Flota dla offshore. Projekt za miliardy złotych

Porozumienie dotyczy planu budowy pierwszej w Polsce floty statków instalacyjnych WTIV (Wind Turbine Installation Vessel).

- To przełomowy moment dla Pomorza i całej Polski. Przyszedł czas na działanie – nie możemy dłużej godzić się na marginalizację polskich firm w projektach offshore. Wchodzimy w fazę konkretów: technologie, stocznie, partnerstwa i flota – komentuje Maciej Stryjecki, prezes BETI, lider instytucjonalny inicjatywy.

W UE planuje się budowę 300 GW mocy z morskich farm wiatrowych do 2050 r., co oznacza zapotrzebowanie na co najmniej 40 nowoczesnych jednostek WTIV. Polska – planująca budowę co najmniej 18 GW MFW do 2040 r. – potrzebuje własnej floty. Tylko do realizacji I i II fazy potrzeba 2 statków WTIV, a przewidywana III faza (ok. 12 GW) oraz rosnące potrzeby serwisowe podnoszą tę liczbę do 4 jednostek i więcej. Tymczasem obecnie w Europie operuje niespełna 30 takich jednostek, z których znaczna część nie jest przystosowana do nowych turbin 15–20 MW.

Ponadto, wiele stoczni azjatyckich oraz konsorcjów spoza regionu oferuje tanie, ale często niskiej jakości jednostki, które wypychają z rynku lokalnych operatorów. Jednostki tego typu operujące na terenie UE sa wyposażone w chińskie systemy łączności oraz przetwarzania danych co rodzi realne zagrożenie przekazywania tych danych bez kontroli państwa polskiego.

- Już wkrótce zaprezentujemy konkretną koncepcję utworzenia polskiego operatora i projektu budowy jednostki w polskiej stoczni. Czas zakończyć uzależnienie od zewnętrznych wykonawców – zapowiada Wojciech Kąkol, prezes WIKE S.A., przyszłego operatora floty WTIV.

Szacowany koszt budowy jednej jednostki WTIV to 2,5–3 mld zł, z prognozowanymi przychodami rzędu 9 mld zł w ciągu 30 lat operacji. Projekt stworzy od 4 do 7 tys. miejsc pracy, zaangażuje ponad 100 firm z Pomorza i całej Polski, a także zacieśni współpracę z uczelniami i sektorami badań (e-metanol, zielony napęd, automatyzacja offshore).

Warto podkreślić, że realizacja projektu pozwoli obniżyć koszt energii z MFW o 4–10%.

- Bez wsparcia rządowego ten projekt nie wystartuje z pełnym impetem. Potrzebujemy polityki przemysłowej na serio, nie na pokaz – apeluje Tomasz Limon, prezes Pracodawców Pomorza. – Zwracamy się do rządu RP z postulatem pilnego powołania specjalnego programu wsparcia dla budowy polskiej floty offshore i koordynacji inwestycji stoczniowych w ramach gospodarki morskiej.

Budowa polskiej floty statków instalacyjno-serwisowych typu WTIV (Wind Turbine Installation Vessel) mogłaby odegrać kluczową rolę zarówno w krajowym programie rozwoju morskiej energetyki wiatrowej, bezpieczeństwa energetycznego jak i w umacnianiu polskiego przemysłu stoczniowego oraz zdolności obronnych państwa. Tego rodzaju infrastruktura może wpisywać się w unijne programy CEF MilitaryMobility oraz cele NATO dotyczące mobilności wojskowej.

Jednostki WTIV, poza cywilną funkcją instalacyjną i serwisową, mogą pełnić istotne funkcje strategiczno-obronne, w tym:

• mobilnych, pływających platform logistycznych do wsparcia wojsk na Bałtyku,
• punktów komunikacyjnych i rozpoznawczych (np. UAV),
• wsparcia reagowania kryzysowego przy zabezpieczeniu infrastruktury krytycznej (np. usuwania skutków sabotażu na farmach MFW, uszkodzenia kabli, gazociągów).

Wiele stoczni azjatyckich oraz konsorcjów spoza regionu oferuje tanie, ale często niskiej jakości jednostki, które wypychają z rynku lokalnych operatorów.

- Naszym celem jest stworzenie floty operującej w całym basenie Morza Bałtyckiego, obsługującej inwestycje PGE, Orlenu, ale też międzynarodowych graczy. To będzie regionalny zasób infrastrukturalny dla zielonej transformacji Europy Północnej – podkreśla Ewa Kruchelska, wiceprzewodnicząca Rady Nadzorczej CRIST S.A.

Podpisane porozumienie otwiera drogę do przygotowania koncepcji technicznej jednostki, montażu łańcucha dostaw, pozyskania finansowania oraz kampanii informacyjnej skierowanej do decydentów i inwestorów.