Śląskie: Powodzie, susze i upały. Województwo przyjmuje plan, który ma uratować region przed kryzysem klimatycznym
powódź, zalanie
Śląskie ma własny plan adaptacji do zmian klimatu. Dokument ma pomóc samorządom przygotować się na ekstremalne zjawiska pogodowe
Zarząd Województwa Śląskiego przyjął Regionalny Plan Adaptacji do zmian klimatu (RPA). Dokument ma pomóc samorządom skuteczniej reagować na skutki globalnego ocieplenia i chronić mieszkańców przed powodziami, upałami czy suszami. Jak zapowiada urząd marszałkowski, RPA stanie się podstawą do negocjacji środków z kolejnej perspektywy finansowej Unii Europejskiej.
Kompleksowy plan dla regionu najbardziej narażonego na skutki zmian klimatu
RPA dla województwa śląskiego powstał na zlecenie urzędu marszałkowskiego i był opracowywany przez Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ-PIB) przez 18 miesięcy. Dokument powstał w ramach inicjatywy IP LIFE dla Adaptacji Terenów Pogórniczych (LIFE COALA).
- Zarząd województwa przyjął gotowy już dokument. Regionalny Plan Adaptacji obowiązuje - ma charakter kierunkowy i jest elementem długofalowego planowania rozwoju regionu - potwierdził rzecznik urzędu marszałkowskiego Sławomir Gruszka.
Choć RPA nie ma mocy prawa miejscowego, ma stanowić narzędzie planistyczne dla władz województwa oraz gmin, które będą mogły na jego podstawie przygotowywać inwestycje wspierające odporność klimatyczną regionu.
Od powodzi po susze. Śląskie na pierwszej linii frontu klimatycznego
Autorzy dokumentu podkreślają, że województwo śląskie, ze względu na gęstość zaludnienia i stopień urbanizacji, jest jednym z najbardziej narażonych regionów w Polsce na skutki zmian klimatu.
W raporcie wskazano, że coraz częstsze intensywne opady deszczu prowadzą do powodzi błyskawicznych i podtopień, a w dłuższej perspektywie, do wzrostu ryzyka powodzi rzecznych. Jednocześnie wydłużają się okresy suszy i ekstremalnych upałów.
- Hasło: myśl globalnie, działaj lokalnie, znajduje tu pełne odzwierciedlenie: plan uwzględnia najlepsze praktyki międzynarodowe, a jednocześnie dostosowuje działania adaptacyjne do specyfiki woj. śląskiego, zwiększając ich skuteczność i trwałość - podkreśliła dr Agnieszka Kuśmierz, kierująca zespołem opracowującym dokument.
RPA wskazuje, że jednym z kluczowych elementów adaptacji powinny być inwestycje w błękitno-zieloną infrastrukturę, m.in. parki, ogrody deszczowe czy systemy retencji miejskiej, które pomagają zatrzymywać wodę i ograniczać skutki gwałtownych opadów.
"Myśl globalnie, działaj lokalnie" - śląski plan jako pierwszy w kraju obejmuje tereny pogórnicze
Jednym z najbardziej innowacyjnych aspektów śląskiego RPA jest uwzględnienie w planie terenów pogórniczych i ich roli w adaptacji do zmian klimatu. To pierwszy tego typu dokument w Polsce.
- Śląski RPA jest pierwszym w kraju planem, który łączy planowanie adaptacyjne z potrzebami specyficznych obszarów pogórniczych, wykorzystując doświadczenia czeskiego kraju morawsko-śląskiego - wskazała dr Kuśmierz.
Podczas prac zespół IOŚ-PIB korzystał także ze wsparcia Głównego Instytutu Górnictwa - Państwowego Instytutu Badawczego, który opracował diagnozę problemów klimatycznych na terenach pogórniczych.
Plan dla samorządów. Wspólne działania na rzecz przyszłości regionu
W toku przygotowań dokumentu zorganizowano warsztaty i konsultacje w czterech subregionach województwa, a mieszkańcy mieli możliwość zgłaszania uwag online i podczas spotkań.
Celem RPA jest przygotowanie samorządów lokalnych do świadomego reagowania na skutki klimatyczne, ale też do planowania rozwoju gospodarczego w warunkach nasilających się zagrożeń środowiskowych.
Obecnie ponad 30 gmin w woj. śląskim posiada własne plany adaptacji klimatycznej, a kolejne są w trakcie ich opracowywania.
Oprac. za PAP.
