Fentanyl niszczy amerykańskich seniorów

Zgony z powodu przedawkowania wśród osób w wieku powyżej 65 lat, powiązane z fentanylem zmieszanym ze stymulantami takimi jak kokaina i metamfetamina, wzrosły o 9 tysięcy proc. w ciągu ostatnich ośmiu lat, osiągając poziomy podobne do obserwowanych wśród młodszych ludzi.

Wykorzystuje dane Centers for Disease Control and Prevention (CDC), wykazano, że seniorów - grupy rzadko uwzględniana w analizach dotyczących przedawkowań - silnie dotyczy narastająca fala zgonów spowodowanych przez połączenie fentanylu i stymulantów. Osoby w wieku powyżej 65 lat są szczególnie narażone, ponieważ częściej cierpią na choroby przewlekłe, przyjmują wiele leków i wolniej metabolizują różne substancje.

Kryzys opioidowy rozwijał się w czterech wyraźnych etapach, z których każdy był zdominowany przez inny rodzaj substancji powodującej zgony z powodu przedawkowania:

• opioidy na receptę w latach 90.,
• heroina około 2010 roku,
• fentanyl od 2013 roku,
• a od 2015 roku - połączenie fentanylu i stymulantów.

- Powszechnym błędnym przekonaniem jest, że przedawkowania opioidów dotyczą głównie ludzi młodych - mówi Gab Pasia z University of Nevada. - Nasza analiza pokazuje, że starsi również są dotknięci zgonami związanymi z fentanylem, a udział stymulantów w tych przypadkach stał się znacznie częstszy. Sugeruje to, że seniorzy są obecnie częścią czwartej fali kryzysu opioidowego - dodaje.

Aby zbadać ten trend, naukowcy przeanalizowali prawie 405 tys. aktów zgonu, w których fentanyl był wymieniony jako przyczyna śmierci, z lat 1999-2023. Między 2015 a 2023 rokiem liczba zgonów związanych z fentanylem wzrosła wśród seniorów z o 1 470 proc., a wśród młodszych dorosłych o 660 proc.

Najbardziej uderzającym odkryciem był jednak gwałtowny wzrost liczby zgonów obejmujących zarówno fentanyl, jak i stymulanty. Wśród starszych przypadki te wzrosły z 8,7 proc. w 2015 roku do 49,9 proc. w 2023 roku - co stanowi skok o 9000 procs.

Badacze zauważyli, że wzrost liczby zgonów z udziałem fentanylu i stymulantów wśród osób starszych zaczął gwałtownie przyspieszać w 2020 roku, podczas gdy liczba zgonów związanych z innymi substancjami pozostała bez zmian lub spadła. Najczęściej występującymi stymulantami w połączeniu z fentanylem były kokaina i metamfetamina, które przewyższyły pod względem częstości alkohol, heroinę i benzodiazepiny, takie jak Xanax czy Valium.

Zgony z powodu fentanylu wśród seniorów często są wynikiem wielosubstancyjnego przedawkowania, a nie działania samego fentanylu - zauważa Pasia.

Autorzy zaznaczyli, że anestezjolodzy i inni specjaliści leczenia bólu powinni:

• Uświadamiać sobie, że używanie wielu substancji może występować w każdej grupie wiekowej, nie tylko wśród ludzi młodych.
• Zachować ostrożność przy przepisywaniu opioidów osobom w wieku powyżej 65 lat, dokładnie analizując historię lekową, monitorując działania niepożądane u pacjentów, którzy mogą mieć historię używania stymulantów, oraz rozważając alternatywy nieopioidowe.
• Stosować podejścia oparte na redukcji szkód, takie jak angażowanie opiekunów w edukację na temat naloksonu, upraszczanie schematów lekowych, stosowanie czytelnych etykiet i instrukcji przechowywania, a także dbanie o zrozumiałość zaleceń dla osób z problemami z pamięcią lub wzrokiem.
• Badać pacjentów starszych pod kątem szerokiego zakresu substancji, nie tylko przepisanych opioidów, aby lepiej przewidywać możliwe powikłania i odpowiednio planować leczenie okołooperacyjne.

Na podstawie:

A 9,000% Spike in Fentanyl Deaths Is Devastating Older Americans