Substancja z morskich żyjątek (sea squirt) powstrzymuje starzenie się mózgu

Myszy, którym podawano ekstrakty z morskiego zwierzęcia zwanego żachwą (z podgrupy osłonic), wykazywały cofnięcie niektórych efektów związanych z wiekiem - wynika z chińskich badań.

Aktywną substancją w tych ekstraktach są plazmalogeny - rodzaj lipidów (tłuszczów) występujących w błonach komórkowych wielu ludzkich narządów, w tym mózgu, nerek, mięśni i płuc. Plazmalogeny pomagają komórkom się komunikować, chronią przed uszkodzeniem DNA i ograniczają stany zapalne.

Wcześniejsze badania wykazały, że poziom plazmalogenów spada wraz z wiekiem i jest szczególnie niski u osób cierpiących na chorobę Alzheimera - najczęstszą postać demencji. Lipidy te występują naturalnie w żywności, m.in. w kurczaku, wieprzowinie, wołowinie, małżach, przegrzebkach oraz osłonicach, które są popularnym daniem w Korei i Japonii.

W nowym eksperymencie naukowcy podawali dorosłym samicom myszy skoncentrowane dawki plazmalogenów - około 300-500 razy większe niż te, które można znaleźć w typowej porcji kurczaka czy przegrzebków. Po zakończeniu kuracji badacze testowali pamięć zwierząt oraz funkcje mózgu, które zwykle pogarszają się z wiekiem.

Analizowano liczbę neuralnych komórek macierzystych (odpowiedzialnych za tworzenie nowych neuronów) oraz liczbę połączeń synaptycznych między neuronami - kluczowych dla uczenia się, rozumowania i pamięci.

Po dwóch miesiącach myszy otrzymujące plazmalogeny miały więcej komórek macierzystych i połączeń neuronalnych niż te na zwykłej diecie. Odnotowano też wyraźny spadek stanu zapalnego. Ponieważ stany zapalne nasilają się z wiekiem i są związane z rozwojem choroby Alzheimera, redukcja ta może mieć duże znaczenie.

Zespół przeprowadził również test labiryntu wodnego Morrisa, który ocenia zdolności sensoryczne i pamięć przestrzenną zwierząt. Myszom poddanym terapii poszło lepiej, co sugeruje poprawę funkcji poznawczych.

Wcześniejsze badania na ludziach częściowo potwierdzają te wyniki. W jednym z nich osoby z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi przyjmowały plazmalogeny z przegrzebków dwa razy dziennie przez 24 tygodnie. Uczestnicy wykazali poprawę pamięci, ale tylko w grupie kobiet poniżej 77-go roku życia. Naukowcy nie wiedzą jeszcze, dlaczego korzyści dotyczyły tylko tej podgrupy - potrzebne są dalsze, szerzej zakrojone badania.Czy plazmalogeny będą lekami przeciwstarzeniowymi?

Badacze sprawdzają, czy plazmalogeny mogą należeć do klasy związków zwanych geroprotektorami - leków zaprojektowanych tak, by spowalniały starzenie się komórek i zmniejszały ryzyko chorób związanych z wiekiem. Naukowcy chcą też ustalić, czy ich działanie obejmuje inne organy, takie jak serce, mięśnie czy układ odpornościowy.Ponad 200 potencjalnych geroprotektorów zostało już przetestowanych na zwierzętach. Wiele z nich poprawiło funkcjonowanie narządów, a niektóre opóźniły lub złagodziły choroby przewlekłe, takie jak choroba zwyrodnieniowa stawów, choroby serca, osteoporoza czy Alzheimer.

Testowanie takich leków u ludzi jest trudne, ponieważ badania kliniczne zazwyczaj obejmują osoby już chore. Geroprotektory mogą działać najlepiej przed wystąpieniem choroby, co wymaga identyfikacji osób zagrożonych i prowadzenia długotrwałych, kosztownych obserwacji.

Naukowcy opracowują obecnie metody przewidywania, kto jest najbardziej narażony na choroby związane z wiekiem, co może skrócić czas testów. Nadal jednak pozostają pytania o opłacalność, bezpieczeństwo i skutki długotrwałego stosowania geroprotektorów. Możliwe też, że zdrowy styl życia, obejmujący lepszą dietę i regularną aktywność fizyczną, może przynieść podobne, a nawet większe korzyści dla zdrowego starzenia się.

Na podstawie:

Scientists Say This Seafood Could Help Reverse Aging