Kobieta, która wbiegła w płomienie. Historia Alice Eastwood

Samodzielna droga do nauki

Alice Eastwood pracowała jako nauczycielka w Denver, ale jej prawdziwą pasją była botanika. Spędzała wolny czas na eksploracji lokalnej flory i systematycznym studiowaniu dostępnych publikacji naukowych. Brak uniwersyteckiego dyplomu nie stanowił dla niej przeszkody – wiedza zdobyta metodą autodydaktyczną okazała się równie solidna jak akademicka.

Przełomowy moment nadszedł w 1891 roku, kiedy odwiedziła California Academy of Sciences. Rok później otrzymała propozycję pracy jako kurator Działu Botaniki. Przeprowadzka do San Francisco otworzyła przed nią możliwości, o jakich w Denver mogła tylko marzyć.

W nowym miejscu szybko zyskała reputację eksperta od zachodniej flory. Szczególnie interesowały ją rośliny z rodzin liliowatych oraz gatunki z rodzajów Lupinus, Arctostaphylos i Castilleja. Organizowała ekspedycje do Alaski, Arizony, Kolumbii Brytyjskiej i różnych regionów Kalifornii.

Ratunek w płomieniach miasta

18 kwietnia 1906 roku San Francisco dotknęła jedna z największych katastrof w historii USA. Trzęsienie ziemi i późniejsze pożary zniszczyły większość miasta, w tym budynek California Academy of Sciences. Ponad 30 tysięcy okazów botanicznych spłonęło w ciągu kilku godzin.

Eastwood podjęła dramatyczną decyzję – wbiegła do płonącego budynku. Wcześniej, kierując się intuicją, oddzieliła najcenniejsze okazy typowe od głównej kolekcji. Teraz, mimo zagrożenia życia, zdołała wynieść 1497 bezcennych egzemplarzy, które stanowiły fundament wiedzy o zachodniej florze.

Sama straciła w pożarze dom i cały dobytek. Mimo osobistej tragedii priorytetem stało się dla niej ocalenie tego, co możliwe z dorobku Akademii. Uratowane okazy przeniosła w bezpieczne miejsce i rozpoczęła pracę nad odbudową kolekcji od podstaw.

Europejskie studia i powrót

Po katastrofie Eastwood wyjechała za ocean. Odwiedziła najważniejsze europejskie herbaria – w Grazu, Paryżu, Londynie i Królewskich Ogrodach Botanicznych w Kew. Studiowała tam metody katalogowania, poznawała nowe gatunki i nawiązywała kontakty z europejskimi naukowcami.

W 1912 roku California Academy of Sciences odbudowała się w Golden Gate Park. Eastwood wróciła na stanowisko kuratora i z determinacją zabrała się za gromadzenie nowej kolekcji. W ciągu trzydziestu lat zgromadziła ponad 300 tysięcy okazów – prawie trzy razy więcej niż wyniosła strata z 1906 roku.

Wiele z tych roślin odkryła i opisała osobiście. Osiem gatunków nosi dziś jej nazwisko. Do 1942 roku stworzyła jedno z najważniejszych zbiorów flory zachodniej w Stanach Zjednoczonych, a kalifornijscy ogrodnicy mówili: "Jeśli nie wiesz, co to za roślina, wyślij ją do Miss Eastwood".

Pisanie i popularyzacja wiedzy

Eastwood opublikowała ponad 310 artykułów naukowych i kilka książek. W 1901 roku wydała podręcznik "Bergen’s botany: key and flora", który stał się podstawą edukacji botanicznej na Zachodnim Wybrzeżu. Jej teksty trafiały zarówno do czasopism naukowych, jak i popularnych magazynów ogrodniczych.

W 1932 roku wraz z Johnem Thomasem Howellem założyła "Leaflets of Western Botany". Wcześniej redagowała czasopismo "Zoe", a także pełniła funkcję asystentki redaktora w "Erythea". Publikacje te kształtowały rozwój botaniki w Kalifornii i poza nią.

Kierowała San Francisco Botanical Club przez kilka lat. Współtworzyła California Horticultural Society oraz California Spring Blossom and Wildflower Association. W 1929 roku pomogła założyć American Fuchsia Society, która dwadzieścia lat później przyznała jej Medal Osiągnięć.

Ochrona dzikich miejsc Kalifornii

Eastwood aktywnie działała na rzecz ochrony przyrody. Zabiegała o utworzenie Muir Woods National Monument oraz Mt. Tamalpais State Park. Jej wysiłki pomogły zachować fragmenty pierwotnej kalifornijskiej flory przed zniszczeniem.

W Humboldt County nazwano jej imieniem gaj sekwojowy – Alice Eastwood Memorial Grove. W San Francisco Businessmen’s Garden Club wybrał ją na swoją "ukochaną", co pokazywało szacunek społeczności nie tylko dla jej wiedzy, ale i zaangażowania w popularyzację botaniki.

W 1950 roku, po pięćdziesięciu latach pracy w California Academy of Sciences, przeszła na emeryturę. Miała wtedy 90 lat. Zmarła w San Francisco w 1953 roku, pozostawiając po sobie nie tylko imponującą kolekcję naukową, ale też pokolenia botaników ukształtowanych przez jej pracę i pasję.