Świat zachwycony szkołą ze Śląska. Powstała na nowo z powodu szkód górniczych i dostała "Oscara architektury"

Szkoła Podstawowa nr 17 w dzielnicy Bielszowice została finalistką prestiżowego World Architecture Festival - największego i najbardziej cenionego konkursu architektonicznego na świecie. Nowoczesny, modularny budynek szkoły, stworzony z myślą o bezpieczeństwie i komforcie uczniów, znalazł się w gronie najlepszych projektów. Finał już w listopadzie w Miami!
Otwarcie nowego budynku Szkoły Podstawowej nr 17 w Rudzie Śląskiej
Źródło zdjęć: © Polska Press Grupa | Arkadiusz Gola/ Magdalena Grabowska Polska Press
Szymon Kwiatkowski
  • Otwarcie nowego budynku Szkoły Podstawowej nr 17 w Rudzie Śląskiej
  • Otwarcie nowego budynku Szkoły Podstawowej nr 17 w Rudzie Śląskiej
  • Otwarcie nowego budynku Szkoły Podstawowej nr 17 w Rudzie Śląskiej
  • Otwarcie nowego budynku Szkoły Podstawowej nr 17 w Rudzie Śląskiej
[1/4] Źródło zdjęć: Polska Press Grupa | Arkadiusz Gola/ Magdalena Grabowska Polska Press

Szkoła jak z serialu

Szkoła Podstawowa nr 17 w Rudzie Śląskiej wygląda niczym wyjęta z kadru amerykańskiego serialu o życiu nastolatków. Nowy budynek szkoły jest faktycznie na miarę XXI w. Dzięki oddzielnym wejściom, każda ze stref działa niezależnie. W części przedszkolnej są 4 sale dla przedszkolaków, natomiast w części szkolnej 20 sal lekcyjnych dla uczniów klas 1-8.

Każda klasa ma swój indywidualny dziedziniec. Zastosowanie takiego rozwiązania pozwala na zrównoważone oświetlenie sal lekcyjnych naturalnym światłem przez cały dzień. Umożliwi to także prowadzenie części zajęć na zewnątrz, a dodatkowo uczniowie będą mogli kreować przestrzeń wewnętrznych ogródków.

Nowy gmach SP 17 bez wątpienia należy dziś do najciekawszych realizacji architektonicznych w Rudzie Śląskiej. Mimo że został oddany do użytku dopiero w ubiegłym roku, już zyskał uznanie na arenie międzynarodowej. Szkoła zdobyła właśnie prestiżowe wyróżnienie - została finalistką konkursu World Architecture Festival, zwanego nie bez powodu "Oscarami architektury".

"Oscar" dla szkoły z Bielszowic

World Architecture Festival (WAF) to jedno z najważniejszych i najbardziej prestiżowych wydarzeń w świecie architektury. Co roku gromadzi architektów, projektantów, urbanistów i inwestorów z całego świata. Do konkursu napływa ponad tysiąc zgłoszeń, z których setki trafiają do ścisłego finału i prezentowane są przed międzynarodowym jury. Rywalizacja odbywa się w wielu kategoriach: od zrealizowanych budynków i koncepcji przyszłości, po projekty krajobrazowe i wnętrzarskie.

W tegorocznej edycji do finału w kategorii „ukończony budynek – szkoła” zakwalifikował się projekt Szkoły Podstawowej nr 17, zlokalizowanej w bielszowickiej części Rudy Śląskiej.

– Z radością przyjąłem wiadomość, że budynek SP nr 17 im. prof. Jana Karskiego w Bielszowicach, zaprojektowany przez rudzkie biuro TKHolding – Architecture, został finalistą World Architecture Festival, którego finał odbędzie się w listopadzie w Miami! To ogromne wyróżnienie nie tylko dla autorów projektu, ale i dla całego naszego miasta – podkreślił Michał Pierończyk, prezydent Rudy Śląskiej – Stawiamy na nowoczesne, funkcjonalne rozwiązania w edukacji, a ta nominacja potwierdza, że możemy być wzorem także w skali światowej. Gratuluję architektom i wszystkim zaangażowanym w powstanie tego wyjątkowego miejsca - dodawał.

Dla TKHolding to już trzecie wyróżnienie w historii WAF. W 2019 roku ich Wodny Park Tychy został doceniony w kategorii „Production, Energy & Recycling”, a w 2024 – Fabryka Wody w kategorii „Sport”.

– Udział w finale tak prestiżowego konkursu dowodzi, że architektura wyrastająca z lokalnych potrzeb i wyzwań potrafi rezonować na światowej scenie. WAF rok w rok nagradza biura pokroju Foster + Partners, UNStudio, MVRDV, Renzo Piano Building Workshop czy Zaha Hadid Architects – tym bardziej cieszy nas, że staniemy obok nich. – komentują projektanci.

Budynek wyburzono i postawiono na nowo

Pod ulicą Szkolną w Bielszowicach przez wiele dekad prowadzono wydobycie węgla. Tutejsza kopalnia była miejscem pracy całych pokoleń mieszkańców, a szkoła stojąca przy tej ulicy służyła społeczności już od 1963 roku. Mimo przekształceń i upływu lat, gmach opierał się szkodom górniczym, aż do momentu, gdy deformacje gruntu zagroziły bezpieczeństwu.

Stary budynek, wzniesiony w technologii prefabrykowanej w czasach PRL-u, uległ poważnym uszkodzeniom. Eksploatacja górnicza doprowadziła do osiadania terenu, co skutkowało przechyłami sięgającymi nawet 5%. W praktyce oznaczało to m.in. trudności z otwieraniem drzwi, przechylone korytarze i problemy w stołówce. Władze miasta zdecydowały się więc na radykalny krok - budowę nowej szkoły od podstaw.

Nowa jakość w edukacji

Nowy budynek SP 17 to przykład architektury modularnej, dostosowanej do lokalnych warunków geotechnicznych. Zamiast jednej zwartej bryły powstały oddzielne, parterowe segmenty, z których każdy stanowi niezależną salę lekcyjną. Dzięki temu ewentualne przyszłe ruchy gruntu nie będą miały wpływu na całą konstrukcję.

– Rozwiązania projektowe były konsultowane z nauczycielami i rodzicami, aby zapewnić optymalne warunki do nauki i pracy – podkreśliła wiceprezydent miasta Anna Krzysteczko, odpowiedzialna za oświatę.

Pomiędzy segmentami powstały zielone dziedzińce i atria, które sprzyjają odpoczynkowi, integracji oraz kontaktowi z naturą. Projekt ukończono w ekspresowym tempie, od momentu ogłoszenia przetargu do przygotowania dokumentacji minęły zaledwie trzy miesiące. W trakcie budowy prowadzono stały monitoring geodezyjny. Współpraca z geologami, geodetami i przedstawicielami kopalni pozwoliła skutecznie reagować na zmiany w gruncie.

Inwestycja w przyszłość

Koszt budowy nowej szkoły wyniósł ponad 35 mln zł. Projekt uzyskał wsparcie finansowe z Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (5,2 mln zł) oraz z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych (4 mln zł). Dodatkowe środki przeznaczono na zagospodarowanie terenu, budowę dróg dojazdowych, parkingów i ogrodzeń. Prace wykończeniowe pochłonęły kolejne 4 mln zł – z czego 1 mln zł to wyposażenie kuchni, 2,5 mln zł meble, a ponad 500 tys. zł – systemy wentylacji i klimatyzacji (również dofinansowane przez Metropolię).

Nowa Szkoła Podstawowa nr 17 w Bielszowicach to coś więcej niż odpowiedź na problemy wynikające z działalności górniczej. To dowód na to, że dzięki odważnej wizji i dobrej współpracy można przemienić zdegradowany teren w nowoczesną, przyjazną przestrzeń dla młodych ludzi. To inwestycja, która patrzy w przyszłość.

Wybrane dla Ciebie

Wągrowiec: Wzrost opłat za wywóz odpadów dla mieszkańców od września
Wągrowiec: Wzrost opłat za wywóz odpadów dla mieszkańców od września
Wahania cen paliw na stacjach będą kontynuowane
Wahania cen paliw na stacjach będą kontynuowane
Niemka na polskim tronie. Czy Rycheza naprawdę była zdrajczynią?
Niemka na polskim tronie. Czy Rycheza naprawdę była zdrajczynią?
Szczecin: drzewa w donicach w centrum wysychają
Szczecin: drzewa w donicach w centrum wysychają
Ryucon 2025 powrócił do Krakowa. Wielkie szaleństwo wokół kultury Dalekiego Wschodu i Cosplay w Tauron Arenie
Ryucon 2025 powrócił do Krakowa. Wielkie szaleństwo wokół kultury Dalekiego Wschodu i Cosplay w Tauron Arenie
Można przyspieszyć opóźniający się remont na Pomorzanach?
Można przyspieszyć opóźniający się remont na Pomorzanach?
W Brzesku przy szpitalu  powstanie Centrum Zdrowia Psychicznego. Jest 18 mln zł z UE na jego utworzenie
W Brzesku przy szpitalu powstanie Centrum Zdrowia Psychicznego. Jest 18 mln zł z UE na jego utworzenie
Bydgoszcz: Wakacyjne utrudnienia na ul. Warmińskiego i Focha. Trwają tam prace związane z kanalizacją deszczową
Bydgoszcz: Wakacyjne utrudnienia na ul. Warmińskiego i Focha. Trwają tam prace związane z kanalizacją deszczową
Augustów: SOR na miarę XXI wieku. Zakończyła się modernizacja
Augustów: SOR na miarę XXI wieku. Zakończyła się modernizacja
Rodzinna manufaktura z Bolesławca otworzyła sklep w Krakowie
Rodzinna manufaktura z Bolesławca otworzyła sklep w Krakowie
Niedziela handlowa: kiedy wypada? Które sklepy są otwarte w każdą niedzielę?
Niedziela handlowa: kiedy wypada? Które sklepy są otwarte w każdą niedzielę?
Coraz więcej pielgrzymów na szlaku św. Jakuba
Coraz więcej pielgrzymów na szlaku św. Jakuba