Nadzieja dla chorych na osteoporozę. Naukowcy z Lipska odkryli klucz do mocnych kości

Osteoporoza należy do najczęściej występujących chorób układu kostnego. Dane Narodowego Funduszu Zdrowia z 2024 roku wskazują, że w Polsce zmaga się z nią około 2,3 mln osób, z czego 1,8 mln stanowią kobiety. Na całym świecie dotyczy ponad 200 mln ludzi.

Schorzenie to prowadzi do stopniowej utraty masy kostnej, zwiększając ryzyko złamań i pogarszając jakość życia. Szacuje się, że jedna na trzy kobiety oraz jeden na pięciu mężczyzn po 50. roku życia doświadczy złamania osteoporotycznego.

Dotychczas nie opracowano terapii, która całkowicie odwracałaby skutki choroby - obecne metody jedynie spowalniają jej rozwój.

W czasopiśmie "Signal Transduction and Targeted Therapy" badacze z Uniwersytetu w Lipsku opisali znaczenie mało poznanego receptora GPR133, należącego do grupy adhezyjnych receptorów sprzężonych z białkiem G. Eksperymenty na myszach wykazały, że jego dezaktywacja prowadzi do przedwczesnej utraty gęstości kości, przypominającej przebieg osteoporozy u ludzi.

Aby zahamować niekorzystne zmiany, naukowcy postanowili znaleźć substancję zdolną do pobudzania GPR133. Dzięki analizie komputerowej wytypowali nowy związek chemiczny, nazwany AP503, który działa jako aktywator tego receptora. Testy przeprowadzone na zwierzętach wykazały, że podawanie AP503 znacząco poprawiało wytrzymałość kości zarówno u zdrowych, jak i u myszy z objawami osteoporozy.

W prawidłowo funkcjonującym organizmie receptor GPR133 ulega aktywacji dzięki kontaktom między komórkami oraz pod wpływem bodźców mechanicznych, takich jak ruch. Uruchamia to sygnał stymulujący osteoblasty, komórki budujące kość i jednocześnie hamujący osteoklasty odpowiedzialne za jej rozkład. Dzięki temu kości stają się mocniejsze i bardziej odporne. Substancja AP503 naśladuje właśnie ten naturalny proces.

Naukowcy sądzą, że w przyszłości substancja ta mogłaby być wykorzystywana zarówno do wzmacniania zdrowych kości, jak i odbudowy osłabionych, np. w przypadku osteoporozy u kobiet po menopauzie.

Autorzy badań podkreślają, że aktywacja receptora GPR133 może mieć szersze znaczenie dla medycyny. W poprzednich eksperymentach ten sam zespół udowodnił, że pobudzanie go sprzyja także wzmocnieniu mięśni szkieletowych.

- Równoległe wzmocnienie kości, które teraz zaobserwowaliśmy, podkreśla ogromny potencjał tego receptora dla zastosowań medycznych w starzejących się populacjach - podkreśliła dr Juliane Lehmann, główna autorka badania.

Odkrycie otwiera nowe perspektywy w profilaktyce i leczeniu osteoporozy.