Wielki Mur Chiński. Czy naprawdę widać go z kosmosu?

Wielki Mur Chiński, to nie tylko jedna budowla, ale skomplikowany system fortyfikacji, który ewoluował przez stulecia, począwszy od czasów pierwszego cesarza Qin Shi Huanga. Choć dziś kojarzony jest z jednym, ciągłym murem, w rzeczywistości stanowi on szereg budowli, ciągnących się na tysiące kilometrów.

Wielki Mur Chiński jest największą budowlą tego typu na świecie. Pełnił on w ciągu wieków nie tylko rolę obronną, ale również istotną funkcję w rozwoju handlu. Jego zachodnia część, chroniąc słynny Jedwabny Szlak, przyczyniła się do rozkwitu wymiany towarowej między Chinami a Zachodem.

Choć mur nie był niezdobytą twierdzą, skutecznie odstraszał mniejsze grupy najeźdźców, zapewniając względny spokój na granicach. System wież sygnalizacyjnych, rozciągający się wzdłuż całego muru, pozwalał na szybkie przekazywanie informacji o zbliżającym się niebezpieczeństwie.

Jednakże, w obliczu zmasowanych ataków dobrze zorganizowanych armii, Wielki Mur Chiński okazywał się bezsilny.

Przez wieki Chińczycy nie doceniali Wielkiego Muru. Służył jako łatwe źródło materiałów budowlanych, co przyczyniło się do jego degradacji.

Nawet dziś część społeczeństwa chińskiego wciąż nie ma do niego szacunku, o czym świadczą odnotowywane przypadki wandalizmu. Z oryginalnej konstrukcji zachowało się jedynie kilka procent.

Dodatkowo, w przeszłości fragmenty muru były sprzedawane jako pamiątki, co jeszcze bardziej pogorszyło jego stan. Znaczną część Wielkiego Muru popadła w ruinę i raczej nie ma żadnych szans na jego pełną odbudowę.

Solidność Wielkiego Muru Chińskiego była imponująca. Jego szerokość, sięgająca 6,5 metra u podstawy, pozwalała na swobodny przemarsz zarówno piechoty, jak i konnicy. Wysokość muru, wynosząca 9 metrów, oraz wieże strażnicze, sięgające 12 metrów, zapewniały natomiast doskonałą widoczność i utrudniały przekroczenie granicy.

Dokładne określenie długości Wielkiego Muru Chińskiego jest nie lada wyzwaniem. Jeśli uwzględnimy wszystkie jego elementy, włącznie z naturalnymi przeszkodami, to jego długość może sięgać nawet 21 196 kilometrów. Jednakże, jeśli mówimy o głównym ciągu muru, to jego długość szacuje się na około 2400 kilometrów, od Shanhaiguan do Jiayuguan.

Choć Wielki Mur Chiński wydaje się niezwykle skomplikowaną konstrukcją, jego budowa oparta była na stosunkowo prostych materiałach. Kamienne fundamenty, ubita ziemia, cegły i naturalne spoiwo z mąki ryżowej i wody to wszystko, czego użyto do stworzenia tej monumentalnej budowli.

Mimo prostoty materiałów, skala przedsięwzięcia była zdumiewająca – zużyto ich tyle, co wystarczyłoby na zbudowanie 120 piramid Cheopsa lub dwumetrowego muru wokół całej Ziemi.

Budowę Wielkiego Muru Chińskiego rozpoczęto już w III wieku p.n.e. Według niektórych legend w tym czasie zmarło z wycieńczenia około miliona robotników, których zwłoki zamurowano w ścianach konstrukcji. Nie ma jednak na potwierdzenie tych spekulacji żadnych dowodów w źródłach.

Wielki Mur nabrał swoich ostatecznych kształtów za czasów panowania dynastii Ming w latach 1368-1644. To właśnie oni podjęli się monumentalnego zadania odbudowy i rozbudowy muru. Ich wysiłki okazały się na tyle skuteczne, że mur stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Chin.

Pierwsze wzmianki o Wielkim Murze w europejskich źródłach pojawiły się w XVI wieku. To dzięki relacjom podróżników i misjonarzy, takich jak Gaspar da Cruz, Bento de Goes czy Matteo Ricci, mieszkańcy Europy mogli dowiedzieć się o tej niezwykłej budowli. Jednak dopiero w 1605 roku, kiedy Bento de Goes jako pierwszy Europejczyk przekroczył Wielki Mur, informacje o nim stały się bardziej szczegółowe i wiarygodne.

Eksploracje i badania Wielkiego Muru rozpoczęły się na dobrą sprawę dopiero w XIX wieku po tym, gdy Chiny wyszły z ery izolacjonizmu. Odkrycia archeologów i historyków przyczyniły się do popularyzacji tej budowli i uczyniły go jedną z najbardziej znanych atrakcji turystycznych na świecie.

Najbardziej znany odcinek Wielkiego Muru Chińskiego znajduje się w okolicy Pekinu, dokąd ściąga rocznie około 10 milionów turystów. Szczególnie malowniczy jest natomiast odcinek w Jinshanling, gdzie mur wplata się w skalisty krajobraz. Turyści odwiedzają również przełęcz Shanhai, uważaną za tradycyjny koniec Wielkiego Muru.

Wielki Mur Chiński, choć jest jedną z największych budowli stworzonych przez człowieka, nie jest widoczny gołym okiem z kosmosu, jak to często się błędnie uważa. Astronauci potwierdzają, że dostrzeżenie muru jest możliwe jedynie z bardzo niskiej orbity okołoziemskiej i wymaga sprzyjających warunków atmosferycznych.

·       Gutberlet I., 20 najwspanialszych budowli świata, Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice 2018.

·       Waldron A., The Great Wall of China. From History to Myth, Cambridge 1990.