Wzrost pomimo wyzwań. Dobre perspektywy dla polskich zbiorów
Zboża i rzepak - wzrost produkcji pomimo zmniejszonej powierzchni zasiewów
Szacuje się, że zbiory zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi wyniosą około 25,4 mln ton, co oznacza wzrost o około 0,1% w porównaniu do roku ubiegłego, podaje Główny Urząd Statystyczny. Ten niewielki wzrost jest szczególnie godny uwagi, biorąc pod uwagę, że powierzchnia uprawy zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi w 2025 roku jest o około 3% mniejsza od ubiegłorocznej i wynosi około 5,5 mln hektarów.
Wzrost ten jest efektem szacowanego wzrostu plonów zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi o 1,5 dt/ha (o 3%) do poziomu 46,2 dt/ha.
Wstępnie oszacowano, że zbiory zbóż ozimych wraz z ozimymi mieszankami zbożowymi wyniosą 21,7 mln ton, czyli o 3% więcej niż w roku ubiegłym. Natomiast zbiory zbóż jarych z jarymi mieszankami zbożowymi są szacowane na 3,7 mln ton, co stanowi spadek o 12% w porównaniu do roku ubiegłego.
W przypadku rzepaku i rzepiku, zbiory ocenia się na około 3,6 mln ton, co stanowi wzrost o około 11% w stosunku do ubiegłorocznych zbiorów. Powierzchnia uprawy rzepaku i rzepiku zwiększyła się o około 9% i wynosi około 1,1 mln hektarów.
Warzywa i owoce - pozytywne prognozy pomimo wyzwań
Produkcję warzyw gruntowych ocenia się na około 4,0 mln ton, co oznacza wzrost o 5% w porównaniu do roku ubiegłego. Mimo początkowych trudności związanych z niedostatecznym ogrzaniem i uwilgotnieniem gleby oraz lokalnymi stratami przymrozkowymi, opady deszczu w drugiej połowie maja, czerwcu i lipcu przyczyniły się do poprawy bilansu wodnego i przyrostu plonu.
Zbiory owoców z drzew szacuje się na około 4,0 mln ton, co stanowi wzrost o około 6% w porównaniu do roku poprzedniego. Prognozuje się wzrost zbiorów większości owoców odmian średnio wczesnych. Produkcja jabłek jest szacowana na około 3,6 mln ton (wzrost o około 5%),
- gruszek na 77,6 tys. ton (wzrost o około 5%),
- śliwek na 126,8 tys. ton (wzrost o 33%),
- wiśni na 121,5 tys. ton (wzrost o 10%),
- czereśni na 58,2 tys. ton (wzrost o 14%).
Produkcja owoców z krzewów owocowych i plantacji jagodowych została wstępnie oceniona na około 484 tys. ton, co oznacza wzrost o około 1% w porównaniu do roku poprzedniego. Niestety, zbiory truskawek zmniejszyły się o około 5% do około 150,5 tys. ton, co wynikało z niesprzyjających warunków pogodowych na początku wegetacji oraz mniejszego areału uprawy.
Natomiast zbiory malin wzrosną o około 2% do 78,6 tys. ton, a porzeczek ogółem o około 12% do 112,5 tys. ton.
Ziemniaki i buraki cukrowe - zróżnicowane perspektywy
Powierzchnia uprawy ziemniaków zwiększyła się w porównaniu do roku ubiegłego i wynosi ponad 0,2 mln hektarów. Z uwagi na ten wzrost, szacuje się, że zbiory ziemniaków w bieżącym roku będą wyższe od ubiegłorocznych.
W przypadku buraków cukrowych, powierzchnia uprawy wyniesie około 0,3 mln hektarów i będzie mniejsza od ubiegłorocznej. Wiosenne przymrozki, niedobór opadów i silne wiatry utrudniały wschody roślin, a konieczne były przesiewy na powierzchni około 8 tys. hektarów.
Warunki agrometeorologiczne - kluczowy czynnik dla produkcji
Korzystny wpływ na produkcję roślinną miało przede wszystkim przeprowadzenie siewów zbóż i rzepaku w optymalnych terminach agrotechnicznych, dobre przezimowanie upraw oraz dobry stan zasiewów zbóż ozimych wiosną 2025 roku.
Niestety, niekorzystnie na wegetację wpłynęły chłodne dni w kwietniu i maju z przymrozkami (lokalnie nawet poniżej-8∘C), hamujące wzrost i rozwój roślin. Pogłębiający się do połowy maja niedobór opadów deszczu, powodujący przesuszenie gleby, również ograniczył możliwości produkcyjne wielu roślin. Dodatkowo, lokalnie występujące w czerwcu i lipcu ekstremalne zjawiska klimatyczne, takie jak burze, gradobicia i nawałnice, miały negatywny wpływ na uprawy.
Metodologia szacunków. GUS podkreśla, że szacunek upraw rolnych i ogrodniczych został wykonany z wykorzystaniem metod teledetekcji satelitarnej, opierając się na obrazach radarowych Sentinel-1A/C oraz optycznych Sentinel-2. Wykorzystano dane satelitarne z okresu od 15 października 2024 roku do 15 lipca 2025 roku.