Kaszuby: Rybne specjały, żurawina i ruchanki - odkryj kuchnię, która łączy pokolenia

Kuchnia kaszubska od wieków odzwierciedlała styl życia mieszkańców tego regionu - prosty, praktyczny, bliski naturze. Jej sekret tkwi w wykorzystaniu tego, co było pod ręką: ziemniaków, mąki, mięsa i ryb. To potrawy, które nie tylko syciły, ale także łączyły ludzi wokół stołu.

- Kuchnia kaszubska jest prosta, smaczna, tania i ściśle związana z życiem codziennym mieszkańców. Co ważne, jest naturalna, bo nie używamy w niej konserwantów - podkreśla Halina Rogińska ze Stowarzyszenia Agroturystycznego Kościerska Chata, organizatorka Festiwalu Żurawiny i zdobywczyni wielu kulinarnych nagród.

To kuchnia mocno zakorzeniona w tradycji i w rytmie natury. Jej fundamentem były zawsze produkty dostępne na miejscu - z pól, ogrodów, sadów, jezior i lasów. Ziemniaki, żyto, jęczmień, wieprzowina, drób i ryby tworzyły podstawę większości potraw.

Charakterystyczne są syte i pożywne dania, które miały dawać siłę do pracy w polu czy przy rybołówstwie. Nie było tu miejsca na kulinarne ozdobniki - ważna była prostota, a jednocześnie pomysłowość gospodyń, które potrafiły wyczarować smakowite potrawy z niewielkiej liczby składników.

Kuchnia kaszubska słynie także z równowagi smaków - łączenia słodkiego z kwaśnym, tłustego z lekkim. Dlatego tak chętnie wykorzystywana jest żurawina, jabłka czy miód, które świetnie przełamują smak mięsa czy ryb.

Jednym z najbardziej rozpoznawalnych kaszubskich przysmaków są ruchanki - smażone placki z ciasta chlebowego na zakwasie.

- Bardzo nie lubię, gdy ktoś mówi o nich racuchy. To błąd, bo do ciasta na racuchy dodaje się jaja, a do ruchanek nigdy. Takie są tradycyjne. Ozdabiamy je zwykłym cukrem, a czasem - dla bardziej wykwintnej wersji - konfiturą z żurawiny - mówi Halina Rogińska.

Żurawina z Kaszub, wpisana na listę produktów tradycyjnych, od lat jest jej znakiem rozpoznawczym. Ucierana na surowo, podawana z jabłkiem czy w postaci sosu, idealnie komponuje się z mięsem.

- Za żurawinę ucieraną na surowo i żurawinę z gruszką dostałam nagrody. To docenienie mojej pracy i motywacja do dalszego poszukiwania w kuchni - mówi gospodyni z Kalisk Kościerskich.

Na kaszubskich stołach nie może też zabraknąć mięsa drobiowego. Kaczka nadziewana jabłkami, śliwkami i żurawiną to jedno z dań, które królują podczas świąt i rodzinnych uroczystości.

Kaszuby to także kraina jezior i ryb. Śledzie, dorsze, sandacze czy karasie od zawsze stanowiły podstawę jadłospisu.

- Mój karaś w śmietanie zdobył Bursztynowy Laur Marszałka Województwa Pomorskiego. Smażę kawałki ryby na maśle klarowanym, a potem duszę w gęstej, wiejskiej śmietanie. Palce lizać! - podkreśla Halina Rogińska.

W kaszubskiej kuchni ryby są przygotowywane na różne sposoby - solone w beczkach, smażone, duszone, zapiekane, a nawet podawane w wersjach słodko-kwaśnych. To właśnie one nadają wielu potrawom charakterystyczny smak i aromat.

Jak dodaje Rogińska, w tej kuchni ważna jest równowaga smaków.

- Gdy dajemy coś kwaśnego, musimy przełamać smak słodyczą - odrobiną cukru albo miodu.

Na co dzień Kaszubi jedli prosto i szybko - bo czas był cenny, a pracy nie brakowało. Dlatego popularne były smażone śledzie, smalec ze skwarkami i pajda chleba z ogórkiem kiszonym.

Jednak na święta i uroczystości na stole pojawiały się potrawy bardziej wykwintne: czernina, kaczka po pomorsku, plince (placki ziemniaczane), rosół z wiejskiej kury czy drożdżowe ciasta.

To właśnie ta różnorodność - od prostych dań codziennych po wykwintne dania odświętne - buduje niezwykły charakter kaszubskiej kuchni.

Choć dziś w kuchniach królują nowoczesne trendy, dla wielu Kaszubów powrót do tradycyjnych smaków to podróż do dzieciństwa.

- Ruchanki, żurawina, rosół z wiejskiej kury... to potrawy, które przypominają mi babcię i rodzinny dom - wspomina Rogińska. - Kuchnia jest dla mnie sercem domu. To tu spotykamy się codziennie, toczy się życie całej rodziny i powstają dania, które łączą ludzi.

Kaszubska kuchnia to nie tylko przepisy, ale także styl życia i filozofia gotowania - prosta, naturalna, oparta na tym, co daje ziemia, jeziora i lasy. Jej siłą jest autentyczność, przywiązanie do tradycji i umiejętność dostosowania się do współczesnych czasów.

- Starajmy się wracać do tego, co nasze, tradycyjne. Wtedy potrawy nie tylko smakują, ale też opowiadają historię regionu - podsumowuje Halina Rogińska.