Plemię, które zniknęło bez śladu. Czy naprawdę istniało?

Geografia i położenie plemienia Głubczyców

Głubczycy zamieszkiwali region Płaskowyżu Głubczyckiego, którego żyzne gleby i sprzyjające warunki klimatyczne czyniły ten teren idealnym do osadnictwa. Obszar ten był strategicznie ważnym punktem na mapie, położonym na przecięciu szlaków handlowych łączących Europę Zachodnią z Wschodnią. Na południe od ich ziem znajdowały się plemiona morawskie, podczas gdy na północ sąsiadowali z innymi grupami śląskimi, takimi jak Opolanie i Golęszyce.

Pierwsze wzmianki o plemieniu Głubczyców znajdują się w "Geografie Bawarskim", dokumencie powstałym w IX wieku. W tekście tym wspomniane jest plemię "Lupiglaa", które badacze często utożsamiają z Głubczycami. Chociaż identyfikacja ta nie jest pewna, analiza geograficzna i językowa wskazuje na duże prawdopodobieństwo tej interpretacji.

"Geograf Bawarski": wskazówki i zagadki

"Geograf Bawarski", będący jednym z niewielu źródeł pisanych dotyczących wczesnośredniowiecznych plemion słowiańskich, opisuje "Lupiglaa" jako jedno z plemion zamieszkujących obszary Śląska i Moraw.

Dokument ten miał na celu organizację terytoriów pod względem wojskowym i administracyjnym, co tłumaczy jego lakoniczny charakter. Niestety, brak szczegółowych informacji o "Lupiglaa" oraz brak innych współczesnych źródeł sprawiają, że pełna rekonstrukcja historii Głubczyców jest niezwykle trudna.

Wzmianka o trzydziestu grodach plemienia Lupiglaa może sugerować, że Głubczycy byli społecznością zorganizowaną wokół niewielkich osad obronnych. Grody te pełniły funkcję zarówno politycznych centrów, jak i miejsc schronienia w czasie zagrożenia. Podobny układ społeczny występował u sąsiednich plemion, takich jak Opolanie, co wskazuje na wspólne wzorce organizacyjne wśród ludów zamieszkujących ten region.

Pochodzenie nazwy Głubczyców

Etymologia nazwy Głubczycy jest przedmiotem licznych spekulacji. Wczesne zapisy, takie jak Glupcicih (1107) czy Glubchiz (1131), pokazują ewolucję językową tej nazwy.

Jedna z popularnych teorii sugeruje, że nazwa plemienia ma charakter patronimiczny i wywodzi się od imienia założyciela lub przywódcy, na przykład "Głąbka" lub "Głupka". Tego typu nazewnictwo było powszechne wśród Słowian, wskazując na więzi rodowe w obrębie plemienia.

Alternatywna teoria, oparta na łacińskim słowie lupus (wilk), sugeruje, że nazwa plemienia może oznaczać "Wilcze Głowy". Symbolika wilka w kulturze słowiańskiej, utożsamianego z siłą i niezależnością, mogłaby wskazywać na cechy, które plemię chciało podkreślić.

Natomiast bardziej żartobliwe interpretacje, jak m.in. "Głupie Głowy", mogą być późniejszymi przezwiskami nadanymi przez sąsiednie społeczności.

Życie codzienne i koniec Głupczyców

Choć brak bezpośrednich dowodów archeologicznych dotyczących Głubczyców, analogie z innymi plemionami regionu pozwalają na wyciągnięcie pewnych wniosków. Struktura społeczna opierała się najprawdopodobniej na rodach, które wspólnie zajmowały się rolnictwem, hodowlą zwierząt i łowiectwem. Żyzne gleby Płaskowyżu Głubczyckiego sprzyjały rozwojowi rolnictwa, a bliskość szlaków handlowych umożliwiała wymianę towarów.

Grody, które mogły istnieć na terenach zamieszkiwanych przez Głubczyców, odgrywały kluczową rolę w życiu plemienia. Oprócz funkcji obronnych, były także miejscami spotkań, gdzie podejmowano decyzje dotyczące wspólnoty. Tego rodzaju osady mogły stanowić centra lokalnej administracji i kultu religijnego.

Niestety, podobnie jak wiele innych drobnych plemion, Głubczycy stracili swoją niezależność w wyniku ekspansji większych ośrodków politycznych. Włączenie ich terytorium do państwa czeskiego w X wieku zakończyło ich autonomię, a samo plemię zostało wchłonięte przez większe struktury społeczno-polityczne.

Wybór literatury:

·       Korta W., Historia Śląska do 1763 roku, Warszawa 2003.

·       Piwarski K., Historia Śląska w zarysie, Katowice 1947.