Tylko w Hiszpanii jest gorzej. Tak polscy nauczyciele oceniają swoich uczniów

Raport został przygotowany na podstawie opinii 6672 nauczycieli z siedmiu krajów: Polski, Hiszpanii, Finlandii, Szwecji, Włoch, Holandii oraz Belgii (z podziałem na Flandrię i Walonię). Dotyczy nauczycieli edukacji podstawowej, średniej ogólnokształcącej oraz zawodowej. Badanie przeprowadziła firma GfK (Growth from Knowledge), a autorem raportu jest Sanoma Learning.

Celem było uchwycenie najważniejszych wyzwań w europejskich systemach edukacji z perspektywy nauczycieli. Respondenci wypowiadali się na temat poziomu uczniów, jakości materiałów dydaktycznych, potencjału blended learningu (nauczania mieszanego), a także roli sztucznej inteligencji w edukacji.

Przeczytaj też: Nie da się przeprowadzić głębokiej dyskusji, jeśli nikt nie przeczytał lektury. Idealna wizja lekcji upada | Strefa Edukacji

Z raportu wyłania się spójny obraz nauczycielskich obserwacji: uczniowie zmagają się z trudnościami, materiały dydaktyczne mają ogromne znaczenie, a AI — choć coraz częściej obecna — budzi więcej pytań niż zachwytu. Oto pięć tematów, które nauczyciele wskazują jako najważniejsze wyzwania:

• Aż 40% nauczycieli przyznaje, że ponad jedna trzecia ich uczniów nie spełnia oczekiwań edukacyjnych, ma trudności z osiąganiem wymaganych wyników. Problem ten szczególnie widoczny jest na poziomie szkół podstawowych.
• Blended learning to przyszłość edukacji. 90% badanych wskazuje, że najlepsze efekty daje połączenie materiałów drukowanych i cyfrowych. Nauczyciele chcą korzystać z obu form i potrafią je skutecznie łączyć.
• 82% nauczycieli zauważa, że dobrze przygotowane materiały cyfrowe są dużym wsparciem dla uczniów z dysleksją, ADHD czy padaczką.
• AI budzi też obawy. 71% nauczycieli w Europie obawia się, że sztuczna inteligencja może obniżyć jakość nauczania. Mimo to wielu dostrzega w niej potencjał organizacyjny i oszczędność czasu.
• Zaledwie 14% nauczycieli widzi w AI narzędzie, które może faktycznie przełożyć się na lepsze rezultaty uczniów. To mniej niż w poprzednich edycjach badania.

Polscy nauczyciele w badaniu stanowią jedną z największych grup (1235 respondentów). Ich odpowiedzi pokazują, że:

• 37% nauczycieli twierdzi, że wielu lub większość uczniów nie osiąga oczekiwanych wyników (drugi najwyższy wynik w Europie, po Hiszpanii – 80%).
• 87% popiera model blended learningu – połączenie druku i cyfru.
• 76% uznaje, że materiały cyfrowe pomagają uczniom z trudnościami poznawczymi.
• 70% nauczycieli wyraża obawy wobec AI w edukacji (wzrost z 58% w 2023 r.).
• 30% korzysta z AI w pracy, z czego 18% regularnie (co najmniej raz w tygodniu).
• Tylko 11% wierzy, że AI poprawi wyniki uczniów.

Polska znajduje się w gronie krajów, których nauczyciele najczęściej zgłaszają problemy z wynikami uczniów. Podobne obserwacje dominują w Hiszpanii i Finlandii. Z kolei nauczyciele z Włoch, Holandii i Szwecji zdecydowanie rzadziej wskazują na to, że ich uczniowie nie spełniają oczekiwań edukacyjnych.

Na tle pozostałych krajów Polska bardzo dobrze wypada pod względem otwartości na blended learning, czyli łączenie materiałów drukowanych i cyfrowych. Aż 87% polskich nauczycieli uważa, że taka forma nauczania przynosi najlepsze efekty – to wynik porównywalny jedynie z Holandią i Szwecją, gdzie podejście mieszane także cieszy się dużym poparciem.

W kwestii wykorzystania sztucznej inteligencji Polska plasuje się w grupie krajów o rosnącym poziomie sceptycyzmu. Tylko 11% nauczycieli uważa, że AI może pozytywnie wpłynąć na wyniki uczniów, co jest jednym z najniższych wyników w badaniu. Jednocześnie aż 70% nauczycieli wyraża obawy, że sztuczna inteligencja może obniżyć jakość kształcenia.

Jeśli chodzi o postrzeganie materiałów cyfrowych jako wsparcia dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Polska wypada solidnie. 76% nauczycieli potwierdza, że tego typu materiały pomagają w pracy z uczniami z trudnościami poznawczymi, choć nie jest to wynik tak wysoki jak w Hiszpanii czy Finlandii, gdzie podobne odpowiedzi wskazało ponad 90% respondentów.

Co ciekawe, mimo dużych obaw wobec AI, polscy nauczyciele znajdują się w ścisłej czołówce pod względem realnego korzystania z tej technologii w pracy dydaktycznej. Aż 30% z nich deklaruje, że używa narzędzi opartych na AI, z czego 18% robi to co najmniej raz w tygodniu. To jeden z najwyższych wskaźników wykorzystania sztucznej inteligencji wśród badanych krajów.