdej z nich wystarczał: 1 dyrektor, 1 naczelny inżynier, 1 kierownik zatrudnienia, 1 główny księgowy i dysponowali 1 samochodem służbowym. W kopalniach JSW S.A. było 7 dyrektorów na 41 000 zatrudnionych. W 2025 r. po wielu restrukturyzacjach w skład JSW S.A. wchodzą 4 kopalnie, a spółka zatrudnia ponad 40 dyrektorów na 21 000 pracowników i dodatkowo całą gamę drogich firm doradczych - wskazano na wstępie.

Jak wyliczono, obecnie w Biurze Zarządu obok 23 dyrektorów jest 17 zastępców dyrektorów, 2 pełnomocników, 52 podległych im kierowników i 1 szef gabinetu, to jest łącznie około 93 osoby na stanowiskach menadżersko-kierowniczych z wynagrodzeniem od 25 tys. zł do 45 tys. zł z samochodami służbowymi dla dyrektorów, kartami flotowy i płatniczymi (na nietanie wyjazdy konferencyjne).

Jednocześnie w czterech kopalniach jest 19 dyrektorów, którzy nierzadko mają do dyspozycji samochód służbowy i kierowcę.

- W efekcie przez ponad 30 lat zatrudnienie w spółce zmniejszono o około 50%, a liczbę dyrektorów podniesiono o ponad 580%. Równolegle dozór w wielu wypadkach z uwagi na braki na stanowiskach robotniczych nie jest w stanie obłożyć niektórych ścian i przodków w ilości zgodnej z przepisami - podkreślają związkowcy.

Strona społeczna sprzeciwia się ograniczeniom w wynagrodzeniach szeregowych pracowników. Postuluje zmniejszenie liczby kierowniczych stanowisk w Biurze Zarządu JSW.

- W Biurze Zarządu pracuje około 560 osób, z czego niemalże jedna piąta to dyrektorzy, zastępcy dyrektorów i kierownicy. Obecnie jest 4 Członków Zarządu JSW (ma być 6). Co stoi na przeszkodzie restrukturyzacji w taki sposób, aby było tyle samo dyrektorów pionów, co Członków Zarządu i kilkunastu kierowników? Oszczędności idą w miliony złotych, itd... - czytamy w liście.

Związkowcy chcą też likwidacji "niepotrzebnych stanowisk dyrektorskich i flotylli samochodów oraz cięcia kosztów związanych ze stanowiskami dyrektorskimi, które pozostają (karty paliwowe, karty na spotkania biznesowe itd.)".

- Co stoi na przeszkodzie np. w likwidacji stanowisk Dyrektorów Pracy na kopalniach (obowiązki przejmuje kierownik/kierowniczka działu zatrudnienia)? Środki z likwidacji przeznaczyć na małą mechanizację dla górników i częściowo na wzrost wynagrodzenia dla stanowisk, które przejmują obowiązki likwidowanych stanowisk dyrektorskich (kierownicy działu zatrudniania jako pełnomocnicy Zarządu) - proponuje związek zawodowy.

Wskazują, że oszczędności z tego tytułu to miliony złotych. Zwracają uwagę, aby ograniczyć wynagrodzenia członkom zarządu. Jak wyliczyli, to świadczenie dla wszystkich członków w 2024 roku wyniosło prawie 6 mln zł.

- Najpierw ,,uleczcie siebie" i zacznijcie restrukturyzację od wielu dyrektorów, a tych niewielu pracowników, którzy uczciwie pracują zostawcie w spokoju, bo bez ich właściwego wynagradzania, wydobycie i sprzedaż nie wzrosną - wskazują związkowcy.

Jastrzębska Spółka Węglowa jest największym w Europie producentem węgla koksowego i znaczącym producentem koksu, surowców używanych do produkcji stali. Grupa zatrudnia ok. 30 tysięcy pracowników, w jej skład wchodzi m.in. kilka kopalni i koksowni. W 2024 roku węgiel koksowy po raz czwarty uzyskał status surowca krytycznego dla europejskiej gospodarki, a więc mającego ogromne znaczenie gospodarcze obarczone ryzykiem przerwania dostaw ze względu na wysoką koncentrację ich produkcji poza Unią Europejską.

Jednak JSW od dłuższego czasu notuje ogromne straty. Spółka boryka się z dekoniunkturą na rynku węgla, niskim wydobyciem będącym pokłosiem katastrof i podziemnych pożarów, przy wysokich kosztach stałych (np. rosnący w ostatnich latach fundusz wynagrodzeń).

Od kilku miesięcy Zarząd JSW wdraża Plan Strategicznej Transformacji, który ma na celu poprawę kondycji finansowej spółki. Dokument zakłada realizację zadań w czterech kluczowych blokach: poprawa efektywności wydobycia, optymalizacja procesów zakupowych, racjonalizacja wydatków inwestycyjnych i optymalizacja funkcji wsparcia. Wszystkie działania w tych obszarach zgodnie z Planem Strategicznej Transformacji mają do końca roku 2027 przynieść spółce szacowane 8,5 mld zł pozytywnych skutków finansowych.

Model Finansowy JSW zakłada na najbliższe kilkanaście miesięcy m.in.: obniżenie poziomu nakładów na inwestycje rzeczowe, które nie wpłyną na ograniczenie potencjału produkcyjnego w okresie średnioterminowym (intensyfikacja działań zmierzających do sukcesywnego zwiększania wydobycia), obniżenie kosztów operacyjnych o około 900 mln zł w porównaniu roku 2025 do 2027, (poprzez sukcesywne przejmowanie kompetencji firm obcych przez pracowników własnych oraz prowadzenie restrykcyjnej polityki zakupowej) oraz obniżenie poziomu zatrudnienia w JSW i Grupie w efekcie naturalnych odejść i zwiększenie efektywności.

Kolejne działania mają polegać na odzyskaniu 1,6 mld zł tzw. składki solidarnościowej, odroczeniu zobowiązań wobec ZUS (ok. 600 mln zł), a także zawarcie porozumień płacowych ze stroną społeczną - co uzależnione jest od pozytywnych rezultatów rozmów ze stroną społeczną zmierzających do zawarcia porozumienia. Szacowany wpływ na obniżenie funduszu płac w okresie kolejnych 12 miesięcy wynosi około 1,4 mld zł. Dziś fundusz płac to 7,4 mld zł, w 2021 roku było to 4,6 mld zł. Jak wskazywano, pensje rosły nawet przy spadkach na światowych rynkach węgla.

- Brak realizacji powyższych działań skutkuje utratą płynności w marcu 2026 roku, a negatywny wpływ gotówkowy braku realizacji tych działań w okresie najbliższych 12 miesięcy oszacowany został na około 3,6 mld zł - podkreśla zarząd JSW.

JSW została dopisana do ustawy górniczej. To oznacza, że pracownicy tej spółki będą mogli skorzystać z pakietów osłonowych. Jest to krok wyczekiwany przez zarząd spółki, ale nie rozwiąże wszystkich problemów. Górniczy gigant musi szukać dalszych oszczędności. Już wiadomo, że nie ma szans na odzyskanie 1,6 mld zł. Jednak rząd zapowiada, że pomoże JSW.