Kraków: Mieszkańcy pokochali tężnie solankowe. Czy są bezpieczne?
Kraków ma trzy tężnie
Na terenie Krakowa znajdują się trzy tężnie solankowe, dostępne dla odwiedzających bezpłatnie. W sezonie czynne są przez całą dobę. Pierwsza z nich została otwarta w 2020 roku nad Zalewem Nowohuckim. Zlokalizowana jest po północnej stronie zbiornika, przy ul. Bulwarowej. Druga tężnia znajduje się przy Zalewie Bagry - we wschodniej części akwenu, przy ul. Bagrowej. Najmłodsza, trzecia tężnia została uruchomiona pod koniec 2024 roku przy ul. Biskupa Filipa Padniewskiego, w bezpośrednim sąsiedztwie Łąk Nowohuckich.
Wszystkie tężnie działają od kwietnia do października. Terminy rozpoczęcia i zakończenia sezonu mogą się różnić w zależności od warunków atmosferycznych.
Obawy naukowców
Mimo reklamowania ich dobrego wpływu na nasze zdrowie, kilka miesięcy temu pojawiły się głosy krakowskich naukowców mówiące o tym, że w tężniach mogą gromadzić się paciorkowce i inne groźne dla zdrowia bakterie.
- Jak pokazują moje badania, które tak naprawdę prowadzę od początku uruchomienia tężni przy zalewie w Nowej Hucie, w solance występują bakterie, gronkowce i co najgorsze, stwierdzona została również, bakteria Escherichia coli (pałeczka okrężnicy), a także Enterococcus faecalis (paciorkowiec kałowy) i Clostridium perfringens (laseczka zgorzeli gazowej) - mówiła w maju dla portalu SmogLab prof. dr hab. inż. Katarzyna Wolny-Koładka z Katedry Mikrobiologii i Biomonitoringu Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie.
Co robi więc miasto Kraków, by mieszkańcy mogli bez obaw wdychać dobroczynną mgiełkę z tężni?
Istnieje ryzyko pojawienia się szkodliwych mikroorganizmów
Niezależnie od systematycznego prowadzenia wszystkich działań kontrolnych i utrzymaniowych, jak pisze Emilia Król z biura prasowego magistratu, istnieje ryzyko pojawienia się w solance szkodliwych dla człowieka mikroorganizmów.
"Obecność patogenów w tężniach może być wynikiem bezpośredniego narażenia obiektu na działanie czynników atmosferycznych i środowiskowych (deszcz, kurz, zanieczyszczenia przenoszone przez wiatr). Ponadto dzikie zwierzęta, szczególnie ptaki, mogą zanieczyścić solankę zarazkami przez bezpośredni kontakt lub odchody. Istotnym zagrożeniem są także niewłaściwe, niezgodne z regulaminem zachowania użytkowników oraz brak przestrzegania zasad higieny, które mogą prowadzić do skażenia mikrobiologicznego" - argumentuje urzędniczka
ZZM opracuje wytyczne dotyczące dopuszczalnych limitów zanieczyszczeń w solance
Jak informuje, badania mikrobiologiczne solanki są prowadzone na każdym z utrzymywanych obiektów. Swoje spostrzeżenia przedstawił Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH - Państwowy Instytut Badawczy (NIZP PZH - PIB).
"Poinformował on, że zasadnym jest opracowanie wytycznych i rekomendacji, które uwzględniałyby m.in. dopuszczalne limity zanieczyszczeń mikrobiologicznych solanki używanej w tężniach".
Potwierdził też, jak czytamy w odpowiedzi, że "wszystkie czynności i działania wykonywane przez ZZM mające na celu utrzymanie oraz zapewnienie właściwych warunków higieniczno-sanitarnych na miejskich tężniach solankowych są prawidłowe".
W związku z powyższym ZZM wskazuje konieczność opracowania wytycznych i rekomendacji uwzględniających: "dopuszczalne limity zanieczyszczeń mikrobiologicznych wody solankowej używanej w obiektach, ocenę ryzyka zdrowotnego, określenie zaleceń dotyczących częstotliwości wymiany solanki, a także stosowania metod jej uzdatniania" - czytamy
Jak wygląda utrzymanie tężni?
"Tężnie pełnią funkcje rekreacyjne, nie są urządzeniami wykorzystywanymi w ramach leczenia uzdrowiskowego i w aktualnym stanie prawnym nie podlegają żadnym regulacjom. Niemniej jednak ich obsługa obejmuje szereg działań mających na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania, utrzymania właściwego stanu sanitarno-higienicznego i technicznego oraz bezpieczeństwa użytkowników" - odpisuje w odpowiedzi na nasze pytania Emilia Król z biura prasowego Urzędu Miasta Krakowa
Jak dodają urzędnicy, wiosną na początku sezonu, przed uruchomieniem tężni zbiornik jest napełniany świeżą solanką, następnie po ok. 3 miesiącach solanka zostaje wymieniona. Każda kolejna wymiana solanki wymaga wykonania ponownego czyszczenia i dezynfekcji całego obiektu.
Nie będzie dodatkowej filtracji
Jak czytamy w odpowiedzi magistratu, wszystkie tężnie utrzymywane przez Zarząd Zieleni Miejskiej w Krakowie wyposażone są w lampy dezynfekujące, emitujące promieniowanie UV-C, które neutralizuje bakterie, wirusy i grzyby znajdujące się w solance.
"Na ten moment ZZM nie planuje wprowadzania dodatkowych elementów filtracyjnych. Ewentualne modyfikacje w zakresie systemu dystrybucji solanki będą uzależnione od wspomnianych wyżej, wypracowanych przez zespół specjalistów, wytycznych i rekomendacji" - informuje Emilia Król.
