Poznań: Najlepsze miasto? W tym rankingu deklasuje konkurencję

Poznaliśmy wyniki Indeksu Zdrowych Miast 2025. Zestawienie przygotowują eksperci Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie oraz grupy LUX Med.

- Celem indeksu jest porównanie, jakie warunki dla zdrowego życia mieszkańców tworzą w Polsce miasta na prawach powiatu - tłumaczą organizatorzy. - Są to miasta w Polsce, w których w końcu 2024 r. mieszkało według danych GUS niemal 12,25 milionów mieszkańców, zatem niemal 1/3 ludności Polski.

Kategorie w czwartej edycji rankingu były takie same, jak w poprzednich. Miasta oceniano w obszarach: zdrowie, ludność i pokolenia, usługi komunalne i społeczne, edukacja, mieszkalnictwo, środowisko, infrastruktura i przestrzeń.

Miasta były podzielone na te powyżej 300 tys. mieszkańców i poniżej. W pierwszej znalazło się 9 metropolii, a w drugiej 57.

Poznań po raz drugi z rzędu zwyciężył w indeksie. Jego wartość wynosi dla stolicy Wielkopolski 76,3, podczas gdy dla drugiej Warszawy jest to 68,7, a trzeciego Gdańska - 51,3.

Tak dobrze Wielkopolska nie wypada w drugiej części indeksu. Wygrywa Sopot z wartością indeksu 71, a z naszego województwa sklasyfikowane są:

• Kalisz na 26. miejscu z indeksem 40,4;
• Leszno na 27. miejscu z indeksem 39,5;
• Konin na 45. miejscu z indeksem 30,6.

Twórcy indeksu wyróżnili Poznań w trzech kategoriach: Zdrowie, Środowisko oraz Ludność i pokolenia. W tej pierwszej stolica Wielkopolski zajęła pierwsze miejsce - przed Warszawą i Rybnikiem. Pod uwagę były brane dwa wskaźniki: średnioroczna liczba programów polityki zdrowotnej i działań realizowanych w zakresie programów zdrowia publicznego oraz średnioroczne wydatki "na głowę" mieszkańca na te programy. Eksperci analizowali dane za lata 2021-2023.

- Tegoroczne dane pokazują, że skala ma znaczenie: Rybnik wydał rekordowe 365 zł per capita, Poznań zrealizował aż 252 różnych działań, podczas gdy średnia dla wszystkich miast to 41 działań i wydatki rzędu 71 zł - komentuje prof. Barbara Więckowska z SGH. - Po raz pierwszy zastosowanie średnich wieloletnich pozwala uchwycić stabilny trend wzrostu, co dowodzi, że miasta coraz poważniej traktują zdrowie jako fundament swojego rozwoju.

W kategorii Środowisko Poznań zaliczył awans na 2. pozycję, wyprzedzając Sopot. Autorzy opracowania chwalą miasto za "jedną z wyższych wśród analizowanych miast powierzchnię terenów zielonych i najwyższy wskaźnik eksploatacji sieci wodociągowej".

- Nie trzeba być nadmorskim kurortem, aby osiągać dobre wyniki w kategorii środowisko. W tej edycji Sopot został zdetronizowany przez Olsztyn, który coraz więcej inwestuje w poprawę aspektów środowiskowych miasta - wykorzystania terenów zielonych, ograniczenia negatywnego wpływu przemysłu czy poprawę gospodarki odpadami. Podobnymi sukcesami wykazują się inne miasta wojewódzkie, jak Poznań, Rzeszów czy Łódź - uważa prof. Adam Czerniak z SGH.

Eksperci dostrzegają także, że o ile między 2021 a 2024 rokiem mediana wieku mieszkańców wzrosła w 60 miastach, to w sześciu spadła. Wśród nich jest Poznań, a także Wrocław, Kraków, Warszawa, Gdańsk i Katowice. Autorzy indeksu tłumaczą, że te metropolie przyciągają nowych mieszkańców, dzięki czemu ich populacje są coraz młodsze.

- Pozytywnym trendem jest spadający poziom przestępczości przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu i bezpieczeństwu w komunikacji - dodają autorzy indeksu. - Średnia liczba takich przestępstw w miastach na prawach powiatu wyniosła w 2024 roku 1,46 na 1000 mieszkańców. To zauważalna poprawa w porównaniu z rokiem 2015, kiedy wskaźnik ten wynosił 1,75. Szczególnie korzystne wyniki odnotowano w Krakowie (0,79), Poznaniu (0,84) i Gdyni (0,91). Dobre rezultaty to prawdopodobnie efekt konsekwentnej polityki miejskiej, która obejmuje m.in. uspokajanie ruchu w centrach miast, inwestycje w nowoczesną infrastrukturę drogową - w tym obwodnice - oraz działania edukacyjne i prewencyjne.

Nie wszystko w stolicy Wielkopolski wypadło idealnie. W Poznaniu znacząco wzrosła liczba wypadków drogowych. Miasto nie pojawiło się też w topowej "10" rankingu "Zdrowe miasto w ocenie jego mieszkańców", gdzie decydujące są wyniki badania ankietowego. Odpowiedzi dotarły z 59 na 66 miast z indeksu. Nie wskazano, czy były wśród nich te z Wielkopolski.

W kategoriach, w których Poznań nie pojawił się w najlepszej dziesiątce, przewijają się reprezentanci województwa wielkopolskiego. W obszarze mieszkalnictwo drugie miejsce zajął Konin.

- Mniejsze miasta aktywnie zabrały się za politykę mieszkaniową. Awans w rankingu takich miast jak Krosno, Konin i Włocławek, a także nieco większych jak Gliwice, pokazuje, że potrzeby mieszkaniowe można skutecznie zaspokajać również poza największymi aglomeracjami, przyciągającymi dobrze płatną pracą oraz szeroką ofertą edukacyjną i kulturalną - komentuje prof. Czerniak.

Według niego taka informacja jest pozytywna wobec wyzwań demograficznych i ryzyka depopulacji mniejszych miast. Te, które zadbają o mieszkalnictwo, będą w stanie zatrzymać ludzi.

Konin został też wspomniany w kategorii Edukacja. Podobnie, jak Leszno. Za co? Za "największy wskaźnik uprzedszkolnienia w 2023 roku".

Leszno zajęło także trzecie miejsce w kategorii Usługi komunalne i społeczne.

- W Rzeszowie produkuje się średnio ok. 175 kg odpadów zmieszanych rocznie na mieszkańca, podczas gdy średnia dla wszystkich miast na prawach powiatu w Polsce wynosi 200 kg. Kolejne miejsca w rankingu zajęły Płock i Leszno. Oba te miasta charakteryzują się dobrą infrastrukturą społeczno-kulturalną oraz względnie niską produkcją odpadów zmieszanych - wyjaśnił powody takiego wyniku dr Jakub Głowacki z UE w Krakowie.

Jesteś świadkiem ciekawego wydarzenia? Skontaktuj się z nami! Wyślij informację, zdjęcia lub film na adres: wydawca@glos.com. Dołącz do naszego kanału na Facebooku!