Zginął młodo. Jest ikoną Powstania Warszawskiego

Krzysztof Kamil Baczyński, urodzony 22 stycznia 1921 roku w Warszawie, był synem Stanisława Baczyńskiego – krytyka literackiego o bogatej historii patriotycznej. Ojciec, który walczył w Legionach Polskich i służył w Wojsku Polskim, zaszczepił w synu głęboką miłość do ojczyzny.

Baczyński już od najmłodszych lat zmagał się z licznymi dolegliwościami zdrowotnymi. Miał słabe serce, cierpiał na astmę i był ciągle zagrożony gruźlicą.

W 1933 roku rozpoczął edukację w prestiżowym Gimnazjum im. Stefana Batorego. Mimo kiepskich wyników w nauce, zwłaszcza z przedmiotów ścisłych i humanistycznych, wykazywał niezwykłe zainteresowanie literaturą. Równolegle rozwijał swoje zdolności artystyczne, rozważając przyszłość związaną z grafiką.

Maj 1939 roku przyniósł Krzysztofowi Kamilowi Baczyńskiemu upragnione świadectwo dojrzałości. Marzył o studiach we Francji lub o karierze artysty. Niestety, los okazał się bezlitosny. Śmierć ojca i wybuch II wojny światowej, dwa kluczowe wydarzenia tego burzliwego roku, brutalnie przerwały jego plany i wywróciły jego życie o 180 stopni.

Okupacja zmusiła Baczyńskiego do prowadzenia podwójnego życia. Z jednej strony realizował się jako student polonistyki na tajnym Uniwersytecie Warszawskim, gdzie pogłębiał swoją wiedzę o literaturze.

Z drugiej musiał zmierzyć się z trudami codziennego życia, pracując dorywczo, by zapewnić sobie i matce utrzymanie. M.in. pracował u węglarza, szklił okna i malował szyldy.

Młody poeta był człowiekiem głęboko zaangażowanym w sprawy społeczne. Był gorącym szermierzem haseł lewicowych, szukając w nich oparcia i sensu w obliczu totalitarnej rzeczywistości. Jednakże kolejne wydarzenia historyczne, szczególnie odkrycie zbrodni katyńskiej, zmusiły go do rewizji swoich poglądów politycznych.

W 1942 roku Krzysztof Kamil Baczyński związał się węzłem małżeńskim z Barbarą Drapczyńską. Ich małżeństwo, choć zawarte w tak trudnych czasach, było pełne wzajemnego zrozumienia i miłości.

Od lipca 1943 roku Baczyński aktywnie uczestniczył w konspiracji, pełniąc funkcję sekcyjnego w batalionie AK "Zośka". Jego mieszkanie przy ulicy Hołówki 3 stało się miejscem spotkań i magazynem broni, a on sam brał udział w ważnych akcjach sabotażowych.

Za swoją dotychczasową służbę i zaangażowanie, Krzysztof Kamil Baczyński otrzymał w maju 1944 roku awans na starszego strzelca podchorążego rezerwy piechoty.

Z kolei kilka miesięcy później ustanowiono go zastępcą batalionu harcerskiego "Parasol". Tam przyjął pseudonim "Krzyś".

Wybuch Powstania Warszawskiego zaskoczył Baczyńskiego w centrum miasta, gdzie akurat przebywał na ważnej misji zaopatrzeniowej. Nie mogąc dotrzeć do swojej jednostki, wraz z grupą żołnierzy zdecydował się przyłączyć do innego oddziału walczącego w okolicach Placu Teatralnego.

Nie minęło kilka dni (4 sierpnia 1944 roku), kiedy Baczyńskiego nie było już wśród żywych. Został bowiem trafiony śmiertelnym strzałem, wystrzelonym przez niemieckiego snajpera, prawdopodobnie ukrytego w budynku Teatru Wielkiego.

Poległego tragicznie poetę pochowano następnie w prowizorycznym grobie na tyłach pałacu Blanka. Po wojnie zwłoki ekshumowano i z honorami przeniesiono na Powązki. Do grobu złożono również szczątki żony Baczyńskiego, którą również zabito podczas Powstania Warszawskiego.

Krzysztof Kamil Baczyński jest uznawany za najwybitniejszego poetę czasów okupacji. Zachowały się wszystkiego jego dzieła, w tym kilkaset wierszy i kilkanaście poematów.

Poezja Baczyńskiego jest wiernym odzwierciedleniem doświadczeń pokolenia, które dorastało w cieniu wojny. Jego wiersze są próbą zrozumienia sensu cierpienia i poszukiwania nadziei w obliczu zagłady.

Choć twórczość Baczyńskiego jest nacechowana pesymizmem, nie brakuje w niej również momentów piękna i liryzmu. Ten wybitny poeta pokazał, że nawet w najciemniejszych chwilach można znaleźć inspirację do tworzenia sztuki.

·       Budzyński W., Śladami Baczyńskiego, Warszawa 2009.

·       Budzyński W., Warszawa Baczyńskiego, Warszawa 2004.