Seniorzy mogą otrzymywać dożywotni dodatek do emerytury w kwocie 272 zł

Świadczenie ratownicze to specjalny dodatek do emerytury, stworzony z myślą o osobach, które w przeszłości pełniły działalność ratowniczą - przede wszystkim jako strażacy ochotnicy (OSP) lub ratownicy górscy (GOPR, TOPR). Dodatek ten jest przyznawany dożywotnio i niezależnie od tego, jak wysoka jest podstawowa emerytura czy inne dodatki, które dana osoba otrzymuje.

Początkowo ustawodawca zaplanował stałą kwotę dodatku (200 zł), jednak świadczenie to podlega corocznej waloryzacji zgodnie z mechanizmami waloryzacyjnymi emerytur i rent. Dzięki temu kwota wzrosła w marcu 2025 roku do poziomu około 272-273 zł miesięcznie.

W praktyce oznacza to, że osoby uprawnione mogą przez cały okres swojego życia otrzymywać dodatkowe środki co miesiąc - to ważna forma docenienia ich dawnych zasług w ratowaniu życia i ochronie społeczności.

Grupy zawodowe uprawnione:
Dodatek ten przysługuje wyłącznie emerytowanym strażakom-ochotnikom (OSP) oraz emerytowanym ratownikom górskim (GOPR, TOPR). W mediach często pojawiają się sformułowania, że tylko przedstawiciele dwóch zawodów mogą skorzystać z tego dodatku - chodzi właśnie o te dwie grupy.

Warunki formalne i wymogi:
Aby się zakwalifikować, trzeba spełnić warunki dotyczące wieku, stażu działalności ratowniczej oraz uczestnictwa w akcjach, szkoleniach lub ćwiczeniach:

• Wiek emerytalny: mężczyźni muszą mieć ukończone 65 lat, kobiety 60 lat.
• Staże i uczestnictwo ratownicze:
  
  1. mężczyźni: co najmniej 25 lat aktywnego uczestnictwa w akcjach ratowniczych, szkoleniach lub ćwiczeniach;
  2. kobiety: co najmniej 20 lat aktywnego uczestnictwa.
• Udział bezpośrednio co najmniej raz w roku w działaniach, szkoleniach lub ćwiczeniach jest warunkiem koniecznym.
• Brak wymogu ciągłości wysługi lat - nie trzeba, by okresy uczestnictwa były bez przerw.
• Nowelizacje z 2025 roku rozszerzyły definicję "działania ratowniczego" o udział w szkoleniach i ćwiczeniach, nie tylko faktyczne akcje.

Te warunki oznaczają, że wielu emerytów-ratowników może teraz, dzięki zmianom, uzyskać prawo do dodatku, nawet jeśli nie uczestniczyli nieprzerwanie w akcjach przez cały okres działalności.

Kwota dodatku w 2025 roku
Po marcowej waloryzacji w 2025 roku świadczenie ratownicze wzrosło i wynosi obecnie około 272-273 zł brutto miesięcznie. W latach wcześniejszych dodatek miał inną wysokość - na przykład w 2024 roku wynosił 258 zł.

W skali roku, przy obecnej stawce, uprawniony senior może otrzymać około 3 264 zł dodatkowego wsparcia.

Terminy i sposób wypłaty
Świadczenie jest wypłacane co miesiąc, zwykle do 15. dnia miesiąca. W publikacjach często podkreśla się, że odbiorcy powinni spodziewać się przelewu do 15. dnia, choć w niektórych miesiącach (np. ze względu na święta) termin może się drobnie przesunąć.

Warto zaznaczyć, że dodatek ratowniczy nie "wchodzi do emerytury" - stanowi osobne świadczenie i nie zmienia wysokości podstawowego świadczenia emerytalnego ani nie jest wliczany do jego podstawy.

1. Zebranie dokumentów i dowodów
Aby ubiegać się o świadczenie, trzeba zebrać dokumenty potwierdzające okresy udziału w akcjach ratowniczych, szkoleniach czy ćwiczeniach. W przypadku strażaków OSP odpowiednim przepisem jest ustawa o ochotniczych strażach pożarnych (z 17 grudnia 2021 r.).

Często wymagane są oświadczenia świadków - dokumenty podpisane przez trzy osoby, z których przynajmniej jedna powinna być osobą publiczną (np. pracownik urzędu lub samorządu) oraz mieć własny staż pracy nakrywający się z okresem ratowniczym składającego wniosek.

2. Złożenie wniosku
Wniosek składa się do komendanta powiatowego (miejskiego) PSP, odpowiedniego dla jednostki OSP lub regionu ratownictwa górskiego, do której należał wnioskodawca.

W przypadku wniosku dotyczącego strażaków OSP, wzór wniosku oraz szczegóły procedury określone są w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 2 lutego 2022 r.

3. Weryfikacja i decyzja
Komendant dokonuje sprawdzenia przedstawionych dokumentów i oświadczeń. Jeżeli warunki formalne zostaną spełnione, decyzja przyznająca świadczenie zapada.

Prawo do świadczenia przyznaje się, jeśli w miesiącu, w którym składano wniosek, osoba spełniała wszystkie warunki nabycia prawa.

4. Wypłata świadczenia
Po pozytywnej decyzji Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA (lub odpowiednia jednostka) dokonuje wypłaty świadczenia do 15. dnia miesiąca następującego po przyznaniu.

Ważne: w niektórych przypadkach uprawnienie można uzyskać retroaktywnie, jeżeli wniosek zostanie złożony w ciągu określonego czasu - w ustawie przewidziano mechanizmy uwzględniające tzw. terminy przejściowe.

W 2025 roku wprowadzono kilka istotnych nowelizacji, które rozszerzają dostępność dodatku ratowniczego:

• Rozszerzenie definicji działań ratowniczych: do tej pory wymagano faktycznego udziału w akcjach ratowniczych. Po nowelizacji uwzględniono udział w szkoleniach i ćwiczeniach jako równoważny warunek.
• Zniesienie obowiązku zachowania ciągłości wysługi lat - przerwy w działalności ratowniczej już nie są automatycznie dyskwalifikujące.
• Waloryzacja dodatku: świadczenie ratownicze, podobnie jak emerytury, podlega corocznej waloryzacji, co pozwala na jego wzrost z biegiem lat.

Dzięki tym zmianom więcej osób, które działały jako ochotniczy ratownicy lub uczestniczyły w szkoleniach ratowniczych, może obecnie spełniać warunki do uzyskania dodatku.

Wyobraź sobie emerytkę z powiatu wielkopolskiego, np. z gminy, która przez 22 lata brała udział w akcjach OSP i uczestniczyła w kursach ratowniczych raz w roku. Gdy ukończyła 60 lat, złożyła wniosek do komendanta powiatowego PSP, dołączając oświadczenia świadków (w tym jednego pracownika urzędu gminy). Po pozytywnej weryfikacji otrzyma decyzję i od kolejnego miesiąca co miesiąc będzie dostawała 272 zł dodatku ratowniczego.

Dla wielu takich osób w regionie będzie to realne wsparcie - szczególnie że dodatek jest dożywotni, nie obciążający innych świadczeń i niezależny od wysokości emerytury podstawowej.

Dlaczego warto o ten dodatek zadbać?

• Uznanie dla służby społecznej - wielu ratowników przez lata poświęcało czas, energię i zdrowie dla lokalnych społeczności. Ten dodatek stanowi formę trwałego docenienia.
• Stabilność finansowa - stały, dożywotni dodatek buduje dodatkowe bezpieczeństwo budżetu emeryta.
• Rozszerzone szanse dzięki nowym przepisom - zmiany w 2025 r. ułatwiły dostęp dla osób z przerwami lub uczestnictwem w szkoleniach.
• Minimalna biurokracja względem korzyści - choć wymaga się dokumentów i świadków, procedura nie jest nadmiernie skomplikowana.