Kiezmark: Zwiedzajmy Żuławy. Malowniczy kościółek to prawdziwa perełka wśród żuławskich zabytków

Jednym z ciekawszych zabytków leżących na Żuławach jest barokowy kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej we wsi Kiezmark w gminie Cedry Wielkie. Świątynia położona jest w północnej części wsi, po wschodniej stronie drogi. W jej otoczeniu znajdują się współczesne groby, pośród których można dostrzec starsze nagrobki, jak np. postument Olgi Wilhelm ze wsi Schemberblock (dzisiejszy Błotnik).

Ta jednonawowa świątynia o konstrukcji szkieletowej została zbudowana w 1727 r. przy wykorzystaniu fragmentu średniowiecznej budowli. Od reformacji do 1945 r., był to zbór luterański. Stąd w kościele znajduje się tylko jeden ołtarz. W 1945 r. kościół został ponownie poświęcony jako świątynia katolicka. Drewniana konstrukcja szkieletowa ścian wypełniona jest otynkowanymi cegłami. Wieża kościoła wtopiona jest w korpus, w którego podstawie widoczne są jeszcze fragmenty starszej budowli. W górnej części wieży znajdują się cztery tarcze zegara mechanicznego datowane na wiek XIX, a na ścianie południowej, dwa zegary słoneczne. Po obu stronach przejścia z kruchty do części podwieżowej umieszczone są kamienne herby Gdańska z XVI w.

- Na kościołach żuławskich zachowały się też tabliczki z herbem Gdańska i datą odbudowy. Dlaczego? Od połowy XV wieku Żuławy te należały do Gdańska i to on również przejął patronat nad miejscowymi parafiami - mówi dr Dariusz Piasek, historyk, autor książek. - A patron miał prawo narzucić proboszcza, ale miał także obowiązek dbać o kościół, czyli jak potrzeba było remontu, to patron wykładał pieniądze. Dlatego ten kościół został przez miasto Gdańsk odbudowany po wojnach szwedzkich i do dzisiaj na chórze na oryginalnych oknach z XVIII w. są herby gdańskich burmistrzów, członków rady parafialnej i przysięgi wałowych, którzy uczestniczyli w odbudowie tego kościoła. Są to herby i daty - 1727 r. - pamiątka odbudowy.

We wnętrzu świątyni zachowało się oryginalne, barokowe wyposażenie. Można podziwiać ołtarz główny ufundowany przez burmistrza gdańskiego Jana Czirenberga, emporę muzyczną z późnobarokowym prospektem organowym, ambonę i chrzcielnicę pochodzące z II połowy XVII w. Przechadzając się po świątyni, warto spojrzeć w górę na piękne witraże i w dół pod stopy. W posadzce znajduje się 7 płyt nagrobnych datowanych na XVI i XVII w.

- To są płyty nagrobne żuławskich chłopów pańszczyźnianych, którzy tu naprawdę zostali pochowani, oni tu leżą - dodaje dr Dariusz Piasek.