Wzrost zachorowań na choroby odkleszczowe w woj. lubelskim. Jak się chronić?
Najgroźniejsze choroby odkleszczowe to:Borelioza z Lyme – bakteryjna choroba mogąca prowadzić do problemów ze stawami, sercem i układem nerwowym.Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) – wirusowe zakażenie ośrodkowego układu nerwowego.Rzadziej: anaplazmoza, babeszjoza, riketsjozy.W 2025 r. na Lubelszczyźnie do połowy maja odnotowano już 401 przypadków boreliozy i 4 przypadki KZM.
Rośnie liczba zachorowań – borelioza i KZM coraz groźniejsze
Województwo lubelskie mierzy się z kolejnym wzrostem liczby przypadków boreliozy z Lyme. Jak podaje Agnieszka Dados z Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Lublinie, do 15 maja 2025 roku zarejestrowano już 401 zachorowań – to o 32 przypadki więcej niż w tym samym okresie roku ubiegłego.
Choroba, przenoszona przez kleszcze, może prowadzić do poważnych powikłań, w tym neuroboreliozy – w tym roku zanotowano cztery takie przypadki, wszystkie wymagały hospitalizacji.
Niepokoi również liczba zakażeń kleszczowym zapaleniem mózgu (KZM). Do połowy maja w 2025 roku potwierdzono już cztery przypadki.
– W analogicznym okresie 2024 roku nie stwierdzono zachorowań na tę chorobę – dodaje Agnieszka Dados.
Zgodnie z przekazanymi nam danymi, w ostatnich latach lubelski sanepid odnotowuje wzrost zachorowań na boreliozę:
- 2024 r. – 1707 przypadków,
- 2023 r. – 1572 przypadki,
- 2022 r. – 1159 przypadków,
- 2021 r. – 1122 przypadki,
- 2020 r. – 784 przypadki.
Kleszcze nie tylko w lesie
– Najczęściej można spotkać kleszcze w lesie, zaroślach i wysokich trawach, ale nie oznacza to, że nie można go "złapać" w przydomowym ogródku czy na spacerze po mieście – ostrzega dr n. med. Jacek Zwoliński, z Zakładu Biologicznych Szkodliwości Zdrowotnych i Parazytologii Instytutu Medycyny Wsi im. W. Chodźki w Lublinie.
W Polsce najczęściej występują dwa gatunki: kleszcz pospolity (Ixodes ricinus) oraz kleszcz łąkowy (Dermacentor reticulatus). Ten drugi uaktywnia się bardzo wcześnie – często już w lutym. Ich największa aktywność przypada na wiosnę i jesień, choć wiele zależy od pogody. W czasie upałów ich aktywność spada – są bowiem wrażliwe na brak wilgoci.
Jak się chronić przed kleszczami?
– Najlepiej łączyć różne metody ochrony. Środki odstraszające powinny być połączone z odpowiednim ubraniem, żeby tych miejsc odsłoniętych było jak najmniej – radzi dr Zwoliński. – Ważne jest też obejrzenie ciała po spacerze.
Kleszcze charakteryzuje to, że nie tylko nie czujemy jak po nas chodzą, ale też ich wbicie jest bezbolesne.
– Najczęściej znajdujemy je podczas mycia, kiedy kleszcz jest już trochę napity i możemy go wyczuć. Wtedy najważniejsze jest, by dokładnie i szybko go usunąć.
Gdzie w Lublinie przebadać kleszcza?
W Lublinie działa program umożliwiający bezpłatne badanie kleszczy pod kątem obecności patogenów. Kleszcza można przebadać w Instytucie Medycyny Wsi im. Witolda Chodźki (ul. Jaczewskiego 2). Program finansuje Ministerstwo Zdrowia.
– Początkowo program był skierowany do osób narażonych zawodowo, ale rozszerzyliśmy go i mogą z niego skorzystać wszystkie narażone osoby, a narażony jest właściwie każdy, kto chodzi po dworze – wyjaśnia dr Zwoliński.
Aby oddać kleszcza do badania, należy wypełnić dwa dokumenty: deklarację uczestnika i ankietę osoby pokłutej. W formularzu wskazuje się m.in. okoliczności, w jakich doszło do ugryzienia.
Nie bagatelizuj objawów
W przypadku ugryzienia przez kleszcza warto obserwować swoje samopoczucie przez kilka tygodni. Objawy boreliozy mogą pojawić się po czasie i przybrać różne formy – od rumienia wędrującego po objawy neurologiczne. W razie wątpliwości należy skontaktować się z lekarzem i wykonać odpowiednie badania.
Sezon na kleszcze trwa, a jak pokazują dane ryzyko "złapania" kleszcza jest bardzo duże. Czy wiesz, jak bezpiecznie usunąć kleszcza? A może zastanawiasz się, jak wygląda rumień wędrujący albo jak prawidłowo wyjąć kleszcza w domu? W naszym poradniku znajdziesz praktyczne wskazówki, jak chronić także swojego psa przed babeszjozą i co naprawdę odstrasza te groźne pajęczaki.
