Pandemia postarzyła nasz mózg, nawet jeśli nie chorowaliśmy na COVID-19

Co właściwie oznacza starzenie się - nie tylko pod względem lat, ale także zdrowia mózgu? Czy stres, izolacja i globalne zakłócenia mogą pozostawić ślad w ludzkiej psychice? Na takie pytania chcieli odpowiedzieć uczeni.

Wyniki pokazały, że osoby, które przeżyły pandemię Covid-19, wykazywały oznaki szybszego starzenia się mózgu niż te, których skany wykonano całkowicie przed pandemią. Zmiany były najbardziej widoczne u osób starszych, mężczyzn oraz osób z mniej uprzywilejowanych środowisk.

Tylko uczestnicy, którzy przeszli zakażenie Covid-19 pomiędzy wykonanymi skanami, wykazywali osłabienie w niektórych zdolnościach poznawczych, takich jak elastyczność myślenia i szybkość przetwarzania informacji. Może to sugerować, że sam wpływ pandemii na starzenie się mózgu (bez zakażenia) nie musi powodować objawów. Autorzy podkreślają również, że zaobserwowane zmiany w mózgu mogą być odwracalne.

- Najbardziej zaskoczyło mnie to, że nawet osoby, które nie miały Covid-19, wykazały znaczny wzrost tempa starzenia się mózgu. To naprawdę pokazuje, jak bardzo sama sytuacja pandemii - od izolacji po niepewność - mogła wpłynąć na nasze zdrowie psychiczne - mówi Ali-Reza Mohammadi-Nejad, współautorka badań.

Przeanalizowano skany mózgów niemal tysiąca zdrowych dorosłych osób. U części uczestników wykonano skany zarówno przed, jak i po pandemii. Za pomocą zaawansowanego obrazowania i uczenia maszynowego naukowcy oszacowali "wiek mózgu" każdej osoby - czyli to, na ile lat wyglądał mózg w porównaniu do metrykalnego wieku uczestnika.

Model wieku mózgu opracowano na podstawie skanów mózgu ponad 15 tysięcy zdrowych osób, bez współistniejących chorób, co pozwoliło na stworzenie dokładnego wzorca szacującego wiek mózgu.

- To badanie przypomina nam, że zdrowie mózgu kształtowane jest nie tylko przez choroby, ale także przez nasze codzienne otoczenie - wskazuje profesor neuroobrazowania Dorothee Auer, współautorka badania. - Pandemia była ogromnym obciążeniem dla życia ludzi, szczególnie tych, którzy już wcześniej doświadczali trudności. Nie możemy jeszcze jednoznacznie stwierdzić, czy zaobserwowane zmiany się cofną, ale jest to możliwe: a to daje nadzieję - dodaje.

- Dane z rezonansu magnetycznego zbierane przed i po pandemii dały nam wyjątkową możliwość zaobserwowania, jak wielkie wydarzenia życiowe mogą wpływać na mózg - wyjaśnia prof. Stamatios Sotiropoulos.

Na podstawie:

Even without catching COVID, the pandemic may have quietly aged your brain