KRUS szykuje reformę orzecznictwa lekarskiego. Zmiany ułatwią życie

Jedną z kluczowych zmian będzie możliwość wydawania orzeczeń wyłącznie na podstawie dokumentów – bez konieczności osobistego badania ubezpieczonego. Taki tryb będzie mógł być stosowany nie tylko w przypadku poważnych schorzeń uniemożliwiających stawiennictwo, jak dotąd, ale również wtedy, gdy lekarz uzna dokumentację za wystarczającą. To rozwiązanie ma znacząco odciążyć zarówno system KRUS, jak i samych rolników, którzy często muszą pokonywać duże odległości, by poddać się badaniu.

Ważną nowością będzie też ujednolicenie dokumentacji medycznej. Wprowadzenie urzędowego formularza zaświadczenia lekarskiego ma położyć kres problemom z niekompletnymi lub niespójnymi informacjami. Nowy druk będzie zawierał m.in. dane z uznanych skal oceny stanu zdrowia, takich jak Skala ADL (oceniająca zdolność do wykonywania podstawowych czynności życiowych) czy Indeks Charlsona (dotyczący chorób współistniejących). Dzięki temu lekarze orzecznicy otrzymają lepsze narzędzia do podejmowania decyzji.

System orzecznictwa lekarskiego w KRUS opiera się na dwóch instancjach: orzeczenia w pierwszej instancji wydają lekarze rzeczoznawcy, a w drugiej – komisje lekarskie. Problem w tym, że kadra systematycznie się kurczy. W 2024 roku w KRUS pracowało 809 lekarzy rzeczoznawców, ale aż 53 z 96 regionalnych inspektorów miało między 60 a 69 lat, a 21 przekroczyło 70. rok życia. Brakuje młodych specjalistów, a sytuację pogarsza również nierównomierne rozmieszczenie lekarzy w kraju.

Dlatego resort planuje rozszerzyć listę uznawanych specjalizacji lekarskich oraz złagodzić niektóre wymagania dotyczące doświadczenia zawodowego. Chodzi o to, by więcej lekarzy mogło ubiegać się o pracę w KRUS – co ma zwiększyć dostępność orzeczników, a jednocześnie poprawić ciągłość świadczenia usług.

Projektowane zmiany nie dotykają samych zasad przyznawania rent rolniczych czy odszkodowań – te pozostaną niezmienione. Reforma skupia się wyłącznie na procesie orzekania: jego uproszczeniu, unowocześnieniu i dopasowaniu do realiów pracy medyków. Nowelizacja wprowadza bardziej szczegółowe kryteria oceny całkowitej niezdolności do pracy oraz przesłanki do przekwalifikowania zawodowego.

Skala orzeczniczej działalności KRUS jest ogromna – w 2024 roku wydano prawie 118,5 tys. orzeczeń, w tym ponad 40 tys. dotyczących niezdolności do samodzielnej egzystencji. Obsługa takiej liczby spraw wymaga nie tylko odpowiednich zasobów kadrowych, ale i sprawnych procedur. Nowelizacja przepisów ma pomóc wyjść z impasu i zapewnić lepsze funkcjonowanie systemu w przyszłości.

Zmiany przygotowane przez Ministerstwo Rolnictwa to nie tylko techniczna nowelizacja przepisów – to odpowiedź na rosnące potrzeby środowiska rolniczego oraz medycznego. Dla lekarzy to szansa na lepsze warunki zatrudnienia, a dla rolników – szybsze decyzje i mniejsze formalności. Jeżeli reforma zostanie przyjęta, może okazać się krokiem milowym w usprawnieniu działania KRUS.