Zanieczyszczenia powietrza zwiększają ryzyko demencji
fot. Jens from Pixabay
Demencje, takie jak choroba Alzheimera, dotykają obecnie ponad 57 milionów ludzi na świecie, a do 2050 roku liczba ta może wzrosnąć niemal trzykrotnie, osiągając 152,8 milionów przypadków. Skala problemu ma ogromne konsekwencje zdrowotne, społeczne i ekonomiczne.
Chociaż w Europie i Ameryce Północnej obserwuje się pewne oznaki spadku występowania demencji, na świecie sytuacja pozostaje niepokojąca. W ostatnich latach zanieczyszczenie powietrza zostało uznane za potencjalny czynnik ryzyka rozwoju demencji, jednak wcześniejsze badania dostarczały niespójnych dowodów i nie pozwalały jednoznacznie określić zależności przyczynowo-skutkowej.
Na Uniwersytecie w Cambridge przeprowadzono przegląd i metaanalizę 51 badań, obejmujących ponad 29 milionów uczestników, głównie z krajów wysokorozwiniętych. Analiza wykazała istotny statystycznie związek pomiędzy występowaniem demencji a trzema rodzajami zanieczyszczeń: pyłami PM2.5, dwutlenkiem azotu (NO2) oraz sadzą.
Z danych wynika, że każde zwiększenie stężenia PM2.5 o 10 μg/m³ zwiększa ryzyko demencji o 17 proc., podobne podwyższenie stężenia NO2 zwiększa ryzyko o 3 proc., a wzrost sadzy w PM2.5 o 1 μg/m³ nasila to prawdopodobieństwo o 13 proc. Wspomniane zanieczyszczenia pochodzą głównie z ruchu samochodowego, spalania paliw kopalnych, przemysłu i ogrzewania domowego.
Mechanizmy wpływu zanieczyszczeń na rozwój demencji mogą obejmować stan zapalny i stres oksydacyjny w mózgu. Zanieczyszczenia mogą przenikać do krwiobiegu i wpływać nie tylko na układ oddechowy, ale też na układ nerwowy.
Naukowcy apelują o zdecydowane działania polityczne na szczeblu lokalnym, krajowym i międzynarodowym w celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń, szczególnie z sektora transportu i przemysłu. Wyniki badania wskazują, że największy wpływ zanieczyszczenia mają na rozwój demencji naczyniowej. Zdaniem autorów zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza powinno stać się integralnym elementem strategii zapobiegania demencji, łącząc działania z zakresu zdrowia publicznego, planowania przestrzennego i ochrony środowiska.
Na podstawie:
Is the air you breathe silently fueling dementia? A 29-million-person study says yes
