Kakao tanieje, a czekolady drożeją i nawet białe? Dziennikarka sprawdza paradoks

- Właśnie wróciłam ze sklepu znanej sieci, ceny czekolad szaleją, żeby tabliczka kosztowała więcej niż 10 zł? - dziwi się pani Irena z Bydgoszczy. - Słyszałam, że kakao tanieje, a dlaczego nie czekolady? A już w ogóle nie rozumiem, jak to jest, że drożeją białe czekolady, w których podobno nie ma kakao.

Poszliśmy wczoraj do sklepu i faktycznie, czekolady są bardzo drogie, zwykła tabliczka kosztuje ok. 9 zł, a ciut większa grubo ponad 10 zł. Tymczasem kakao tanieje na światowych rynkach, to jak to w końcu jest?

Zapytaliśmy więc eksperta, o co chodzi z tą czekoladą.

- Drożeje także biała czekolada, co jest paradoksem, bo zawiera mniej masy kakaowej, ale opiera się na maśle kakaowym, którego ceny również poszybowały w górę. W efekcie biała czekolada podrożała ostatnio bardziej niż klasyczna - komentuje dla nas Paweł Majtkowski, analityk rynków finansowych i eToro na polskim rynku.

Majtkowski wyjaśnia, że ceny kakao na światowych rynkach od początku roku spadły o jedną trzecią i obecnie tona surowca kosztuje 7675 dolarów. Jeszcze w grudniu zeszłego roku kakao notowało absolutne rekordy, cena przekroczyła wtedy 12 000 dolarów za tonę. Dla porównania przez wiele lat wcześniej cena kakao utrzymywała się w granicach 2500-3000 dolarów za tonę. Dzisiejszy poziom, choć wyraźnie niższy od zeszłorocznego szczytu, wciąż pozostaje bardzo wysoki na tle wcześniejszych dekad.

Za spadkiem cen stoją przede wszystkim dwa czynniki.

- Po pierwsze, po kilkunastu miesiącach fatalnych zbiorów w Afryce Zachodniej, pojawiła się szansa na ich odbudowę. Poprawiające się warunki pogodowe oraz dojrzewanie nowych plantacji, szczególnie w Ekwadorze, mogą zwiększyć dostępność surowca w nadchodzącym sezonie. Po drugie, słabnie popyt przemysłowy. W drugim kwartale 2025 roku przerób kakao spadł w Europie o 7,2 proc., w Azji aż o 16 proc., a w Ameryce Północnej o 2,8 proc. Firmy przetwórcze ograniczają zakupy, bo koszty surowca były zbyt wysokie. Wyraźnie widać, że wzrost cen spowodował, że konsumenci kupują mniej kakao i czekolady oraz częściej wybierali tańsze alternatywy - mówi ekspert.

Jednak wiele problemów na rynku kakao wciąż pozostaje nierozwiązanych, a wyższe ceny mogą utrzymać się na dłużej. Niekorzystna pogoda oraz choroby roślin nadal wywierają presję na produkcję, znacząco ograniczając podaż kakao na światowych rynkach. Dodatkowo starzejące się plantacje i brak inwestycji w Ghanie oraz na Wybrzeżu Kości Słoniowej sprawiają, że problem niedoboru ma charakter trwały.

Choć na rynku globalnym cena kakao spadła, to w polskich sklepach wciąż drożeje.

- Producenci i detaliści dopiero teraz, z opóźnieniem, przerzucają na konsumentów koszty wcześniejszego szoku cenowego. Według danych GUS kakao i czekolada w proszku były w lipcu o 16,7 proc. droższe niż rok wcześniej, a tylko w samym lipcu ich cena wzrosła o 1 proc. To przyczyniło się do wzrostu inflacji w tym miesiącu o 0,02 pkt. proc. - tłumaczy Paweł Majtkowski.

Podobnie jest z czekoladą. W supermarketach standardowa tabliczka kosztuje już ponad 8 zł, a w mniejszych sklepach jej cena już przekracza 10 zł. To szczególnie zła wiadomość na początku roku szkolnego. Choć więc globalne notowania kakao zaczynają się normalizować, polscy konsumenci muszą liczyć się z tym, że w sklepach jeszcze długo tego nie zobaczą.

Z punktu widzenia inwestorów rynek kakao wciąż pozostaje bardzo wymagający - charakteryzuje się dużą zmiennością, co oznacza, że krótkoterminowe wahania cen mogą być gwałtowne i trudne do przewidzenia.

- Kluczowe ryzyka to nie tylko pogoda i choroby roślin w Afryce Zachodniej, ale także zmiany popytu ze strony przemysłu czekoladowego, który coraz ostrożniej reaguje na wysokie koszty surowca. W średnim horyzoncie należy liczyć się z utrzymaniem cen na podwyższonym poziomie, choć powrót do rekordowych wartości powyżej 10 tys. USD za tonę wydaje się mało prawdopodobny. Inwestorzy powinni uwzględniać w swoich strategiach dalsze spadki popytu związane z rosnącymi cenami czekolady - podsumowuje analityk.